Zawieprzyce
51°21′33″N 22°45′31″E/51,359167 22,758611| wieś | |
 Brama wjazdowa pałacu | |
| Państwo | |
|---|---|
| Województwo | |
| Powiat | |
| Gmina | |
| Liczba ludności (2021) | |
| Strefa numeracyjna |
81 |
| Kod pocztowy |
21-077[4] |
| Tablice rejestracyjne |
LLE |
| SIMC |
0391377[5] |
Położenie na mapie gminy Spiczyn  | |
Położenie na mapie Polski  | |
Położenie na mapie województwa lubelskiego  | |
Położenie na mapie powiatu łęczyńskiego  | |
| 51°21′33″N 22°45′31″E/51,359167 22,758611[1]
| |
Zawieprzyce – wieś w Polsce położona w województwie lubelskim, w powiecie łęczyńskim, w gminie Spiczyn[5][6].
W latach 1975–1998 miejscowość należała administracyjnie do ówczesnego województwa lubelskiego.
We wsi na skarpie nad rzeką Wieprz znajdują się ruiny zamku wraz z zachowaną kaplicą.
Wieś stanowi sołectwo gminy Spiczyn[7]. Według Narodowego Spisu Powszechnego z roku 2011 wieś liczyła 832 mieszkańców[8].
Historia
[edytuj | edytuj kod]
Wieś szlachecka położona była w drugiej połowie XVI wieku w powiecie lubelskim województwa lubelskiego[10]. W XVI w. Zawieprzyce należały do Zawieprzskich herbu Janina, którzy posiadali tu zamek obronny. Kolejny właściciel, wojewoda wołyński Atanazy Walenty Miączyński, utworzył tzw. klucz zawieprzycki i przebudował stary zamek na barokowy pałac. Wiekowe lipy rosnące w tutejszym parku z pewnością pamiętają lato 1883 roku, kiedy to 16-letnia Marysia Skłodowska (późniejsza noblistka) spędzała tu wakacje w dworku stryja Ksawerego, który był dzierżawcą majątku w Zawieprzycach. Prochy jej dziadka spoczywają w rodzinnym grobowcu Skłodowskich na pobliskim cmentarzu w Kijanach.
Za Królestwa Polskiego istniała gmina Zawieprzyce.
Zabytki
[edytuj | edytuj kod]Według rejestru zabytków NID[11] na listę zabytków wpisane są obiekty:
- zespół pałacowy, XVII–XIX w., nr rej.: A/458 z 17.04.1956 i z 17.06.1970:
- ruiny pałacu, XVII w.
- lamus (spichrz), XVII w.
- kaplica, XVII w.
- oficyna, XVIII w., 1958–62
- stajnie, k. XIX w.
- brama wjazdowa, XVII w.
- oranżeria, XVIII w.
- park, XVIII – XIX w.
Na kopcu przed wzgórzem zamkowym stoi kolumna toskańska, pochodząca prawdopodobnie z końca XVII w. i będąca wotum ówczesnego właściciela Zawieprzyc, Atanazego Miączyńskiego, za szczęśliwy powrót z wyprawy wiedeńskiej[12].
- Zabytki Zawieprzyc
-
Kolumna toskańska -
Ruiny pałacu -
Lamus (spichrz) -
Kaplica św. Antoniego Padewskiego -
Wnętrze kaplicy
-
Freski w kaplicy -
Oficyna -
Stajnie -
Ruiny oranżerii -
Park
Przypisy
[edytuj | edytuj kod]- ↑ Państwowy Rejestr Nazw Geograficznych – miejscowości – format XLSX, Dane z państwowego rejestru nazw geograficznych – PRNG, Główny Urząd Geodezji i Kartografii, 5 listopada 2023, identyfikator PRNG: 159955
- ↑ Wieś Zawieprzyce w liczbach [online], Polska w liczbach [dostęp 2023-04-06], liczba ludności na podstawie danych GUS.
- ↑ NSP 2021: Ludność w miejscowościach statystycznych [online], Bank Danych Lokalnych GUS, 19 września 2022 [dostęp 2023-04-06].
- ↑ Oficjalny Spis Pocztowych Numerów Adresowych, Poczta Polska S.A., październik 2013, s. 1591 [zarchiwizowane z adresu 2014-02-22].
- ↑ a b TERYT (Krajowy Rejestr Urzędowego Podziału Terytorialnego Kraju). Główny Urząd Statystyczny. [dostęp 2016-12-23].
- ↑ Rozporządzenie Ministra Administracji i Cyfryzacji z dnia 13 grudnia 2012 r. w sprawie wykazu urzędowych nazw miejscowości i ich części (Dz.U. z 2013 r. poz. 200).
- ↑ Jednostki pomocnicze gminy Spiczyn. Urząd Gminy Spiczyn. [dostęp 2016-08-25].
- ↑ GUS: Ludność - struktura według ekonomicznych grup wieku. Stan w dniu 31.03.2011 r.
- ↑ Adam Lerue, Album lubelskie. Oddział 2., Warszawa: Zakład Litograficzny Adolfa Pecq & Co. (Warszawa, 1858–1859.
- ↑ Corona Regni Poloniae. Mapa w skali 1:250 000, Instytut Historii im. Tadeusza Manteuffla Polskiej Akademii Nauk i Pracownia Geoinformacji Historycznej Katolickiego Uniwersytetu Lubelskiego
- ↑ Rejestr zabytków nieruchomych – województwo lubelskie [online], Narodowy Instytut Dziedzictwa, 30 września 2024 [dostęp 2016-12-23].
- ↑ Michał Zalewski: Kolumna toskańska w Zawieprzycach. kapliczki.org.pl. [dostęp 2017-06-29].
Linki zewnętrzne
[edytuj | edytuj kod]- Zawieprzyce, [w:] Słownik geograficzny Królestwa Polskiego, t. XIV: Worowo – Żyżyn, Warszawa 1895, s. 493.
- Archiwalne widoki miejscowości w bibliotece Polona