Włosóweczka nadrzewna

Włosóweczka nadrzewna

Systematyka
Domena	eukarionty
Królestwo	grzyby
Typ	workowce
Klasa	patyczniaki
Rząd	tocznikowce
Rodzina	włosóweczkowate
Rodzaj	włosóweczka
Gatunek	włosóweczka nadrzewna
Nazwa systematyczna
Vibrissea truncorum (Alb. & Schwein.) Fr. Syst. mycol. (Lundae) 2(1): 51 (1822)
Multimedia w Wikimedia Commons

Włosóweczka nadrzewna (Vibrissea truncorum (Alb. & Schwein.) Fr.) – gatunek grzybów z rzędu tocznikowców (Helotiales)^[1].

Pozycja w klasyfikacji według Index Fungorum: Macrolepiota, Agaricaceae, Agaricales, Agaricomycetidae, Agaricomycetes, Agaricomycotina, Basidiomycota, Fungi^[2].

Po raz pierwszy takson ten opisali w 1805 r. Johannes Baptista von Albertini i Lewis David von Schweinitz, nadając mu nazwę Leotia truncorum. Obecną, uznaną przez Index Fungorum nazwę nadał mu w roku 1822 r. Elias Fries^[2].

Synonimy:

• Leotia truncorum Alb. & Schwein. 1805
• Vibrissea truncorum var. albipes Peck 1891^[3].

Polska nazwa według M.A. Chmiel^[4].

Owocnik

O wysokości 1–2 cm, złożone z płodnej główki i trzonu. Główka o średnicy 0,15–0,6 cm, o kształcie półkulistym, spłaszczona, gładka, pomarańczowożółta, pomarańczowa lub czerwonopomarańczowya, czasem żółta z tępym, podwiniętym brzegiem. Trzon 0,6–1,5 cm x 0,75–1,5(4) mm, nierówny, cieńszy w kierunku podstawy, drobno owłosiony lub łuskowaty, szorstki, biały, kremowy, białawoszary do czarniawoszarego, często ciemniejszy w kierunku podstawy^[5].

Cechy mikroskopowe

Worki wąsko maczugowate do wąsko cylindrycznych, stopniowo zwężające się do zaokrąglonych wierzchołków, z 8 zarodnikami w równoległych wiązkach, nieamyloidalne, o wymiarach 175–325 × 5–6(9) µm. Parafizy nitkowate, proste, czasem rozwidlone, z wieloma przegrodami, napęczniałe do lekko maczugowatych i pigmentowane w kierunku wierzchołka, o bardzo zmiennej długości (80)125–250(275) x 1 µm. Zarodniki nitkowate do wrzecionowatych, lekko zwężające się na obu końcach, gładkie, z wieloma przegrodami, szkliste, bardzo zróżnicowane pod względem długości, (80)125–250(275) x 1-1,5 µm, prawie tak długie, jak worki^[5].

Vibrissea truncorum występuje na całej półkuli północnej, a także w Ameryce Południowej. Najwięcej stanowisk podano w Norwegii, Szwecji, Finlandii i zachodniej Rosji, choć pojawia się również w Wielkiej Brytanii i Europie Południowo-Zachodniej^[6]. Znany jest również w Polsce, M.A. Chmiel w 2006 r. przytoczyła 2 stanowiska^[4], w późniejszych latach podano następne^[7]. Bardziej aktualne stanowiska podaje internetowy atlas grzybów. Włosóweczka nadrzewna zaliczona w nim jest do gatunków zagrożonych, wartych objęcia ochroną^[8].

Grzyb nadrzewny, saprotrof rosnący na drewnie i gałązkach drzew liściastych^[4]. Często rośnie na częściowo lub całkowicie zanurzonym drewnie w strumieniach na wyższych wysokościach^[9].