Wikipedysta:Polnord22/Andrzej Krzywiński
Andrzej Krzywiński, ur. 14 sierpnia 1942 r. w Skolem na Huculszczyźnie (dawne woj. stanisławowskie, obecnie miasto na Ukrainie, stolica rejonu skolskiego w obwodzie lwowskim). Dzięki pomocy zaprzyjaźnionej Ukrainki, która w ostatniej chwili ostrzegła o grożącym im niebezpieczeństwie, wraz z rodzicami udało mu się uniknąć masowych mordów na Polakach. Do szkoły podstawowej uczęszczał w Radomyślu nad Sanem, a następnie w Kraśniku, gdzie w Struży jako nadleśniczy pracował jego ojciec. Pasją Andrzeja Krzywińskiego od najmłodszych lat była przyroda, a w szczególności ornitologia. Już jako licealista obdarzony talentem rysunkowym, namalował własny zbiór akwareli z opisami, który zatytułował „Ptaki okolic Kraśnika”.
Od 1960 r. studiował na Wydziale Leśnym SGGW w Warszawie. W tym samym roku został członkiem PZŁ i polował w Kole Łowieckim DWLot-u, które miało obwód łowiecki na terenach Nadleśnictwa Góry k/Płocka. W wolnym czasie zajmował się hodowlą królików, zdobywając pierwsze doświadczenia w hodowli zwierząt. Jako student bardzo aktywnie działał w Sekcji Ornitologicznej PTZool-u i w studenckim Kole Naukowym Leśników prowadził sekcję ornitologiczno-łowiecką.
W dowód uznania za jego szerokie zainteresowania przyrodnicze, został przyjęty przez prof. Aleksandra Habera do Katedry Zoologii Leśnej i Łowiectwa jako asystent wolontariusz. W tym czasie poznał swoją przyszłą żonę Krystynę Krzywińską, która również ukończyła studia wyższe na Wydziale Leśnym SGGW. Państwo Krzywińscy mają trzy córki: Jadwigę, która odziedziczyła po rodzicach największą pasję do zwierząt, Gabrielę która podobnie jak ojciec jest utalentowana rysunkowo oraz Aleksandrę (miłośniczkę i hodowcę jamników szorstkowłosych).
W Stacji Doświadczalnej Katedry Zoologii Leśnej i Łowiectwa, na terenie Nadleśnictwa Szeroki Bór, Andrzej Krzywiński prowadził odstrzały różnych gatunków ptactwa dla zbiorów katedry, które osobiście preparował. Tu powstała praca magisterska „Ptaki Nadleśnictwa Szeroki Bór”. Po zakończeniu studiów podjął pracę w Stacji Doświadczalnej w Szerokim Borze, gdzie zajmował się szkodami wyrządzanymi przez zwierzynę, a także hodowlą i reintrodukcją głuszców do Puszczy Piskiej. Andrzej Krzywiński dokonał pierwszej udanej reintrodukcji głuszca w Polsce na teren Szerokiego Boru, gdzie jeden z kogutów tokował przez kilka lat.
Andrzej Krzywiński opracował własną metodę reintrodukcji kuraków leśnych „Born to be free”, którą później modyfikował i stosował dla innych gatunków zwierząt. W 2008 roku pierwsza głuszyca wraz z pięcioma młodymi, które były odchowane tą metodą i przystosowane do przetrwania w naturalnych warunkach, zasiedliła Bory Dolnośląskie. Do ochrony terenu na którym realizowany był program odchowywania dzikich kuraków leśnych, Andrzej Krzywiński używał oswojonych wilków i rysicę.
Kolejnym etapem pracy Andrzej Krzywińskiego był Zakład Doświadczalny PAN w Popielnie, gdzie początkowo pracował przy bobrach, a później zajął się jeleniowatymi. W Popielnie założył również hodowlę doskonałych użytkowo i eksterierowo niemieckich terierów myśliwskich (jagdterierów) oraz jamników szorstkowłosych z przydomkiem „z Szerokiego Boru”, które były znane daleko poza granicami Polski. Wybitne osiągnięcia w hodowli zaowocowały zaproszeniem na 50. lecie niemieckiego klubu rasy (Deutscher Jagdterrier-Klub e. V.). W hodowli były również doskonałe łajki zachodniosyberyjskie i szorstkowłose jamniki.
W 1979 roku Andrzej Krzywiński uzyskał tytuł doktora nauk, obroniony na podstawie pracy dotyczącej rozrodu jelenia szlachetnego. Zmysł techniczny i zdolności manualne dr. Krzywińskiego znalazły również zastosowanie przy konstrukcji wkładki do broni myśliwskiej, umożliwiającej usypianie zwierząt na odległość. Wynalazek został opatentowany, a konstruktor zaproszony do Szwajcarii w celu zaprezentowania swojego dzieła.
W rok później we współpracy z Lasami Państwowymi zorganizował fermę doświadczalną w Wejsunach, gdzie samodzielnie prowadził programy naukowe m.in. w dziedzinie embryo transferu. Na terenie ośrodka hodował sarny, daniele, łosie i unikalne w Polsce jelenie milu (Pere Davida). Tuż przed wybuchem Stanu Wojennego w 1981 r. rozpoczął doświadczenia z mrożeniem zarodków łań jeleniowatych. W uznaniu prekursorskich zasług w innowacyjnych metodach hodowli zwierząt dr. Andrzej Krzywiński został zaproszony jako prelegent przez dyrektora Narodowego Centrum Ochrony Gatunków USA – dr Christiana Wemmera do Front Royal, na Symposium Biology and Management of the Cervidae. Następnie dr Andrzej Krzywiński założył i prowadził fermę jeleniowatych, jako oddział instytutu parazytologii PAN w Kosewie Górnym.
Pod koniec lat 80. pod wpływem dr. Hansa Heinricha Hatlapy, właściciela Wildparku Eekholt na północy Niemiec, w którym prowadzono na szeroką skalę edukację i ochronę gatunków zagrożonych wyginięciem, dr Krzywiński postanowił założyć podobny ośrodek w Polsce. Tak powstał Park Dzikich Zwierząt w Kadzidłowie im. prof. Benedykta Dybowskiego. Jet to dzisiaj prywatny ogród zoologiczny, widniejący w międzynarodowym rejestrze. W uroczystości nadania imienia prof. Dybowskiego kadzidłowskiemu parkowi, uczestniczyła wnuczka tego wielkiego uczonego – Władysława Dybowska. Warto dodać, że w Kadzidłowie działa od 2006 roku Rada Naukowa.
W 1999 roku z ogrodu zoologicznego w Mińsku na Białorusi dr Krzywiński sprowadził rysie nizinne, tworząc stado podstawowe do programu reintrodukcji rysi do Puszczy Piskiej. Pierwsze rysie wprowadzone zostały do przyrody w 2004 roku.
Jednym z największych osiągnięć dr. Andrzeja Krzywińskiego w dziedzinie kynologii, która przyniosła mu światowy rozgłos jest odtworzenie dawnego polskiego płochacza – polskiego spaniela myśliwskiego. Populacja początkowo ustalana była w Parku Dzikich Zwierząt w Kadzidłowie, a obecnie rasa jest wstępnie uznana przez Związek Kynologiczny w Polsce (ZKwP) i w 13 państwach świata (Albanii, Belgii, Bośni i Hercegowinie, Czarnogórze, Danii, Holandii, Kosowie, Północnej Macedonii, Mołdawii, Słowenii, Szwajcarii, Szwecji i na Węgrzech). Ponadto polskie spaniele myśliwskie polują w Holandii, w Rosji, na Litwie, w królestwie Lichtensteinu i na Wyspach Brytyjskich. W Estonii, Szwecji i w Polsce były przedmiotem badań naukowych w zakresie behawioru psowatych i doczekały się opracowań na uniwersytetach Tartu (Estonia) i Uppsala (Szwecja) oraz na warszawskiej SGGW.
Dr Andrzej Krzywiński jest sędzią prób pracy psów myśliwskich ZKwP (FCI), został odznaczony złotą Odznaką Honorową Związku Kynologicznego w Polsce.
Źródła:
„Mój Las. Moje leśnictwo” Zbiorowy Pamiętnik Absolwentów Wydziału Leśnego SGGW Rocznik 1965”, red. Kazimierz Rykowski, Andrzej Sobotko, wyd. Polskie Towarzystwo Leśne ISBN 978-83-925344-8-8
„Polski płochacz” Gabriela Łakomik-Kaszuba, „Łowiec Polski” 12/2006
„Mechanizmy zachowań zwierząt oraz możliwości ich modelowania” III Międzynarodowe Sympozjum, Uniwersytet Przyrodniczy we Wrocławiu, Wrocław 2013 r.
„Mechanizmy zachowań zwierząt” IV Międzynarodowe Sympozjum, Wrocław 2015 r.
„Możliwości wykorzystania dużych drapieżników celem ograniczenia szkód wyrządzanych przez średnie drapieżniki przy wsiedlaniu kuraków leśnych” Andrzej Krzywiński, Armin Kobus & Bogdan Kasperczyk, Park Dzikich Zwierząt Kadzidłowo
„Wykorzystanie efektu matki (metody „born to be free”) do wprowadzania sierot wiewiórczych do przyrody” Andrzej Krzywiński & Krystyna Krzywińska, Park Dzikich Zwierząt Kadzidłowo
„Możliwości układania młodych wilków, rysi i innych gatunków do swobodnego poruszania się w lesie przy pomocy ułożonej suki polskiego spaniela myśliwskiego” Andrzej Krzywiński, Park Dzikich Zwierząt Kadzidłowo
„Wykorzystanie efektu matki (metody „born to be free”) do układania młodych łosi” Andrzej Krzywiński & Milena Kozak, Park Dzikich Zwierząt Kadzidłowo
„Rola matki w procesie wsiedlania nowatorską metodą „born to be free” ginących gatunków zwierząt jak kuraki leśne, rysie i inne gatunki zagrożone” Andrzej Krzywiński & Armin Kobus, Park Dzikich Zwierząt Kadzidłowo
„Geneetiline analüüs tõestas hundi ja koera hübriidid Eestis” Maris Hindrikson, Peep Männil, Urmas Saarma, „Eesti Loodus” September 2009