Breda Kalef Simonović (rođena: Rahel Kalef) (Beograd, 7. 12. 1930Beograd, 13. 2. 2023), proslavljena jugoslavenska operska pevačica i primadona opere u Beogradu. Vrh karijere je dostigla između 1960-ih i 1990-ih godina, u periodu još znanom kao "zlatno doba beogradske opere".

Breda Kalef
RođenjeRahel Kalef
Beograd, Kraljevina Jugoslavija
Smrt13. 2. 2023. (92 godina)
Beograd, Srbija
NacionalnostJugoslavenka
Ostala imenaBreda Ograjenšek
EtnicitetJevrejka[1]
DržavljanstvoSrbija
Zanimanjeoperski pevač
RoditeljiAvram Kalef
Dona (Bat Avram) Kalef

Biografija

uredi

Breda Kalef je rođena 7. 12. 1930 godine u jevrejskoj porodici Avrama i Done Kalef. Pored redovne osnovne škole, pohađala je časove veronauke, na kojima je učila hebrejsko pismo, istoriju jevrejskog naroda i jevrejske verske i nacionalne pesme. Nakon Aprilskog rata i okupacije Kraljevine Jugoslavije 1941 godine, muški članovi njene porodice poslati su u "radne brigade" za Jevreje. Prvoformirana brigada, sa svim članovima Bredine porodice, streljana je. Njen otac, zato što je bio u invalidskim kolicima, i njena baba, zbog poznih godina, smešteni su u Jevrejsku bolnicu. Posle kraćeg boravka u bolnici, odvezeni su u dušegupke, nakon čega im se gubi svaki trag. Breda se sa sestrom najpre krila u Košutnjaku da bi ih kasnije prihvatile časne sestre katoličkog samostana na Banovom brdu. Pošto je pribavila lažna dokumenta, pod imenom Breda Ograjenšek, pohađala je osnovnu školu. Posle oslobođenja, sa majkom i sestrom vratila se u staru porodičnu kuću. Pevanjem se aktivno počela baviti 1947 godine.[1]

Breda je studije pevanja završila 1961 godine na Muzičkoj akademiji u Beogradu, u klasi Zlate Đunđenac. Tokom studija nastupala je na brojnim priredbama, koncertima i festivalima u organizaciji Konzervatorijuma i na drugim manifestacijama. Pevala je i na festivalima studenata muzičkih akademija SFR Jugoslavije. Za vreme studija nastupala je kao solista u Engleskoj, Nemačkoj i Izraelu. Tokom 1962/63 bila je na usavršavanju na konzervatorijumu "Benedeto Marčelo" u Veneciji, u klasi Marije Karbone. Postala je solistkinja Beogradske opere 1962, a u sezoni 1963/64 nastupala je u Operi Tel Aviva. Ostvarila je ukupno pedeset i pet uloga u operama na repertoaru Narodnog pozorišta. Gostovala je u Austriji, Švajcarskoj, Italiji, Španiji, Belgiji, Francuskoj, Nemačkoj, Mađarskoj i Sovjetskom Savezu (SSSR). Sa operske scene povukla se 1995 godine.[1]

Pored gostovanja u inostranstvu, Breda je pevala je u svim većim gradovima SFR Jugoslavije (Zagreb, Sarajevo, Ljubljana, Skoplje, Novi Sad, Split, Pula, Opatija, Vukovar, Slavonski Brod, Osijek, Dubrovnik). Osim stranih opera, pevala je i promovisala dela domaćih autora (Otadžbina-uloga majke Jugovića i Ero s onoga svijeta). Učestvovala je na svim značajnijim muzičkim festivalima među kojima se izdvaja uloga "Boga Sunca" u operi "Dafne", na Dubrovačkim letnjim igrama, pod dirigentskom palicom Lovra Matačića. U toku svoje operske karijere, Breda je učestvovala u brojnim koncertnim nastupima, samostalno, ili sa jugoslovenskih horovima u zemlji i inostranstvu (Branko Krsmanović, Braća Baruh, Radio-hor). Sa horom Braća Baruh imala je turneju u 29 gradova Sjedinjenih Američkih Država (SAD), uključujući i nastup u Karnegi Holu u Njujorku. Izdvajaju se i izvođenja Verdijevog i Mocartovog Rekvijema, Sinfonije Oriente i Betovenove Devete Simfonije. Za BBC je snimljeno njeno koncertno izvođenje Borisa Godunova, u Koncertnoj dvorani Vatroslav Lisinski u Zagrebu, 1975 godine. Budući da je sa Placidom Domingom nastupala više od 40 puta, jedina je jugoslovenska operska umetnica koja se slikom i pričom pominje u njegovoj autobiografskoj knjizi.[2]

Nagrade

uredi

Za svoj umetnički rad dobila je brojne nagrade među kojima Plakete Narodnog pozorišta i Republičke nagrade za najbolja godišnja izvođenja za Majku Jugovića u "Otadžbini", Čeku u "Đokondi", Lukreciju u istoimenoj operi Benjamina Brittena i Domu u operi "Ero s onog svijeta".[1]

Produkcija

uredi

Za muzičku kuću Filips snimila je operu "Don Kihot"[3] i to je do skora bio jedini snimak ovog dela, na svetu. Ostali Bredini snimci su "Pikova dama".[4] Za istu kuću snimila je ploču sa operskim arijama, a za Radioteleviziju Beograd (RTB), ploču iz serijala "U svetu Opere".[5]

Gostovanja

uredi

Gostovala je samostalno ili sa ansamblom beogradske opere u više od 30 operskih kuća širom sveta:

Uloge

uredi

Pevala je u više od 50 vodećih mecosopranskih uloga među kojima se po uspehu izdvajaju

Ostale uloge

uredi
  • Dafne, (Corsi & Jacopo Peri (1561-1633 - prva opera ikada izvođena-1598 na Karnevalu u Firenci); premijera- Dubrovačke letnje igre
  • Polina, Grofica, Pikova Dama (Čajkovski)
  • Madalena, Rigoleto (Verdi),
  • Preciosila, Moć Sudbine ( Verdi)
  • Ulrika, Bal pod Maskama (Verdi)
  • Suzuki, Madam Baterflaj (Pučini)
  • Lola, Cavaleria Rustikana (Maskanji)
  • Rosina, Seviljski Berberin (Rosini)
  • Mis Kvikli, Falstaf (Verdi)
  • Madaleon, Andrea Chénier (Đordano)
  • Adalđiza, Norma (Belini)
  • Amneris, Aida (Verdi)
  • Maria, Ivan Grozni (George Bizet)
  • Hivrija, Soročinski Sajam (Musorgski)
  • La Marchesa di Berckenfield, Kći puka (Doniceti)

Operska imena

uredi

Slavna svetska operska imena sa kojima je pevala u zemlji i inostranstvu su:

Istaknuti dirigenti

uredi

Istaknuti dirigenti sa kojima je radila:

Reference

uredi
  1. 1,0 1,1 1,2 1,3 Aleksandar Nećak, 2011, str. 103
  2. Placido Domingo, 2011, str. 80
  3. (en) Mussorgsky: Boris Godunov (Shostakovich ver.) - D. Miladinovic. Amazon. Preuzeto 27. 10. 2015
  4. (en) La Dama Di Picche. Amazon. Preuzeto 27. 10. 2015
  5. U svetu Opere. hornet.hr. Preuzeto 27. 10. 2015
  6. (en) Tenor Franco Corelli. francocorelli.org. Preuzeto 27. 10. 2015
  7. (en) Giuseppe Di Stefano. frankhamilton.org. Preuzeto 27. 10. 2015
  8. (en) Ken Willsmer. Everything from Bacht to Cruft in new repertoire from U.K.. francocorelli.org. Preuzeto 27. 10. 2015
  9. Oskar Danon. barikada.com. Preuzeto 27. 10. 2015

Literatura

uredi
  • Nećak, Aleksandar (2011). Znameniti Jevreji Srbije, Beograd: Savez jevrejskih opština Srbije. ISBN 978-86-915145-0-1
  • Domingo, Placido (2000). My Operatic Roles, Burlington, North Carolina, SAD: Carolina Biological Supply Company. ISBN 978-0751531596