Przejdź do zawartości

Wikipedysta:Mczebb/Kamienica na placu św. Michała 4 w Sanoku

Z Wikipedii, wolnej encyklopedii
Kamienica na placu św. Michała 4
Ilustracja
Rozbiórka starej kamienicy i miejsce po knajpie na Jamie(stan w 2010)
Państwo

 Polska

Miejscowość

Sanok

Adres

Plac św. Michała 4

Typ budynku

kamienica

Styl architektoniczny

eklektyzm

Kondygnacje

2

Ukończenie budowy

2013

Ważniejsze przebudowy

2010

Właściciel

własność prywatna

Położenie na mapie Sanoka
Mapa konturowa Sanoka, w centrum znajduje się punkt z opisem „Kamienica na placu św. Michała 4”
Położenie na mapie Polski
Mapa konturowa Polski, na dole po prawej znajduje się punkt z opisem „Kamienica na placu św. Michała 4”
Położenie na mapie województwa podkarpackiego
Mapa konturowa województwa podkarpackiego, blisko centrum na dole znajduje się punkt z opisem „Kamienica na placu św. Michała 4”
Położenie na mapie powiatu sanockiego
Mapa konturowa powiatu sanockiego, u góry znajduje się punkt z opisem „Kamienica na placu św. Michała 4”
Ziemia49°33′38″N 22°12′20″E/49,560556 22,205556
Multimedia w Wikimedia Commons

Kamienica na placu św. Michała 4 w Sanoku – budynek położony na placu św. Michała w Sanoku.

Według autora powieści Śmierć archiwariusza istniała w budynku oberża już w XVII wieku[1], nazwana później knajpą "na Jamie" lub "u Elowej". Dokładny czas budowy i kolejni pierwsi właściciele nie są znani, znajdowała się w połowie drogi między dzielnicą żydowską a ulicą Bogatych Sklepów. Ta parterowa kamienica została rozebrana podczas rewitalizacji placu w roku 2010.

Obecny adres działki to plac św. Michała 4, u zbiegu z ulicą Jana Grodka. Jak przed wiekami usługi gastronomiczne prowadzą dziś w tym samym miejscu nowi właściciele[2].

Jama u Elowej

[edytuj | edytuj kod]

Spośród wszystkich lokali gastronomicznych Sanoka najczęściej wymienianą w opowiadaniach i powieściach przez Kalmana Segala była knajpa „Jama” u Elowej, przy placu św. Michała[3], gdzie szlachta i kozactwo pod koniec XVII wieku [4] przesiadywała do białego dnia i piła na umór. Przedwojenna sanocka oberża przylegała od roku 1880 do gmachu ratusza przy bramie wjazdowej (jamie) prowadzącej do aresztu policyjnego w podziemiach magistratu w 1939.

W okresie międzywojennym oberża była lokalem o różnorodnej chłopskiej proweniencji i wyróżniała się na tle kulinarnej mapy Sanoka. Wchodziło się do niej przez długi i cuchnący korytarz. [5]. Odwiedzali ją głównie ruscy i polscy chłopi na tradycyjnych spotkaniach przy kieliszku lub przy kuflu piwa w każdy targowy dzień. Dobijano tu targu, kupowano i sprzedawano, pili piwo zarówno chłopi i Żydzi, przygryzając obficie solony groch z pieprzem i śledzia w oliwie[6]. Przebywał niekiedy drobny szczebel urzędniczy, zbiegli aresztanci, złodzieje jak i policjanci, by na koszt przydybanego kupca napić się słodkiej wódki[7]. W lokalu przygrywali na skrzypcach wędrujący cyganie. Bliskość zapewne "kozy" mieszczącej się pod ratuszem powodowała, że goście lokalu byli niejednokrotnie świadkami egzekucji odbywających się "na Jamie" koło knajpy Elowej[8].

Stary Kredens przy placu św. Michała, stan obecny

Sercem tej knajpy był duży szynkwas w rogu sali, naprzeciw wejścia, przy nim szynkarka Elowa, Żydówka, Roza ewentualnie Sara żona Herszla syna Eliego, lub po prostu Elowa, która rozdawała wódkę[9]. Odbiegającą od knajpy Elowej statusem społecznym klientów i kompozycją menu była kawiarnia i restauracja Izydora Dampfa przy ulicy 3 Maja. Naprzeciwko Jamy przy wschodniej pierzei znajdowała się knajpa "Pod Białym[10] (Siwym) Koniem"[11].

Współczesność

[edytuj | edytuj kod]

Po II wojnie światowej budynek przechodził różne koleje losu, mieściła się w nim Składnica Harcerska a następnie apteka i sklep odzieżowy. Obecnie to dwu kondygnacyjny budynek na podpiwniczeniach starej kamienicy mieszczący na parterze restaurację "Stary Kredens", która w roku 2013 przeszła Kuchenne rewolucje[12]. Po sąsiedzku w piwnicach urzędu miasta, w dawnym areszcie policyjnym "Pub Horn".

Przypisy

[edytuj | edytuj kod]
  1. ↑ Śmierć archiwariusza. str. 41-43 "Wiosną 1684 roku, ..."
  2. ↑ "Sanok, rok temu rodzinną restaurację – Stary Kredens - otworzyło małżeństwo, Maria i Piotr Ziemlewiczowie". w: Kuchenne rewolucje. Odcinek 15, sezon 7 Magda Gessler, 2013
  3. ↑ Świat pełen racji, Śmierć archiwariusza, Dolina zielonej pszenicy. Miłość o zmierzchu, Nad dziwną rzeką Sambation, ...
  4. ↑ Śmierć archiwariusza s. 43
  5. ↑ Kalman Segal. Przygoda w Miasteczku. str. 18
  6. ↑ Kalman Segal. Przygoda w Miasteczku. str. 18
  7. ↑ Dolina zielonej pszenicy. Bastard. str. 70, 77
  8. ↑ Świat pełen racji, Nad Sanem. str. 54
  9. ↑ "Elowa za szynkwasem, w czarnej peruce i atłasowej sukni, obejmowała bystrym wzrokiem olbrzymią budę i dbała o to to, by we właściwym czasie uspokoić pijaków powaśnionych, szukających bójki. str.78, Dolina zielonej pszenicy
  10. ↑ Skrzydła Wielkiej Wojny T.1, Krzysztof Mroczkowski, Andrzej Olejko 2012, MLP Kraków
  11. ↑ "PRL odchodzi z Sanoka", Jan Wydrzyński, paź. 2009
  12. ↑ Odcinek 15, sezon 7. "Stary Kredens"

Literatura

[edytuj | edytuj kod]
  • Tomasz Chomiszczak. Kultura, sport i rozrywka w Śródmieściu. Tygodnik Sanocki. 2008
  • Magdalena Ruta. Pomiędzy dwoma światami: o Kalmanie Segalu.
  • Kalman Segal. Świat pełen racji.
  • Kalman Segal. Śmierć archiwariusza.
  • Kalman Segal. Dolina zielonej pszenicy.
  • Kalman Segal. Miłość o zmierzchu.

Kategoria:Kamienice Sanoka

Źródło: „https://pl.wikipedia.org/w/index.php?title=Wikipedysta:Mczebb/Kamienica_na_placu_św._Michała_4_w_Sanoku&oldid=65204238”