Golfska struja
| Golfska struja | |
|---|---|
 | |
| Okean | Atlantski |
| Širina | 500.000 m |
| Dubina | 800-1.200 m |
| Brzina | 10 km/h |
| Temperatura | 26,5 °C |
| Tip | topla struja |
Golfska struja je morska struja u sjevernom Atlantiku. Golfska struja je slična ogromnom grijaču, zbog koga veliki dijelovi zapadne Evrope, kao što su Engleska, Irska, Skandinavija imaju mnogo topliju klimu nego što bi se očekivalo zbog njihove sjeverne lokacije.
Golfska struja u sekundi prenosi 1,5 * 108 kubnih metara vode. To je 100 puta više nego sve svjetske rijeke zajedno. Ona transportuje preko 5 petavata snage, što je više snage nego što 1.000.000.000 prosječnih nuklearnih elektrana proizvode.
Golfska struja je dobila naziv od Bendžamina Frenklina, zato što prenosi toplotu iz Meksičkog zaliva ka Evropi. U 16. i 17. vijeku je bila nazivana i „Canal de Bahama“. Poznat je i naziv „struja Floride“.
Sjeverno od Bahama, golfska struja se stvara i teče kao 500 km široka struja uz istočnu obalu SAD. Kod Kapa Haterasa u Sjevernoj Karolini, golfska struja teče ka istoku Atlantika i sa tim se odvaja od obale sjeverne Amerike. Pri tome golfska struje mijenja intenzitet i račva se u više krugova i gubi stabilnost konstantne struje. Kod Njufaundlenda golfska struja se spaja sa labradorskom strujom i zajedničke vode teku dalje ka sjevernoj Evropi. U istočnom dijelu Atlantika ta struja se račva u više manjih koje nemaju pojedinačna imena, zato što sve te manje grane tih struja zajedno utiču na evropsku klimu koju masivno ublažavaju.
Golfska struja teče prosječno 3 m/s (10 km/h), te je jedna od najbržih morskih struja.
Golfska struja nastaje u Meksičkom zalivu. Južna ekvatorska struja teče u meksički zaliv i nastavlja se ka sjeveroistoku kao golfska struja. Na to stvaranje nove struje masivno utiču faktori kao što je razlika u koncentraciji soli i temperature vode u morima Kariba i Atlantika kao i koriolna snaga zemaljske kugle.
Sjeveroistočni pasatski vjetrovi, koji oko ekvatora svugdje nastaju u intertropskoj konvergentnoj zoni daju takođe ogroman pogon za tok golfske struje ka sjeveroistoku. Naravno da i sjeverno-američki kontinent usmjerava tok golfske struje ka sjeveroistoku.
Labradorska struja koja se sa sjevera slijeva u golfsku struju masivno utiče na promjenu kursa golfske struje jače ka istoku i samim tim ka Evropi. Takođe, koriolne snage globusa utiču na kurs golfske struje ka istoku.
Zbog uticaja golfske struje na evropskom kontinentu, klima u evropi je mnogo blaža nego na primjer u regijama sjeverne Amerike koje se nalaze na istoj geografskoj širini. U Njujorku je, na primjer, poprilično hladno i zimi sa temperaturama ispod 0 stepeni. U Evropi je Rim ili južna Crna Gora na istim sjevernim koordinatama kao Njujork, što pokazuje koliko je u Evropi toplije nego u Americi. Zbog toga Evropa ima i mnogo više biljaka i zelenila nego u sjevernoj Americi gdje po nižim temperaturama rastu pojedini borovi i travke, tako da tamo vlada uglavnom Tundra.
