Władysław Hermaszewski

Władysław Hermaszewski

generał brygady pilot
Data i miejsce urodzenia	4 stycznia 1928 Lipniki
Data i miejsce śmierci	26 lipca 2002 k. Bracka
Przebieg służby
Lata służby	1948–1988
Siły zbrojne	ludowe Wojsko Polskie
Formacja	Siły Powietrzne
Jednostki	Wojska Obrony Powietrznej Kraju
Odznaczenia
Multimedia w Wikimedia Commons

Władysław Tytus Hermaszewski^[1] (ur. 4 stycznia 1928 w Lipnikach, zm. 26 lipca 2002 k. Bracka) – polski lotnik, generał brygady pilot Wojska Polskiego, oficer Wojsk Obrony Powietrznej Kraju, doktor nauk wojskowych.

Syn Romana Hermaszewskiego (1900–1943)^[2] i Kamili z domu Bielawskiej (1904–1995)^[3]. Był bratem kosmonauty, gen. bryg. Mirosława Hermaszewskiego i Bogdana Hermaszewskiego (ur. 1938), również oficera WP^[4]. Miał także cztery siostry – Alinę (1927–2008)^[5], Sabinę (ur. 1930), Annę (ur. 1931) i Teresę (ur. 1934).

Przed wojną ukończył pięć klas szkoły powszechnej w rodzinnej wsi. W trakcie rzezi wołyńskiej stracił część rodziny, w tym ojca, a sam wraz ze starszą siostrą brał udział w polskiej samoobronie. Po repatriacji w 1945 trafił do Wołowa. W latach 1948–1950 studiował w dęblińskiej Oficerskiej Szkole Lotniczej.

Służbę rozpoczął w 2 Pułku Lotnictwa Myśliwskiego „Kraków”, potem kontynuował ją w 1 Pułku Lotnictwa Myśliwskiego „Warszawa”, stacjonującym na podwarszawskim lotnisku Babice. Od lutego 1951 został wyróżniony skierowaniem na pierwszy kurs przeszkolenia na samoloty odrzutowe do radzieckiego 159 Pułku Lotnictwa Myśliwskiego w Brzegu Opolskim, od października 1952 mianowany dowódcą klucza w 13 Pułku Lotnictwa Myśliwskiego w Babicach (później przebazowanego do Łęczycy). Awansował tam na dowódcę eskadry, potem zastępcy dowódcy pułku. 1 sierpnia 1954 mianowany dowódcą 31 Pułku Lotnictwa Myśliwskiego w Babicach, a w listopadzie 1955 roku został odkomenderowany na kurs taktyczny lotnictwa myśliwskiego do ośrodka szkoleniowego w Lipiecku w ZSRR. Po kursie został mianowany zastępcą, a następnie dowódcą lotnictwa myśliwskiego 3 Korpusu Obrony Przeciwlotniczej Obszaru Kraju (OPL OK) we Wrocławiu. 1 czerwca 1960 przeniesiony na stanowisko zastępcy dowódcy 2 Korpusu OPL OK w Bydgoszczy. Od lipca 1962 roku skierowany na dwa lata na studia do Akademii Sztabu Generalnego Sił Zbrojnych ZSRR im. marszałka Klimienta Woroszyłowa w Moskwie. Po studiach został szefem lotnictwa myśliwskiego Dowództwa Wojsk Obrony Powietrznej Kraju w Warszawie. W Akademii Sztabu Generalnego WP w Rembertowie obronił w roku 1970 pracę doktorską pt. „Rola lotnictwa myśliwskiego we współczesnej obronie powietrznej”. 1 marca 1972 został dowódcą 2 Korpusu OPK w Bydgoszczy, a 1 lipca 1978 – 1 Korpusu OPK w Warszawie, którym dowodził do 28 lutego 1982, kiedy zakończył karierę dowódczą. W tym samym 1982 został oddelegowany z wojska na stanowisko prezesa Zarządu Głównego Aeroklubu PRL, którą to misję pełnił do czerwca 1987. 30 maja 1988 przeniesiony został w stan spoczynku.

Był pilotem wojskowym I klasy, spędził w powietrzu 5000 godzin, w tym ponad 3500 na samolotach odrzutowych i ponaddźwiękowych. W połowie lat pięćdziesiątych latał na MiG-15, w roku 1960 nad polami Grunwaldu, w 550 rocznicę bitwy, prowadził szyk „tafla”, złożony z 64 samolotów odrzutowych, co stanowiło światowy rekord. W roku 1966 organizował defiladę lotniczą w Warszawie z okazji 1000-lecia państwa polskiego.

Był autorem książek i publikacji w prasie o tematyce wspomnieniowej, lotniczej i politycznej. Napisał m.in. „Echa Wołynia”, „Moje przestworza” i „Przy kominku o łowiectwie”.

Władysław Hermaszewski na emeryturze był aktywnym członkiem Stowarzyszenia Seniorów Lotnictwa Wojskowego RP, zajmował się łowiectwem i ochroną przyrody.

Zmarł 26 lipca 2002 w nurtach Angary podczas myśliwskiego safari w syberyjskiej tajdze. 6 sierpnia 2002 pochowany na Cmentarzu Wojskowym na Powązkach w Warszawie (kwatera EII-2-3)^[6].

• chorąży – 1950
• podporucznik – 1951
• porucznik – 1952
• kapitan – 1953
• major – 1954
• podpułkownik – 1958
• pułkownik – 1960
• generał brygady – 1972

Był najstarszym bratem jedynego Polskiego kosmonauty, Mirosława Hermaszewskiego.

Jego żona Teresa i jedyna córka Grażyna zmarły w 1999. W 2000 zawarł związek małżeński z Jadwigą^[7], z którą wychowywał jej córkę Dorotę oraz wnuka Jakuba.

W Wojsku Polskim od 31 sierpnia 1948

• absolwent Oficerskiej Szkoły Lotniczej w Dęblinie z 1950 r.
• absolwent jedynego kursu lotników polskich przeszkalanych na samoloty odrzutowe w Brzegu w 159 plm z 1951 r.
• absolwent kursu w Centralnym Ośrodku Szkolenia Lotniczo-Taktycznego w Lipiecku (ZSRR) z 1957 r.
• absolwent ASG SZ ZSRR w Moskwie w 1966 r.
• doktorat nauk wojskowych w ASG WP w Rembertowie z 1970 r.
• absolwent Wyższego Akademickiego kursu w ASG SZ ZSRR z 1974 r.

• Pilot w 2 plm w Krakowie – 09.1950 – 20.12.1950 r.
• Pilot w 1 plm w Warszawie (Babice) – 12.1950 – 09.1951 r.
• Dowódca klucza lotniczego w 13 plm w Warszawie (Babice) – 01.10.1952 r.
• Dowódca klucza lotniczego eskadry lotniczej i zastępca dowódcy 13 plm w Łęczycy – 07.1954 r.
• Dowódca 31 plm w Warszawie – Babice – 01.08.1954 – 30.10.1955 r.
• Zastępca dowódcy LM w 3 Korpusie Obrony Przeciwlotniczej Obrony Kraju – 31.08.1957 r.
• Dowódca LM w 3 Korpusie Obrony Przeciwlotniczej Obszaru Kraju we Wrocławiu – 31.05.1960 r.
• Szef Lotnictwa – zastępca dowódcy 2 Korpusu OPL OK w Bydgoszczy – 01.06.1960 – 30.06.1962 r.
• Zastępca Szefa Lotnictwa Myśliwskiego Obrony Powietrznej Kraju w Warszawie – 01.07.1962 – 08.1964 r.
• Szef Lotnictwa Myśliwskiego Obrony Powietrznej Kraju w Warszawie – 08.1966 – 02.1972 r.
• Dowódca 2 Korpusu Obrony Powietrznej Kraju w Bydgoszczy – 01.03.1972 r.
• Generał brygady – 12.10.1972 r. (nominację wręczał przewodniczący Rady Państwa PRL prof. Henryk Jabłoński)
• Dowódca 2 Korpusu Obrony Powietrznej Kraju w Bydgoszczy – 30.06.1978 r.
• Dowódca 1 Korpusu Obrony Powietrznej Kraju w Warszawie – 01.07.1978 – 28.02.1982 r.
• Prezes Aeroklubu PRL i wiceprezes FAI – 01.03.1982 – 30.06.1987 r.
• W dyspozycji MON – 01.07.1987 – 29.05.1988 r.

Przeniesiony do rezerwy, jako generał brygady WP – 30.05.1988 r.

• Krzyż Komandorski Orderu Odrodzenia Polski (1974)
• Krzyż Oficerski Orderu Odrodzenia Polski (1969)
• Złoty Krzyż Zasługi (1957)
• Srebrny Krzyż Zasługi (1951)
• Medal 10-lecia Polski Ludowej (1954)
• Medal 30-lecia Polski Ludowej (1974)
• Medal 40-lecia Polski Ludowej (1984)
• Złoty Medal „Siły Zbrojne w Służbie Ojczyzny”
• Srebrny Medal „Siły Zbrojne w Służbie Ojczyzny”
• Brązowy Medal „Siły Zbrojne w Służbie Ojczyzny”
• Złoty Medal „Za Zasługi dla Obronności Kraju”
• Srebrny Medal „Za Zasługi dla Obronności Kraju”
• Brązowy Medal „Za Zasługi dla Obronności Kraju”
• Order Czerwonej Gwiazdy (ZSRR, 1968)
• Tytuł i odznaka „Zasłużony Pilot Wojskowy PRL” (1979)
• Złota odznaka „Za zasługi dla Aeroklubu Polskiego” (1994)
• Złota odznaka honorowa „Za Zasługi dla Warszawy” (1978)^[8]

• Władysław Hermaszewski, Moje przestworza, Dom Wydawniczy Bellona, Warszawa 1998, ISBN 83-11-08833-0.
• Stefan Czmur, Waldemar Wójcik, Generałowie w stalowych mundurach, Redakcja Czasopism Wojsk Lotniczych i Obrony Powietrznej przy współpracy Domu Wydawniczego Bellona, Poznań-Warszawa 2003, ISBN 83-902541-3-1 i ISBN 83-11-09587-6.
• Janusz Królikowski, Generałowie i admirałowie Wojska Polskiego 1943-1990.
• Józef Zieliński: Dowódcy pułków lotnictwa polskiego 1921-2012. Warszawa: Bellona, 2015, s. 153-154. ISBN 978-83-11-13990-9. OCLC 924867180.