Przejdź do zawartości

Stanisław Niemczyk

Z Wikipedii, wolnej encyklopedii
Stanisław Niemczyk
Ilustracja
Stanisław Niemczyk przy kościele św. Franciszka z Asyżu i św. Klary w Tychach (2012)
Data i miejsce urodzenia

19 września 1943
Czechowice-Dziedzice

Data śmierci

13 maja 2019

Alma Mater

Politechnika Krakowska

Nagrody

Honorowa Nagroda SARP

Praca
Styl

postmodernizm

Budynki

Kościół Ducha Świętego w Tychach
Kościół Jezusa Chrystusa Odkupiciela w Czechowicach-Dziedzicach
Kościół Bożego Miłosierdzia w Krakowie (os. Oficerskie)
Kościół św. Franciszka z Asyżu i św. Klary w Tychach

Odznaczenia
Brązowy Medal „Zasłużony Kulturze Gloria Artis” Order Ecce Homo Krzyż Pro Ecclesia et Pontifice (od 1908)
Medal 100-lecia Odzyskania Niepodległości

Stanisław Niemczyk (ur. 19 września 1943 w Czechowicach-Dziedzicach[1], zm. 13 maja 2019) – polski architekt, autor oryginalnych projektów architektury sakralnej, nazywany „polskim Gaudím[1]. Laureat Honorowej Nagrody SARP w 1998.

Życiorys

[edytuj | edytuj kod]

W 1968 ukończył studia na Wydziale Architektury Politechniki Krakowskiej, pisząc pracę dyplomową u prof. Włodzimierza Gruszczyńskiego. Jego praca dyplomowa obejmowała stworzenie obiektów rekreacyjnych dla Poronina, Murzasichla i Bukowiny, w czym mieściły się m.in. wyciągi, kolejki, wagoniki, ruchome chodniki, baseny itp.[1][2]

Od 1968 pracował w państwowym biurze architektonicznym Miastoprojekt Tychy, gdzie wyróżnił się projektowaniem obiektów nietypowych i jednocześnie wyprzedzających swój czas[2]. Autor budynków handlowych, usługowych, mieszkalnych i sakralnych[3].

Architekt mieszkał w Tychach, gdzie po 1989 prowadził własne biuro. Za projekty kościołów nie pobierał tantiem, czego przykładami są realizacja kościoła pw. Ducha Świętego w Tychach Żwakowie[4] i kościoła z klasztorem dla zakonu Braci Mniejszych o.o. Franciszkanów, wznoszonego również w Tychach. Przy projektowaniu budowli nadawał wyraźną preferencję odręcznie wykonanym rysunkom i projektom. Twórczość autorska Stanisława Niemczyka inspirowała architektów na Górnym Śląsku[5]. Tworzył do samego końca[2]. Ostatnim dziełem, które stworzył, jest rzeźba Matki Bożej na ścianie kościoła pw. Miłosierdzia Bożego w Krakowie – została ona nazwana M.B. Zwycięską[2].

Określany architektem postmodernistycznym, choć jego architektura wymyka się podporządkowaniom stylistycznym, nawiązując do przeszłości, w tym bezpośrednio do średniowiecza i gotyku[6][3]. Krytyk modernizmu w architekturze i idei Karty Ateńskiej, który w swoich projektach całkowicie pomijał dorobek tej epoki[6].

Zmarł 13 maja 2019 roku. Uroczystości żałobne odbyły się 18 maja 2019 roku w parafii pw. Jezusa Chrystusa Odkupiciela w Czechowicach-Dziedzicach, w kościele jego projektu. Został pochowany na cmentarzu w Miedźnej k. Pszczyny[7][8].

Nagrody i odznaczenia

[edytuj | edytuj kod]
Kościół pw. Jezusa Chrystusa Odkupiciela w Czechowicach-Dziedzicach

Główne dzieła

[edytuj | edytuj kod]
 Zobacz też kategorię: Budynki projektu Stanisława Niemczyka.

Przypisy

[edytuj | edytuj kod]
  1. a b c Stanisław Niemczyk [online], Sztuka Architektury [dostęp 2023-06-28] (pol.).
  2. a b c d Barbara Siemińska, Ostatnia Droga Architekta, „Gazeta Czechowicka”, 2017, DOI10.29315/gm.v4i1.39, ISSN 2184-0628 [dostęp 2020-12-03].
  3. a b Irma Kozina, Sztuka Górnego Śląska, „praca zbiorowa”, 39 (2), 2020, s. 53–72, DOI10.25167/sth.1360, ISSN 2391-937X [dostęp 2020-10-23].
  4. Barbara Siemińska, Franciszek Resiak, Ostatnia Droga Architekta, „Gazeta Czechowicka i kościół na Zapadziu”, 1 (1), 2007, s. 9–12, DOI10.1066/s10021060002, ISSN 1895-4723 [dostęp 2020-12-03].
  5. Ewa Chojecka i inni, Sztuka Górnego Śląska, „praca zbiorowa”, 39 (2), 2020, s. 53–72, DOI10.25167/sth.1360, ISSN 2391-937X [dostęp 2020-10-23].
  6. a b c Anna Cymer, Stanisław Niemczyk - postmodernista śreniowieczny, [w:] Lidia Klein (red.), Postmodernizm polski | Antologia tekstów, wyd. 1, Warszawa: 40000 Malarzy, 2013, s. 271-327, ISBN 978-83-936015-4-7.
  7. Marcin Zasada: Architekt to za mało: Stanisław Niemczyk, zwany śląskim Gaudim. dziennikzachodni.pl, 2019-05-17.
  8. Czechowice-Dziedzice: pogrzeb Stanisława Niemczyka, „polskiego Gaudiego”. ekai.pl, 2019-05-18, [dostęp 2019-05-19].
  9. a b In memoriam - Pamięci Architektów Polskich - Stanisław Bronisław Niemczyk [online], archimemory.pl [dostęp 2023-06-26].
  10. a b Order Ecce Homo. Nadania 2013. ecce-homo.pl. [dostęp 2017-01-17]. [zarchiwizowane z tego adresu (2016-04-14)].
  11. 2000 - Architektura-murator [online], architektura.muratorplus.pl [dostęp 2022-10-25].
  12. Niemczyk, czyli polski Gaudi. fronda.pl [dostęp 2011-06-20].
  13. a b Zmarł Stanisław Niemczyk. galeriabielska.pl. [dostęp 2020-06-26].
  14. Nie żyje Stanisław Niemczyk. Architekt nazywany był „polskim Gaudim”. bryla.pl. [dostęp 2019-05-17]. (pol.).
  15. Kościół Chrystusa Odkupiciela w Czechowicach-Dziedzicach. slaskie.travel [dostęp 2019-05-14].
  16. Parafia pw. św. Ojca Pio w Tychach – Kalendarium [online], opio-tychy.pl [dostęp 2019-05-17].
  17. Cymer, Anna, 1978-, Architektura w Polsce 1945-1989, wyd. I, Warszawa, s. 448, ISBN 978-83-949185-5-2, OCLC 1083292741 [dostęp 2019-05-17].
  18. Konsekracja kościoła św. Michała Archanioła we Lwowie. [dostęp 2019-12-23]. [zarchiwizowane z tego adresu (2019-04-15)].
  19. Historia parafii. katedra.bielsko.pl. [dostęp 2020-06-26]. [zarchiwizowane z tego adresu (2020-06-27)].
  20. Instytut Gość Media, Przygotowania do budowy świątyni [online], lowicz.gosc.pl, 27 listopada 2019 [dostęp 2020-10-23].
  21. i, Architekci zaprezentowali makietę naszego kościoła (zdjęcia) – Parafia Jezusa Chrystusa Króla Wszechświata – Rawa Mazowiecka [online], 23 października 2020 [dostęp 2020-10-23].
  22. BARBARA PIETRZAK-BILIŃSKA i inni, Gazeta Czechowicka, „Gazeta Czechowicka”, 1 (1), 2007, s. 9–12, DOI10.1066/s10021060002, ISSN 1895-4723 [dostęp 2022-06-20].

Bibliografia

[edytuj | edytuj kod]