Starzec błotny

Starzec błotny
	Systematyka
Domena	eukarionty
Królestwo	rośliny
Podkrólestwo	rośliny zielone
Nadgromada	rośliny telomowe
Gromada	rośliny naczyniowe
Podgromada	rośliny nasienne
Nadklasa	okrytonasienne
Klasa	Magnoliopsida
Nadrząd	astropodobne
Rząd	astrowce
Rodzina	astrowate
Podrodzina	Asteroideae
Rodzaj	tefroseris
Gatunek	starzec błotny
	Nazwa systematyczna
	Tephroseris palustris (L.) Schrenk ex Rchb.; Fl. Saxon.: 146 (1842)
Synonimy
	Cineraria congesta R. Br.; Othonna palustris L.; Senecio congestus (R. Br.) DC.; Senecio palustris (L.) Hook.; Senecio tubicaulis Mansf.;
	Cineraria congesta R. Br.; Othonna palustris L.; Senecio congestus (R. Br.) DC.; Senecio palustris (L.) Hook.; Senecio tubicaulis Mansf.;
	Zasięg
	Systematyka w Wikispecies
	Multimedia w Wikimedia Commons

Starzec błotny^[5] (Tephroseris palustris (L.) Schrenk ex Rchb.^[3]^[6]) – gatunek rośliny należący do rodziny astrowatych. Występuje na północy Azji, Europy oraz Ameryki Północnej. W Polsce rzadki gatunek rodzimy, występuje głównie na północy kraju.

Morfologia

Łodyga: Wzniesiona, dęta, dość gruba, szerokości 1–4 cm, górą rozgałęziona, żeberkowana, pokryta gruczołowatymi, lepkimi włoskami, wysokości (20)30–100(200) cm, gęsto ulistniona.
Liście: Liście łodygowe siedzące, całobrzegie lub niewyraźnie ząbkowane. Liście różyczkowe podługowato lancetowate, najczęściej wyraźnie, głęboko wcinane, orzęsione, obumierają przed kwitnieniem.
Kwiaty: Zebrane w koszyczki kwiatowe o średnicy 20–30 mm, umieszczone na orzęsionych szypułkach, zebrane w parasolowaty podbaldach. Kwiaty brzeżne języczkowate, jasnożółte, płonne lub żeńskie. Kwiaty środkowe rurkowate. Listki okrywy koszyczka równowąskie, zaostrzone, długości 8–11 mm. Puch kielichowy (pappus) w postaci białych lub żółtawych, pojedynczych włosków. Korona kwiatów języczkowatych długości ok. 10 mm, szerokości 2–4 mm.
Owoc: Skrzydlasto żeberkowana niełupka o długości 2–4 mm z pappusem w postaci włosków.

Biologia i ekologia

Roślina dwuletnia, hemikryptofit. Kwitnie w Polsce od maja do lipca. Występuje w miejscach wilgotnych, na brzegach wód, podmokłych łąkach oraz torfowiskach niskich. Liczba chromosomów 2n= 48.

Zagrożenia i ochrona

Umieszczony na polskiej czerwonej liście w kategorii NT (bliski zagrożenia)^[7].

Przypisy

↑ Michael A.M.A. Ruggiero Michael A.M.A. i inni, A Higher Level Classification of All Living Organisms, „PLOS One”, 10 (4), 2015, art. nr e0119248, DOI: 10.1371/journal.pone.0119248, PMID: 25923521, PMCID: PMC4418965 [dostęp 2020-02-20] (ang.).
↑ Peter F.P.F. Stevens Peter F.P.F., Angiosperm Phylogeny Website, Missouri Botanical Garden, 2001– [dostęp 2010-04-15] (ang.).
↑ ^a ^b Tephroseris palustris (L.) Schrenk ex Rchb., [w:] Plants of the World online [online], Royal Botanic Gardens, Kew [dostęp 2023-02-15] .
↑ Germplasm Resources Information Network (GRIN). [dostęp 2010-02-05].
↑ ZbigniewZ. Mirek ZbigniewZ. i inni, Vascular plants of Poland. An annotated checklist, Kraków: W. Szafer Institute of Botany, Polish Academy of Sciences, 2020, s. 165, ISBN 978-83-62975-45-7 .
↑ Kadereit J. W., Albach D. C., Ehrendorfer F., Galbany-Casals M. i inni. Which changes are needed to render all genera of the German flora monophyletic?. „Willdenowia”. 46, s. 39 – 91, 2016. DOI: 10.3372/wi.46.46105.
↑ Kaźmierczakowa R., Bloch-Orłowska J., Celka Z., Cwener A., Dajdok Z., Michalska-Hejduk D., Pawlikowski P., Szczęśniak E., Ziarnek K.: Polska czerwona lista paprotników i roślin kwiatowych. Polish red list of pteridophytes and flowering plants. Kraków: Instytut Ochrony Przyrody Polskiej Akademii Nauk, 2016. ISBN 978-83-61191-88-9.

Bibliografia

Stanisław Kłosowski, Grzogorz Kłosowski: Rośliny wodne i bagienne. Warszawa: Multico Oficyna Wydawnicza, 2006. ISBN 978-83-7073-248-6.
Lucjan Rutkowski: Klucz do oznaczania roślin naczyniowych Polski niżowej. Warszawa: Wyd. Naukowe PWN, 2006. ISBN 83-01-14342-8.

[ruggiero-1] Michael A.M.A. Ruggiero Michael A.M.A. i inni, A Higher Level Classification of All Living Organisms, „PLOS One”, 10 (4), 2015, art. nr e0119248, DOI: 10.1371/journal.pone.0119248, PMID: 25923521, PMCID: PMC4418965 [dostęp 2020-02-20] (ang.).

[apweb-2] Peter F.P.F. Stevens Peter F.P.F., Angiosperm Phylogeny Website, Missouri Botanical Garden, 2001– [dostęp 2010-04-15] (ang.).

[powo-3] Tephroseris palustris (L.) Schrenk ex Rchb., [w:] Plants of the World online [online], Royal Botanic Gardens, Kew [dostęp 2023-02-15] .

[grin-4] Germplasm Resources Information Network (GRIN). [dostęp 2010-02-05].

[checklist-5] ZbigniewZ. Mirek ZbigniewZ. i inni, Vascular plants of Poland. An annotated checklist, Kraków: W. Szafer Institute of Botany, Polish Academy of Sciences, 2020, s. 165, ISBN 978-83-62975-45-7 .

[6] Kadereit J. W., Albach D. C., Ehrendorfer F., Galbany-Casals M. i inni. Which changes are needed to render all genera of the German flora monophyletic?. „Willdenowia”. 46, s. 39 – 91, 2016. DOI: 10.3372/wi.46.46105.

[7] Kaźmierczakowa R., Bloch-Orłowska J., Celka Z., Cwener A., Dajdok Z., Michalska-Hejduk D., Pawlikowski P., Szczęśniak E., Ziarnek K.: Polska czerwona lista paprotników i roślin kwiatowych. Polish red list of pteridophytes and flowering plants. Kraków: Instytut Ochrony Przyrody Polskiej Akademii Nauk, 2016. ISBN 978-83-61191-88-9.

[1]