Legat (titula)

Drevni Rim
Članak je dio serije: Politika i uprava Drevnog Rima
Periodi
Rimsko Kraljevstvo 753. pne. – 510. pne. Rimska Republika 510. pne. – 27. pne. Rimsko Carstvo 27. pne. – 476. n.e./1453 Principat Zapadno Carstvo Dominat Istočno Carstvo
Redovni magistrati
Konzul Pretor Kvestor Promagistrat Edil Tribun Cenzor Guverner
Izvanredni magistrati
Diktator Magister Equitum Konzularni tribun Rex Triumviri Decemviri
Titule
Imperator Legatus Dux Officium Praefectus Vicarius Vigintisexviri Lictor Magister Militum Imperator Princeps senatus Pontifex Maximus Augustus Caesar Tetrarh
Institucije i pravo
Rimski Ustav Rimski Senat Cursus honorum Rimske skupštine Kolegijalnost Rimsko pravo Rimsko državljanstvo Auctoritas Imperium
Druge države pogledaj • razgovor • uredi

Legati su, u doba kasne republike, bili senatori, koji su služili pod vojnim zapovednicima, i na čiju su preporuku bili naimenovani od Senata. Pompej i Cezar su naimenovali svoje legate, koji su imali propretorska ovlašćenja i često su praktikovali polunezavisnu komandu.

Uloga legata se jasno razlikuje od uloge zapovednika; prvi moraju sve raditi u skladu sa pravilima, dok drugi moraju, bez ograničenja, odlučivati o sveobuhvatnoj strategiji.

(Caesar, BCiv 3. 51).

Jer je drugačija uloga legatova, a drugačija zapovjednikova; jedan sve radi po zapovjedi, a drugi može slobodno da odlučuje o najvažnijim poslovima.

(prevod dr Ahmeda Tuzlića).

Avgust je razvio ovu ideju tako što je, postavio legata, senatora konzularnog ranga, koji je kasnije imao titulu legatus Augusti propraetore, da upravlja svakom provincijom za koju je bio odgovoran, osim Egipta, koji je imao konjičke oficire. Svakom legijom u provinciji upravljao je senator sa pretorskim ovlašćenjima (lat. Legatus legionis), koji je bio potčinjen namesniku.

U provincijama sa jednom legijom namesnik je komandovao i tom legijom, osim u Africi, gde je Gaj postavio posebnog legata, ostavljajući prokonzula za civilnu administraciju. Legati Augusti su retko držali više od dva starija zapovednika, uglavnom u trajanju od tri godine. Mnogi su svoje karijere zabeležili na spomenicima, međutim, tumačenje ovih zapisa je diskutabilno i ostaje sumnja u to da li su mnogi od njih bili sistematski pripremani za vojnu komandu, ili imali značajnije vojno iskustvo.

Legatus Augusti propretore su, takođe, određivali senatora sa posebnim zadatkom. Njega je postavljao vladar, napismeno, od II veka kao svog savetnika i pratioca (comes) u pohodima.