ධනවාදය

ධනවාදය යනු පැවරිය නොහැකි අයිතිවාසිකම් මත පදනම් වූ සමාජ ක්‍���මයකි. මෙම ක්‍රියාවලිය තුල පුද්ගලයන්ට පූර්ව කොන්දේසියකින් තොරව ආර්ථිකයක නිෂ්පාදනයට සහ වෙළඳාම නිදහ‍ෙස් සිදුවේ. මෙහි පෞද්ගලික දේපල හිමිකාරිත්වය, ලාභ අරමුණු කරගෙන ක්‍රියාත්මක වීම, ආයෝජනය, බෙදා හැරීම, ආදායම, නිෂ්පාදනය, භාණ්ඩ හා සේවා මිල කිරීම ආදිය වෙළඳපොල යාන්ත්‍රණය මඟින් සිදුවේ. මෙහි සාමාන්‍යයෙන් සැලකිල්ලට ගනු ලබන්නේ පුද්ගලයන්ගේ සහ සංවිධාන වල වෙළඳාම් සම්බන්ධයෙන් ඇති අයිතිවාසිකම්, මුදල් භාවිතය, භාණ්ඩ හා සේවා (මුදල් ඇතුලත්ව) ශ්‍රමය සහ භූමිය පිළිබඳවය.

16 සහ 19 ශත වර්ෂ අතර තුල එංගලන්තයේදී ධනවාදී ආර්ථිකයන්හි ප්‍රායෝගික භාවිතයත් ආයතන ගත විය. නමුත්, ධනවාදයේ සමහර ලක්ෂණ පැරණි ලෝකයේ සහ මුල් කාලීන වෙළඳ කටයුතු වල සංවිධාන වල සාර්ථක ක්‍රියාත්මක විය. වැඩවසම් ක්‍රමය අවසාන වීමත් සමඟ බටහිර ලෝකය තුල ‍ධනවාදය ප්‍රභල ලෙස ස්ථාපිත විය. දේශපාලන හා සංස්කෘතික විෂයන් ඔස්සේ එංගලන්තයේ සිට යුරෝපය දක්වා ධනවාදය ක්‍රමයෙන් පැතිරිණ. 19 සහ 20 වන ශතවර්ශ වන විට ධනවාදය විසින් ප්‍රධන නමුත් සම්පූර්ණ නොවූ කාර්මීකරණය පිළිබඳ අදහසක් සැපයීම සිදුකෙරේ.

ධනවාදය පිළිබඳ සංකල්පය තාත්වික වටිනාකම් වලින් සීමා වේ. ධනවාදයේ ඇතුලත්වූ අයිතිහාසික සිද්ධීන්, කාලානුරූප වෙනස්වීම්, භූගෝලීය සාධක, දේශපාලන සහ සංස්කෘතික සහ මිශ්‍ර ආර්ථිකයේ වූ සංකල්ප නූතන ආර්ථිකය පිළිබඳව කෙටි හැදින්වීමක් සපයයි. සමහර ආර්ථික විශේෂඥයන් විසින් ආර්ථික බලය සහ ධනය එක්තැන් කිරීම, ප්‍රාග්ධනය එක්රැස් කිරීමේ ක්‍රම ශිල්ප භාවිතයට ගනිමින් ධනවාදය විවිධාකාර වර්ගීකරණයන්ට ලක් කරයි. පසුගිය ශත වර්ෂය වන විට ධනවාදය, මධ්‍යගත සැලසුම් ආර්ථිකයකට සීමා විය. (මාක්ස්වාදී ආර්ථිකය ආදී)