Aymara runa

Aymara runakuna

Aymara raymi, Qupaqhawana, Puliwya
Mama llaqta	Qullasuyu Chirisuyu Piruw
Riqyun	Antikuna
Runakuna	ca. 3.000.000
Simi	Aymara simi
Iñiy	Katuliku iñiy, Tawantinsuyu iñiy

Aymara wiphala

Aymara runa icha Aymar runa nisqaqa lliw aymara simita rimaq runakunam, Piruw, Puliwya, Chili mama llaqtakunapi tiyaq.

Buliwya mama llaqtapi kawsaq Aymara runakuna

Buliwya mama llaqtapiqa 2.098.317 Aymara runakunam kawsanku, Chuqiyapu suyupi, Uru Uru suyupi, P'utuqsi suyupipas.

Kunan pachapiqa Piruw mama llaqtapi Aymara runakuna aswanta Ariqipa, Muqiwa, Punu, Taqna suyukunapi kawsanku.^[1]

Suyu	Wamani	K'iti
Ariqipa	Kaylluma	Achuma, Qhawanakunti, Qallalli, Kaylluma, Qupuraki, Chiway, Wampu, Wanka, Ichhupampa, Lari, Lluta, Maqa, Madrigal, Maqhis, Chuka, Siwayu, Thapay, Tisku, Tuti, Yanqi
Muqiwa	General Sánchez Cerro	Quwalaqi, Chujata, Ichuña, Kapilla, Lluq'i, Matalaqi, Umati, Pukina, Kinistakilla, Ubinas, Yunka
Muqiwa	Mariscal Nieto	Qaruma, Kuchunwaya, Muqiwa, Samiwa, Qalaqhuya Turata
Punu	Chukuwitu	Chaka Marka, Wakullani, Chulli, Q'illuyu, Pisaquma, Pumata, Sipita
Punu	Qullaw	Qapasu, Kunturiri, Jilawi, Pilkuyu, Santa Rusa
Punu	Wankani	Quqata, Wankani, Wat'asani, Jinchupalla, Pusi, Rusaspata, Taraqu, Wayna Willk'i
Punu	Lampa	Santa Lusiya, Wila Wila
Punu	Muhu	Qunima, Wayrapata, Muhu, Tilali
Punu	Punu	Axura, Chukuwitu, Platiriya
Punu	Putina	Ananiya, Ayrampuni, Putina, Qillqapunku, Sina
Punu	Yunkuyu	Anapia, Qupani, Quturapi, Ullaraya Tinikachi, Unikachi, Yunkuyu
Taqna	Kantarawi	Kayrani, Kamilaqa, Kantarawi, Quriwaya, Wanwara, Kilawani
Taqna	Tarata	Chukatamani, Istiki, Istiki Pampa, Sitajara, Susapaya, Tarata, Tarukachi, Tikaku

Aymara runakunaqa Aymara simitam rimanku.

Kaymi huk rimankuna (qhichwa simi - aymara simi):

Aymara warmi, mañachkaq (Buliwya mama llaqtapi)

	Buliwya suyupi runa llaqtakuna
	Antikuna, Qullaw: Aymara runa · Chipaya runa · Qhichwa runa · Uru runa
	Amarumayu sach'a-sach'a suyu: Aphru-buliwiyanu · Araona · Ayoreo · Baure · Kanichana · Kawiña · Kayuwawa · Chaqubu · Chiman · Chikitus · Ese'eqha · Warasuqwe · Warayu · Itonama · Huwakinyanu · Leqos · Machineri · Maropa · Moré · Moseten · Mowima · Musu · Yura (Nawa) · Pakawara · Siryono · Takana · Toromona · Yaminawa · Yuki · Yurakari
	Hatun Chaku: Tapiete runa · Waraniyi runa (Chiriwanu, Simba) · Weenhayek runa
	Hukkuna indihina runa llaqtakuna: Qumlik
	Mawk'a runa llaqtakuna: Inka

	Piruw suyupi runa llaqtakuna
	Qhichwa rimaq runa llaqtakuna: Qhichwa runa · Chanka runa · Inka · K'ana runa · Qanchi runa · Q'irus · Wanka · Kichwa runa: Llakwash · Napuruna · Piruwanu Pastasa runa
	Amarumayu sach'a-sach'a suyupi runa llaqtakuna: Qhichwa runa: Llakwash, Napuruna, Qhichwa Pastasa-Tigre · Arawak rimaq runa llaqtakuna: Amuesha, Ashaninka, Kulina, Chamikuru, Machiqinqa, Nomatsiguenga, Piru · Hiwaru rimaq runa llaqtakuna: Achual, Awahun, Kandoshi, Wampisa, Shuwar · Pano rimaq runa llaqtakuna: Amawaka, Kapanawa, Kashibo-Kakataibo, Kashinawa, Isqunawa, Mayo-Pisabo, Mayuruna, Yura (Nawa), Sharanawa, Shipibu-Qunibu, Yaminawa · Tupi-Waraniyi rimaq runa llaqtakuna: Kukama-Kukamilla · Kawapana rimaq runa llaqtakuna: Chayawita, Jebero · Manaraq allinchurasqa: Tawshiru, Tikuna, Urarina · Peba-Yagua rimaq runa llaqtakuna: Yagua · Witoto rimaq runa llaqtakuna: Bora, Witoto, Okaina · Harakmbet rimaq runa llaqtakuna: Amarakaeri · Takanu rimaq runa llaqtakuna: Ese' Ejja · Tukanu rimaq runa llaqtakuna: Payawa, Siquya · Sapara rimaq runa llaqtakuna: Sapara: Arabela, Ikitu
	Hukkuna indihina runa llaqtakuna: Aymara runa · Uru runa
	Mawk'a runa llaqtakuna: Chachapuya · Chimu · Inka · Muchik · Wari