Przejdź do zawartości

Stanisław Mikulski

Z Wikipedii, wolnej encyklopedii
Stanisław Mikulski
Ilustracja
Stanisław Mikulski (2007)
Data i miejsce urodzenia

1 maja 1929
Łódź

Data i miejsce śmierci

27 listopada 2014
Warszawa

Zawód

aktor

Lata aktywności

1950–2012

Odznaczenia
Krzyż Komandorski Orderu Odrodzenia Polski Krzyż Oficerski Orderu Odrodzenia Polski Krzyż Kawalerski Orderu Odrodzenia Polski Złoty Krzyż Zasługi Medal 30-lecia Polski Ludowej Srebrny Medal „Za zasługi dla obronności kraju” Brązowy Medal „Za zasługi dla obronności kraju” Brązowa Odznaka im. Janka Krasickiego Odznaka 1000-lecia Państwa Polskiego Odznaka „Za Wybitne Zasługi dla ZKRPiBWP” Order Przyjaźni Narodów
Odznaka „Zasłużony Działacz Kultury”
Faksymile
Multimedia w Wikimedia Commons
Cytaty w Wikicytatach
Stanisław Mikulski jako Tulius Aufidiusz w sztuce Koriolan Teatru Powszechnego, Warszawa 1966
Figury postaci Hermanna Brunnera i Hansa Klossa z serialu Stawka większa niż życie
Odcisk dłoni Stanisława Mikulskiego na Promenadzie Gwiazd w Międzyzdrojach
Grób aktora na cmentarzu Wojskowym na Powązkach w Warszawie

Stanisław Mikulski (ur. 1 maja 1929 w Łodzi, zm. 27 listopada 2014 w Warszawie) – polski aktor teatralny i filmowy, prezenter telewizyjny, konferansjer i działacz kulturalny.

Życiorys

[edytuj | edytuj kod]

Był synem Jana, tokarza, i Heleny z domu Weiss, pochodzącymi z łódzkich Bałut[1]. Rodzice pobrali się 12 maja 1928 w kościele Wniebowzięcia Najświętszej Maryi Panny w Łodzi. Stanisław Mikulski urodził się niespełna rok później, 1 maja 1929. Dzieciństwo spędził na Bałutach, a po wybuchu II wojny światowej zamieszkał z rodziną w Śródmieściu. W 1950 zdał maturę w VIII Liceum Ogólnokształcącym w Łodzi[2][3]. W 1953, w Krakowie, zdał eksternistyczny egzamin aktorski. Następnie występował w Teatrze im. Osterwy w Lublinie (1952–1964), oraz w warszawskich teatrach: Teatrze Powszechnym (1964–1966), Teatrze Ludowym (1966–1969) oraz Teatrze Polskim (1969–1983). Od 1983 do 1988 był aktorem Teatru Narodowego w Warszawie.

Pierwszą znaczącą rolę zagrał w filmie Kanał. Wielką popularność zdobył przede wszystkim dzięki głównej roli, Hansa Klossa, najpierw w serii spektakli teatru telewizji, Stawka większa niż życie (1965-1967), a następnie w kultowym serialu telewizyjnym pt. Stawka większa niż życie (1967–1968).

W okresie PRL działał w sferze politycznej w ramach organizacji i partii komunistycznych. W latach 1946–1951 należał do Związku Walki Młodych i Związku Młodzieży Polskiej. Od 1951 był członkiem Polskiej Zjednoczonej Partii Robotniczej. W 1978 został I sekretarzem POP w Teatrze Polskim w Warszawie. Od 10 lutego 1978 do 12 grudnia 1979 był członkiem egzekutywy Komitetu Warszawskiego PZPR, od 12 grudnia 1979 do 29 czerwca 1981 członkiem Komitetu Warszawskiego PZPR[4]. W 1983 został wybrany do składu Krajowej Rady Towarzystwa Przyjaźni Polsko-Radzieckiej, a w latach 1986–1989 był członkiem Ogólnopolskiego Komitetu Grunwaldzkiego. Od 1988 do 1990 pełnił funkcję dyrektora Ośrodka Informacji i Kultury Polskiej (Польский культурный центр в Москве) przy ambasadzie PRL w Moskwie.

Wielokrotnie był konferansjerem na Festiwalu Piosenki Żołnierskiej, gdzie występował również jako wykonawca. Był konferansjerem na Festiwalu Piosenki Radzieckiej w Zielonej Górze[5].

Od 1995 do 1998 był prowadzącym teleturnieju Koło Fortuny w TVP2. Następnie na antenie TVN prowadził program Supergliny.

W 2012 powrócił do roli Hansa Klossa w filmie kinowym Hans Kloss. Stawka większa niż śmierć w reżyserii Patryka Vegi. Zyskał popularność komediową rolą porucznika MO Lecha Rysia w Misiu oraz rolą pułkownika Zakrzewskiego w filmie Sekret Enigmy i serialu Tajemnica Enigmy. Podczas kariery aktorskiej wystąpił gościnnie w serialach Polskie drogi, 07 zgłoś się, Życie na gorąco, Dom, 13 posterunek, Na dobre i na złe oraz Niania. W 1994 wykonał partie dubbingu w komedii familijnej Brzdąc w opałach. W XXI wieku grał drugoplanowe role w serialach Samo życie, Złotopolscy a w Kryminalni i Kryminalni: Misja śląska, zagrał rolę Jana Zawady, ojca komisarza Adama Zawady.

Był wielokrotnie nagradzany nagrodami branżowymi i państwowymi.

Zmarł 27 listopada 2014 o godz. 5:15 w wyniku choroby nowotworowej[6]. 5 grudnia 2014 został pochowany w Alei Zasłużonych na cmentarzu Wojskowym na Powązkach w Warszawie (kwatera B32-tuje-22)[7]. Pogrzeb miał charakter świecki[8]. Tego samego dnia jego pamięć minutą ciszy uczcił Sejm RP VII kadencji[9][10].

Życie prywatne

[edytuj | edytuj kod]

Stanisław Mikulski był trzykrotnie żonaty. Jego pierwszą żoną w latach 1954–1966 była Wanda. Z tego małżeństwa miał jednego syna, Piotra. Jego wnuk, Jakub Mikulski, był perkusistą grupy Roan.

Drugi związek małżeński zawarł z kostiumolog Jadwigą Rutkiewicz (zmarła w 1985)[11], mieli synów Bartłomieja (zm. 1972) i Grzegorza (zm. 1973), którzy zmarli tuż po porodzie[12].

Trzecią żoną Stanisława Mikulskiego była muzykolog Małgorzata Błoch-Wiśniewska (ur. 1952)[13], z którą wspólnie wychowywali jej córkę.

Upamiętnienie

[edytuj | edytuj kod]

W Łodzi, nieopodal ulicy Wydawniczej, znajduje się plac nazwany imieniem Stanisława Mikulskiego[14]. Mieści się tam pętla autobusowa[15].

Filmografia

[edytuj | edytuj kod]
Filmy[16]
Rok Tytuł Rola Uwagi
1950 Pierwszy start Junak Franek Mazur Debiut filmowy
1953 Lato Wczasowicz Etiuda szkolna, nie występuje w napisach
1955 Godziny nadziei Porucznik Jan Basior
1956 Kanał „Smukły”, zastępca „Koraba”
1956 Cień „Blondyn”, członek organizacji podziemnej
1957 Ewa chce spać Policjant Piotr Malewski
1958 Zamach Akowiec „Jacek”
1959 Sygnały Taksówkarz Janek, mąż Zosi
1959 Biały niedźwiedź Michał Pawlicki
1960 Historia współczesna Lotnik Henryk Rak
1961 Odwiedziny prezydenta Paweł Guziński, mąż mamy Jacka
1961 Dwaj panowie „N” Sierżant Jan Dziewanowicz
1963 Skąpani w ogniu Kapitan Sowiński
1963 Ostatni kurs Taksówkarz Henryk Kowalski
1963 Yokmok Porucznik UB
1964 Spotkanie ze szpiegiem Porucznik Baczny
1964 Barwy walki Ludwik Pociecha „Klinga”, zastępca dowódcy oddziału AK
1965 Popioły Żołnierz, podkomendny kapitana Wyganowskiego
1966 Powrót na ziemię Stefan
1966 Bicz Boży Paweł Raszewicz, brat Felka
1968 Idzie żołnierz… Film krótkometrażowy
1969 Ostatni świadek Dr Zbigniew Olszak
1970 Pogoń za Adamem Adam Witecki
1970 Morderca jest w domu kapitan Timar
1972 Opętanie Karol, mąż Marii
1974 Zaczarowane podwórko Stanisław August Poniatowski
1977 Żołnierze wolności Józef Małecki W części 2
1979 Sekret Enigmy Pułkownik Zakrzewski, attache wojskowy Ambasady Polskiej w Bukareszcie
1980 Od Bugu do Wisły Wacław Borc
1980 Miś Porucznik MO Lech Ryś „wujek Dobra Rada”, bohater kolejnego odcinka serialu „10:0 dla Gwardii” pod tytułem „Motyla noga Tomka Mazura”
1980 Dziewczyna i chłopak Piotr Jastrzębski, ojciec Tomka i Tosi
1983 Magiczne ognie Oficer śledczy Piasecki
1983 Katastrofa w Gibraltarze Edward Raczyński, ambasador Polski w Wielkiej Brytanii
1984 Europejska historia Gamelin
2001 Córka marnotrawna „Szalony Max”
2012 Hans Kloss. Stawka większa niż śmierć Hans Kloss / Stanisław Kolicki, agent J-23
Seriale i telewizja[16]
Rok Tytuł Rola Uwagi
1965-1967 Stawka większa niż życie Staszek / Hans Kloss Spektakl telewizyjny
1965 Podziemny front Stefan, żołnierz AL Serial telewizyjny, odcinek: 7 pt. „Ostatni pojedynek”
1965 Na melinę Porucznik, dowódca kompanii „Akacja” Film telewizyjny, z cyklu „Dzień ostatni, dzień pierwszy”
1966 Kolumbowie „Mech”
1967-1968 Stawka większa niż życie Stanisław Kolicki / Hans Kloss Serial telewizyjny
1969 Konsul Bernick Jan Tonnesen Spektakl telewizyjny
1971 Samochodzik i templariusze Pan Samochodzik Serial telewizyjny
1971 Czarny notes Henryk Spektakl telewizyjny
1971 Bądźcie świadkami obrony Spektakl telewizyjny
1972 Fatalna kobieta Brian Mullen Spektakl telewizyjny
1972 Dziewczyny do wzięcia (on sam) Film telewizyjny, nie występuje w napisach
1972 Łuk tęczy Goprowiec Adam Serial telewizyjny
1973 Wszyscy moi synowie Jim Spektakl telewizyjny
1974 Jego dwie żony Por. Trant Spektakl telewizyjny
1975 Tragedia optymistyczna Prowodyr Spektakl telewizyjny
1976 Stary, głupi i anioł Mężczyzna I, Głupi Spektakl telewizyjny
1976 Polskie drogi Kapitan Rogalski Serial telewizyjny, odcinek: 1 pt. „Misja specjalna”
1977 Dziewczyna i chłopak Piotr Jastrzębski, ojciec Tomka i Tosi Serial telewizyjny, odcinki: 1 pt. „Poprawka”, 2 pt. „Tosiek i Tomka”, 3 pt. „Szef i inni”, 6 pt. „Tomek i Tosia”
1978 Życie na gorąco Max Steber, członek organizacji „W” Serial telewizyjny, odcinek: 2 pt. „Saloniki”
1978 07 zgłoś się On sam - aktor wysiadający z pociągu na dworcu Łódź Fabryczna Serial telewizyjny, odcinek: 7 pt. „Brudna sprawa”
1979 Tajemnica Enigmy Pułkownik Zakrzewski, attache wojskowy Ambasady Polskiej w Bukareszcie Serial telewizyjny, odcinek: 4 pt. „Ocalić myśl”
1979 Mieszkanie do wynajęcia Bob Spektakl telewizyjny
1980 Tylko Kaśka Ojciec Kaśki Serial telewizyjny, odcinki: 1 pt. „Groźba”, 4 pt. „Co się dzieje z Marcinem”, 5 pt. „Koty mają się dobrze”
1980 Każdemu co mu się należy od mafii Proboszcz Spektakl telewizyjny
1981 Najdłuższa wojna nowoczesnej Europy Minister Helmut von Gerlach Serial telewizyjny, odcinek: 13 pt. „Zwycięstwo bez wodzów”
1982 3 + jedna Inżynier Rutkowski, ojciec Jagody Serial telewizyjny
1983 Sonata widm Pułkownik Spektakl telewizyjny
1984 Tsigni pitsisa Serial telewizyjny
1985 Kwestia wyboru Adam Rapacki Serial telewizyjny
1985 Jałta 1945 Narrator Spektakl telewizyjny
1994 Bank nie z tej ziemi Jan Kloc Serial telewizyjny, odcinek: 12 pt. „Puszka z Pandorą”
1997 Dom (on sam) Serial telewizyjny, odcinki: 17 pt. „Komu gra ta orkiestra”, 18 pt. „Trzecie kłamstwo”
1998 Historia von Hindenburg Spektakl telewizyjny
1998 13 posterunek Historyk Serial telewizyjny, odcinek: 32
1999 Całe zdanie nieboszczyka Pułkownik Jedlina Serial telewizyjny
2002-2010 Samo życie Zygmunt Żmuda, ojciec Barbary Kornackiej Serial telewizyjny
2004 Dywersant Kierowca Janek Serial telewizyjny
2005 Na dobre i na złe Włodzimierz Borowiec Serial telewizyjny, odcinek: 229 pt. „Uśpiona miłość”
2005-2008 Kryminalni Jan Zawada, ojciec Adama Serial telewizyjny, odcinki: 24, 26, 27, 28, 34, 36, 41, 42, 43, 65, 66, 68, 69, 72, 75, 97
2005 Klinika samotnych serc Henryk Kuc, biznesmen z Niemiec, klient biura matrymonialnego „Serenada” Serial telewizyjny, odcinki: 12, 13, 14
2006 Kryminalni. Misja śląska Jan Zawada, ojciec Adama Film telewizyjny
2007-2010 Złotopolscy Aktor Stanisław Gwis Serial telewizyjny
2008 Niania Strażnik Stanisław Mikulski, była gwiazda „Stawki większej niż życie” Serial telewizyjny, odcinek: 92
2010 Duch w dom Grzegorz, przyjaciel babci Oli Serial telewizyjny, odcinek: 5
2012 Hans Kloss. Stawka większa niż śmierć Hans Kloss / Stanisław Kolicki, agent J-23 Serial
Dubbing
Rok Tytuł Rola Uwagi
1994 Brzdąc w opałach

Nagrody i odznaczenia

[edytuj | edytuj kod]
Nagrody i wyróżnienia
  • 1965, 1966, 1968 – „Złota Maska” dla najpopularniejszego aktora w konkursie „Expressu Wieczornego”)
  • 1967, 1969, 1970 – „Srebrna Maska” dla najpopularniejszego aktora w konkursie „Expressu Wieczornego”)
  • 1968 – Stawka większa niż życie – Nagroda Ministra Obrony Narodowej I stopnia
  • 1970 – Stawka większa niż życie – Nagroda telewizji NRD
  • 1972 – „Złoty Kwiat Pragi”
  • 1973 – Podziemny front – Nagroda Ministra Obrony Narodowej II stopnia
  • 1973 - Dyplom uznania MSZ za wybitne osiągnięcia w propagowaniu polskiej kultury za granicą w 1972[17]
  • 1983 – Nagroda Ministra Kultury i Sztuki I stopnia za całokształt dokonań aktorskich w zakresie teatru;
  • 1983 – drugie miejsce w plebiscycie na najpopularniejszego aktora tygodnika „Antena” z okazji 20-lecia polskiego filmu telewizyjnego[18]
  • 1987 – Dyplom Ministra Spraw Zagranicznych za upowszechnianie kultury polskiej za granicą
  • 2002 – „Gwiazda Telewizji Polskiej” – statuetka wręczona z okazji 50-lecia TVP „za kreacje aktorskie w filmie i teatrze telewizji”
  • 2004 – Odcisk dłoni na Promenadzie Gwiazd
Odznaczenia

Przypisy

[edytuj | edytuj kod]
  1. ↑ Marcin Marynicz. Stanisław Mikulski – genealogia. „More Maiorum”. 12 (23), 2014. 
  2. ↑ Absolwenci. W: Osiemdziesięciolecie powołania Społecznego Polskiego Gimnazjum Męskiego w Łodzi obecnego VIII Liceum Ogólnokształcącego im. Adama Asnyka. Biuletyn okolicznościowy z okazji zjazdu wychowanków 31 marca 2001 r. s. 28.
  3. ↑ Hans Kloss incognito. Na jubileuszu VIII LO były tłumy. gazeta.pl. [dostęp 2011-09-25]. [zarchiwizowane z tego adresu (2019-02-03)].
  4. ↑ Stanisław Mikulski w Biuletynie Informacji Publicznej IPN [dostęp z dnia: 2016-03-28]
  5. ↑ XIII Festiwal Piosenki Radzieckiej Zielona Góra 1977: program b.n.s.
  6. ↑ Stanisław Mikulski przegrał walkę z rakiem
  7. ↑ Wyszukiwarka cmentarna - Warszawskie cmentarze
  8. ↑ Dziś odbył się pogrzeb Stanisława Mikulskiego na Powązkach w Warszawie. onet.pl. [dostęp 2014-12-05]. [zarchiwizowane z tego adresu (2014-12-08)].
  9. ↑ 81. posiedzenie – Sejm zakończył obrady. sejm.gov.pl, 5 grudnia 2014. [dostęp 2014-12-06].
  10. ↑ Burza w sprawie minuty ciszy dla Stanisława Mikulskiego. tvn24.pl. [dostęp 2014-12-04].
  11. ↑ Tygodnik Życie na Gorąco nr 49, 4 grudnia 2014, s. 30-31
  12. ↑ Konrad Szczęsny: Stanisław Mikulski i Jadwiga Rutkiewicz: pochowali dwóch synów. Opiekował się nią do końca. viva.pl, 2023-07-23. [dostęp 2024-05-02]. [zarchiwizowane z tego adresu (2024-05-02)].
  13. ↑ Tygodnik To & Owo, nr 49, 2 grudnia 2014, s. 6
  14. ↑ Mirosław Malinowski, Nowe nazwy na mapie Łodzi - plac im. Stanisława Mikulskiego, ulica Gustawa Holoubka [online], Express Ilustrowany, 11 lipca 2019 [dostęp 2022-04-09] (pol.).
  15. ↑ Łódź - Krańcówka autobusowa pl. Mikulskiego - zdjęcia, mapa [online], fotopolska.eu [dostęp 2022-04-09].
  16. ↑ a b Stanisław Mikulski w bazie filmpolski.pl
  17. ↑ Dyplomy uznania MSZ, "Żołnierz Wolności", nr 23, 27 stycznia 1973, s. 7.
  18. ↑ Anna Dymna przed Hansem Klossem. „Dziennik Polski”. Nr 206, s. 1, 31 sierpnia 1984. 
  19. ↑ Medale dla przedstawicieli środowisk twórczych i działaczy kultury /w/ "Żołnierz Wolności", nr 255, 26 października 1974, s. 2.
  20. ↑ Od „Grunwaldu” do „Stawki większej niż życie”. kombatantpolski.pl, styczeń 2014. [dostęp 2014-11-27]. [zarchiwizowane z tego adresu (2014-08-12)].

Bibliografia

[edytuj | edytuj kod]

Linki zewnętrzne

[edytuj | edytuj kod]
Źródło: „https://pl.wikipedia.org/w/index.php?title=Stanisław_Mikulski&oldid=75728460”