Морфологические и синтаксические свойства
[править]
падеж
|
ед. ч.
|
мн. ч.
|
Им.
|
саң
|
саңдар
|
Прит.
|
саңдың
|
саңдарҙың
|
Д.
|
саңға
|
саңдарға
|
В.
|
саңды
|
саңдарҙы
|
М.
|
саңда
|
саңдарҙа
|
Исх.
|
саңдан
|
саңдарҙан
|
|
Принадлежность
|
|
лицо
|
ед. ч.
|
мн. ч.
|
1-е
|
саңым
|
саңыбыҙ
|
2-е
|
саңың
|
саңығыҙ
|
3-е
|
саңы
|
саңы
|
|
саң
Существительное.
- пыль ◆ Турғай саңда ҡойонһа, ямғыр яуа. — Если воробей купается в пыли, то пойдёт дождь.
- адъектив. пылевой, пыльный ◆ Саң бураны — пыльная буря.
- туҙан
Лексема имеет ареальное распространение в тюркских языках: казахск. шаң, кирг. чаң «id.»
Фразеологизмы и устойчивые сочетания
[править]
Морфологические и синтаксические свойства
[править]
падеж
|
ед. ч.
|
мн. ч.
|
Им.
|
саң
|
саңдар
|
Прит.
|
саңдың
|
саңдарҙың
|
Д.
|
саңға
|
саңдарға
|
В.
|
саңды
|
саңдарҙы
|
М.
|
саңда
|
саңдарҙа
|
Исх.
|
саңдан
|
саңдарҙан
|
|
Принадлежность
|
|
лицо
|
ед. ч.
|
мн. ч.
|
1-е
|
саңым
|
саңыбыҙ
|
2-е
|
саңың
|
саңығыҙ
|
3-е
|
саңы
|
саңы
|
|
саң
Существительное.
- звон (железа, колокола) ◆ Ҡаланан даң-доң саң ҡаҡҡан тауыш ишетелде. — Из города послышался звон колокола.
- перен. набат; сигнал тревоги ◆ Һуңғы арала, ниһәйәт, властең төрлө кимәлдерендә саң ҡаға башланылар: конференциялар йыялар, докладтар уҡыйҙар, һәр министрлыҡ тиерлек үҙ проектын тәҡдим итә. — В последнее время на разных уровнях власти наконец начали бить тревогу: созывают конференции, читают доклады, чуть ли не каждое министерство предлагает свой проект. «“Мин арыным”, имеш…», 27-02-2010 гг. // «Ваҡыт!»
Общетюркское; др.-тюрк. čaŋ "колокол; тарелки (муз. инструмент)" < кит. 鉦 (zhēng) «гонг».
Фразеологизмы и устойчивые сочетания
[править]
- Древнетюркский словарь под ред. В.М. Наделяева, Д.М. Насилова и др. Ленинград: Наука, 1969. стр. 139.