Wincenty Lilius

Wincenty Lilius, też Vincenzo (Gigli) Lilius (ur. 2. poł XVI w. prawdop. w Rzymie, zm. ok. 1639 lub 1640 prawdop. w Warszawie)^[1]  – muzyk i kompozytor pochodzenia włoskiego działający w Polsce w okresie baroku.

Określał siebie jako Romanus, ale jego rzymski rodowód pozostał nieznany^[1] . Był ojcem polskiego kompozytora Franciszka Liliusa^{[1] [2] [3]}. Z końcem XVI wieku był członkiem kapeli arcyksięcia z Grazu, skąd przybył przed 1604 na dwór króla Zygmunta III Wazy i dołączył do kapeli dworskiej w Krakowie, później w Warszawie^{[1] [2] [3]}. Ostatnia wzmianka o Lilusie w rachunkach dworu pochodzi z 1639, w 1641 wymieniany jest w aktach jako zmarły^[1] . Dwie jego córki, Katarzyna i Konstancja, wyszły za mąż za mieszczan krakowskich^[1] .

W 1604 wydał w Krakowie, w drukarni B. Skalskiego Melodiae sacrae, zbiór 20 motetów na od 5 do 8 głosów oraz na 12 głosów, autorstwa muzyków kapeli królewskiej. Z tego wydawnictwa zachowały się tylko 3 księgi głosowe, w tym jedyny znany utwór Wincentego Liliusa – 12-głosowy motet Congratulamini mihi omnes^{[1] [2] [3]}. Jest to dziś najbardziej miarodajny zabytek dokumentujący maestrię zespołu królewskiego^[1] .

• Zygmunt Marian Szweykowski: Lilius Vincenzo. W: Encyklopedia muzyczna PWM. Elżbieta Dziębowska (red.). Wyd. I. T. 5: KLŁ część biograficzna. Kraków: PWM, 1997. ISBN 83-224-3303-4. OCLC 164821167. (pol.).
• Encyklopedia muzyki. Andrzej Chodkowski (red.). Warszawa: PWN, 1995. ISBN 83-01-11390-1. (pol.).
• Zygmunt M. Szweykowski: Lilius [Gigli]. (1) Wincenty (Vincentius) Lilius (Gigli, Vincenzo). W: The New Grove Dictionary of Music and Musicians, vol. L. Oxford University Press, 2004. ISBN 978-0-19-517067-2. (ang.).