Solaris Urbino 12 hydrogen

Solaris Urbino 12 hydrogen

Prototypowy Urbino 12 hydrogen
Dane ogólne
Producent	Solaris Bus & Coach S.A.
Premiera	2019
Lata produkcji	od 2020
Miejsce produkcji	Bolechowo-Osiedle
Dane techniczne
Typy nadwozia	niskopodłogowy autobus miejski klasy MAXI
Układ drzwi	2-2-2 1-2-2 2-2-0 1-2-0
Liczba drzwi	2 lub 3
Wysokość podłogi	320 mm
Po zastosowaniu przyklęku	250 mm
Szerokość drzwi	1250 mm
Silniki	Silnik elektryczny zintegrowany w tylnej osi ZF AVE110
Moc silników	2 × 110 kW (149 KM)
Długość	12 000 mm
Szerokość	2550 mm
Wysokość	3300 mm
Rozstaw osi	590 mm
Wnętrze
Liczba miejsc siedzących	maks. 37+1
Informacje dodatkowe
ABS	Tak
ASR	Tak
EBS	Tak
ESP	Opcja
Klimatyzacja	Opcja
Multimedia w Wikimedia Commons

Solaris Urbino 12 hydrogen – niskopodłogowy autobus miejski klasy MAXI z rodziny Solaris Urbino produkowany przez przedsiębiorstwo Solaris Bus & Coach S.A. napędzany za pomocą energii elektrycznej wytwarzanej przez wodorowe ogniwo paliwowe. Został zaprezentowany w 2019 r. jako rozwinięcie modeli Urbino 12 oraz jego elektrycznej wersji Urbino 12 electric.

 Zobacz więcej w artykule Solaris Bus & Coach, w sekcji Autobusy miejskie i międzymiastowe.

Spółka Solaris Bus & Coach zaczęła produkcję autobusów miejskich pod własną marką w 1999 r., prezentując rodzinę Solaris Urbino. W 2001 r. po raz pierwszy zaprezentowano pojazd Solaris z napędem elektrycznym – trolejbus Solaris Trollino 12. W 2004 r. zaprezentowano pierwszy niskoemisyjny autobus Solaris z napędem na gaz CNG, a w 2006 r. pierwszy na świecie seryjnie produkowany autobus miejski z napędem hybrydowym Solaris Urbino 18 Hybrid. Później do oferty włączono także autobusy hybrydowe w wersji MAXI. W 2011 r. Solaris przedstawił autobus miejski klasy MIDI z napędem w 100% elektrycznym Solaris Urbino 8,9 LE electric, a w 2013 i 2014 r. elektrobusy w wersji 12- i 18-metrowej. Solaris Urbino 12 electric jako pierwszy w historii autobus elektryczny został uhonorowany tytułem Bus of the Year 2017^[1]. W 2018 r. Solaris był drugim w Europie największym producentem autobusów elektrycznych z udziałem w rynku wynoszącym 14%^[2].

Pierwszą konstrukcją autobusu miejskiego Solaris z napędem wspomaganym energią elektryczną wytwarzaną przez wodorowe ogniwa paliwowe był zrealizowany w 2014 r. kontrakt na dostawę dwóch autobusów Urbino 18,75 electric dla Hochbahn Hamburg. Dzięki zastosowaniu takiej technologii autobusy te mogą pokonać dziennie do 300 km, co jest niemożliwe w przypadku autobusów z napędem tylko elektrycznym bez doładowywania baterii w ciągu dnia^[3]. W 2018 r. Solaris dostarczył kolejne pojazdy wykorzystujące jako napęd pomocniczy wodór. Były to trolejbusy Trollino 18,75 dla przewoźnika miejskiego z Rygi. Dzięki wykorzystaniu ogniwa paliwowego ryskie solarisy są w stanie pokonać do 100 km bez sieci trakcyjnej, nie emitując spalin, a także bez konieczności montażu masywnych i zajmujących miejsce baterii magazynujących energię^[4][5].

W czerwcu 2018 r. poinformowano, iż na przyszły rok planowana jest premiera autobusu miejskiego Solaris Urbino 12 hydrogen z napędem w 100% opartym na wodorze^[6]. Jeszcze przed premierą autobusu, Urbino 12 hydrogen wyróżniono nagrodą niemieckiego czasopisma „Busplaner” w kategorii „pojazd koncepcyjny”^[7]. W kwietniu 2019 r. nowy pojazd pierwszy raz przedpremierowo pokazano na terenie zajezdni MZK Piła, gdzie trafił na kilkudniowe testy^[8]. W maju 2019 r. Solaris pozyskał pierwsze zamówienie na Urbino 12 hydrogen. 10 sztuk nowego modelu, z opcją na 2 kolejne, ma trafić w 2020 r. do włoskiego Bolzano^[9][10][11]. W czerwcu 2019 r. podczas wystawy UITP w Sztokholmie miała miejsce oficjalna premiera Solarisa Urbino 12 hydrogen^[11]. Jednocześnie poinformowano, że planowane są dziesięciotygodniowe testy wodorowego Urbino przez RATP w Paryżu^[12], które odbyły się w 2020 r.^[13] W sierpniu 2019 r. prototypowy autobus trafił na pierwsze testy z pasażerami – przez tydzień jeździł w barwach przewoźnika Postbus po ulicach Grazu^[14]. Pierwszym przewoźnikiem, któremu dostarczono Solarisy Urbino 12 hydrogen, stało się w 2021 r. RVK z Kolonii^[15].

W 2022 r. Solaris zaprezentował drugi model autobusu z napędem wodorowym – Urbino 18 hydrogen^[16].

Solaris Urbino 12 hydrogen jest pojazdem całkowicie bezemisyjnym. Wodór, stanowiący podstawę napędu autobusu, gromadzony jest w butlach kompozytowych na dachu autobusu nad pierwszą osią. Pozwalają one na zgromadzenie maksymalnie 37,5 kg wodoru. Trafia on do ogniwa paliwowego o mocy 60 kW, gdzie energia wydzielana z reakcji połączenia wodoru z tlenem zamieniana jest w energię elektryczną magazynowaną w bateriach litowo-jonowych „Solaris High Power” o pojemności 29,2 kWh^{[17][6][15][18]}. Dodatkowo jest możliwe jej ładowanie za pomocą złącza plug-in. Bateria dostarcza energię elektryczną do silników, wspomagając ogniwo paliwowe w momentach największego zapotrzebowania na moc. Pojazd napędza elektryczna oś napędowa ZF o mocy 2 × 110 kW^[17][11]. Dzięki zastosowaniu takich rozwiązań technicznych, Solaris Urbino 12 hydrogen może przejechać na jednym tankowaniu do 350 km w warunkach eksploatacyjnych przy zużyciu wodoru na poziomie 9 kg/100 km, co nie jest możliwe przy zastosowaniu jedynie baterii do gromadzenia energii elektrycznej bez konieczności ładowania autobusu w ciągu dnia^[6][18]. Jedyne efekty uboczne reakcji zachodzących w ogniwie paliwowym to para wodna oraz ciepło, które może być wykorzystywane do ogrzewania autobusu^[7][19][6].

Podwozie autobusu opiera się na rozwiązaniach znanych z modelu Urbino 12 electric IV generacji. Przednia oś pojazdu to niezależna, lub opcjonalnie sztywna, oś produkcji ZF, natomiast tylna napędowa to oś ZF AVE110. Podobnie jak inne modele z rodziny Solaris Urbino, autobus wyposażony jest w zawieszenie ECAS z funkcją przyklęku (70 mm) oraz podnoszenia (60 mm). W Solarisie Urbino 12 hydrogen zastosowano układ kierowniczy ZF Servocom. Pojazd wyposażono w szereg systemów bezpieczeństwa: ABS, EBS, ASR, ESC (opcjonalnie), a także w hamulec przystankowy i ręczny^[17].

Szkielet autobusu wykonano ze stali odpornej na korozję, a wszystkie panele boczne i czołowe nadwozia są demontowalne. Zarówno wewnętrzny, jak i zewnętrzny design został zaczerpnięty bezpośrednio z IV generacji autobusów Solaris Urbino w wersji po faceliftingu w 2018 r. Wejście na pokład autobusu umożliwiają dwie lub trzy pary dwuskrzydłowych drzwi (opcjonalnie pierwsze drzwi mogą być jednoskrzydłowe) o szerokości 1250 mm. W drugich drzwiach zamontowana jest ręczna lub elektryczna rampa dla osób niepełnosprawnych. Naprzeciwko nich znajduje się przestrzeń dla wózków inwalidzkich lub dziecięcych. Autobus jest całkowicie niskopodłogowy bez stopni poprzecznych w przestrzeni pasażerskiej. Maksymalnie, w zależności od indywidualnych potrzeb zamawiającego, może się w nim znaleźć 37 miejsc siedzących. W wyposażeniu opcjonalnym znajduje się klimatyzacja przestrzeni pasażerskiej oraz kabiny kierowcy^[17]. Ogrzewanie odbywa się za pomocą pompy ciepła CO₂, która wykorzystuje ciepło powstałe w ogniwie paliwowym. Takie rozwiązanie pozwala na zwiększenie zasięgu pojazdu przy zachowaniu jego bezemisyjności dzięki wyeliminowaniu ogrzewania elektrycznego lub na olej opałowy znanego z autobusów bateryjnych^[6][20].

Państwo	Miasto	Przedsiębiorstwo	Liczba sztuk	Lata dostaw	Źródło
Austria	Villach	Postbus	0 z 5	2022	[21]
Czechy	Uście nad Łabą	DP	0 (20)	2023–2030	[22]
Holandia	regiony Hoekse Waard(inne języki) i Goeree-Overflakkee	Connexxion	23	2021	[23][24]
	Zutphen, Apeldoorn, region Achterhoek	Arriva	10	2021	[25][26]
Niemcy	Kolonia	RVK	15	2021	[27][28][15]
	Wuppertal	WSW Mobil	10	2021	[27][28][29]
Polska	Konin	MZK	1	2022	[30][31]
	Lublin	ZTM	1	2023
	Poznań	MPK Poznań	25	2023
	Wałbrzych	MZUK Wałbrzych	0 z 20	2024-2025	[32]
Słowacja	Bratysława	DP	4 z 40	2023	[33]
Szwecja	Sandviken	Transdev	2	2021	[34][35]
Włochy	Bolzano	SASA	12	2021	[10][11][36]
Stan na: lipiec 2024

Pierwszym przewoźnikiem, u którego pojawił się Solaris Urbino 12 hydrogen był MZK w Pile, gdzie przedpremierowo nowy autobus odbył kilkudniowe testy^[37], natomiast pierwsze jazdy z pasażerami odbyły się u przewoźnika Postbus w Grazu^[14]. Kolejnym miastem, gdzie testowany ma być autobus jest Paryż, gdzie trafił on do RATP na 10 tygodni^[12][13]. Pierwszym przewoźnikiem, który zdecydował się na zakup Urbino 12 hydrogen, jest przedsiębiorstwo SASA z Bolzano, które zamówiło 10 pojazdów z opcją rozszerzenia zamówienia o 2 kolejne^[10][11]. Kolejnymi klientami na ten model są przewoźnicy miejscy z Wuppertalu (10 sztuk) oraz Kolonii (15 sztuk), gdzie pierwsze wodorowe autobusy marki Solaris trafiły w marcu 2021 r^[27][28][15]. Na rodzimym rynku pierwszym przewoźnikiem eksploatującym autobusy Urbino hydrogen (a jednocześnie pierwszym eksploatującym autobusy wodorowe w Polsce), jest MZK w Koninie, gdzie na czteroletnią dzierżawę trafił w 2022 r. 1 taki pojazd^[30][31].

Największe zamówienie w Polsce - na 25 sztuk złożyło MPK Poznań. Autobusy zostały przekazane w 2023 roku, na dzień dzisiejszy stanowią one największą flotę wodorowych autobusów w Polsce. Przewoźnik planuje zwiększyć ilość wodorowych autobusów, o czym mowa w najnowszym przetargu.

• Nagroda w konkursie Zrównoważony Rozwój 2019 organizowanym przez czasopismo „Busplaner” w kategorii „pojazd koncepcyjny”^[7].

• Ursus City Smile

• Opis modelu w serwisie producenta
• Galeria zdjęć modelu w serwisie phototrans.eu