Zakłady Chemiczne Bonarka
-zak%C5%82ady_chemiczne_Bonarka.jpg) Fabryka przed wyburzeniem | |
| Państwo | |
|---|---|
| Siedziba | |
| Adres |
ul. Rydlówka 5, 30-363 Kraków |
| Forma prawna | |
| Nr KRS | |
Zakłady Chemiczne „Bonarka” (dawniej Krakowskie Zakłady Przemysłu Nieorganicznego „Bonarka” i Fabryka Supertomasyny „Bonarka”) – pierwszy zakład w Polsce, który rozpoczął produkcję sztucznego nawozu supertomasyny po 1945 r. Fabryka działała w latach 1946–2002 i mieściła się w Krakowie, przy ul. Puszkarskiej 9, na terenie obecnej dzielnicy XI Podgórze Duchackie. W zakładach produkowano głównie nawozy sztuczne w tym przede wszystkim supertomasynę, mączkę fosforytową oraz fosforan paszowy[1].
Historia
[edytuj | edytuj kod]Fabryka działała wykorzystując urządzenia i teren po Fabryce Portland Cementu Bernarda Libana[2]. Adaptacja pozostawionych obiektów przypada na lata 1946–1948. Produkcję rozpoczęto w 1948 r.[1][2] Początkowo przedsiębiorstwo funkcjonowało pod nazwą Fabryka Supertomasyny „Bonarka”, a od 1970 r. jako Krakowskie Zakłady Przemysłu Nieorganicznego „Bonarka”[2]. Produkcja fosforanów w Bonarce negatywnie oddziaływała na środowisko przyrodnicze Krakowa. Problem stanowiły emitowane pyły[3] oraz osadniki fluorku wapnia[2]. Po 1989 r. fabryka popadła w problemy finansowe i po krótkim okresie ponownego rozkwitu (1994–1996)[4] została zamknięta w 2002 r. W 2006 r. rozpoczęto wyburzanie zabudowań fabrycznych. Teren poprzemysłowy poddano rekultywacji i wzniesiono tam centrum handlowe Bonarka City Center (otwarte w 2009 r.)[2].
Przypisy
[edytuj | edytuj kod]- ↑ a b Adam Wartalski, Krakowskie Zakłady Przemysłu Nieorganicznego „BONARKA”, [w:] Florian Kruszka, Adam Wartalski (red.), Historia polskiego przemysłu nieorganicznego, Seria: Karty polskiego przemysłu chemicznego, 4, Warszawa: Stowarzyszenie Inżynierów i Techników Przemysłu Chemicznego, 1996, s. 160-181, Adam Wartalski dokonał skrótu opracowania historii zakładów autorstwa Zdzisława Pleti.
- ↑ a b c d e Marek Ciechowski, Oddziaływanie antropogeniczne na środowisko przyrodnicze krakowskiej Bonarki, „Prace Geograficzne”, 123, 2010, s. 111-127 [dostęp 2020-08-17].
- ↑ Jan Anioła, Zdzisław Małecki, Tezy dotyczące zmniejszenia zapylenia atmosfery w granicach miasta Krakowa, „Zeszyty Naukowe Akademii Górniczo-Hutniczej w Krakowie”, 155 (12), 1967, s. 319-330.
- ↑ BONARKA, Krakowskie Zakłady Przemysłu Nieorganicznego "Bonarka", [w:] Encyklopedia Krakowa, Warszawa, Kraków: PWN, 2000, s. 77.