Siewka złotawa

Siewka złotawa
	Pluvialis fulva
	(J.F. Gmelin, 1789)
	; Szata godowa
	; Szata spoczynkowa
	Systematyka
Domena	eukarionty
Królestwo	zwierzęta
Typ	strunowce
Podtyp	kręgowce
Gromada	ptaki
Podgromada	Neornithes
Infragromada	ptaki neognatyczne
Rząd	siewkowe
Podrząd	siewkowce
Rodzina	sieweczkowate
Podrodzina	siewki
Rodzaj	Pluvialis
Gatunek	siewka złotawa
Synonimy
	Charadrius fulvus J.F. Gmelin, 1789; Charadrius dominicus fulvus J.F. Gmelin, 1789; Pluvialis dominica fulva (J.F. Gmelin, 1789); Charadrius pluvialis orientalis Schlegel & Temminck, 1849;
	Charadrius fulvus J.F. Gmelin, 1789; Charadrius dominicus fulvus J.F. Gmelin, 1789; Pluvialis dominica fulva (J.F. Gmelin, 1789); Charadrius pluvialis orientalis Schlegel & Temminck, 1849;
	Kategoria zagrożenia (CKGZ)
	; najmniejszej troski
	Zasięg występowania
	; okres lęgowy przeloty zimowiska zalatuje, sezonowość występowania niepewna
	Systematyka w Wikispecies
	Multimedia w Wikimedia Commons
	Hasło w Wikisłowniku

Siewka złotawa^[5], siewka azjatycka (Pluvialis fulva) – gatunek średniej wielkości ptaka wędrownego z rodziny sieweczkowatych (Charadriidae).

Systematyka

Gatunek ten po raz pierwszy zgodnie z zasadami nazewnictwa binominalnego opisał w 1789 roku niemiecki przyrodnik Johann Friedrich Gmelin w 13. edycji linneuszowskiego Systema Naturae. Autor nadał gatunkowi nazwę Charadrius fulvus, a jako miejsce typowe wskazał Tahiti^[3]^[6]. Obecnie siewka złotawa zaliczana jest do rodzaju Pluvialis w monotypowej podrodzinie siewek^[5].

Jest to gatunek monotypowy^[2]^[7]. Niegdyś uważano, że siewka złotawa i bardzo podobna do niej siewka szara są podgatunkami tego samego gatunku Pluvialis dominica. Badania prowadzone od 1983 roku na zachodniej Alasce, która jest obszarem ich współwystępowania, wykazały jednak, że ptaki z obu podgatunków różnią się wielkością i upierzeniem, głosem godowym, zakładają gniazda w innych miejscach, a przede wszystkim w ogóle nie krzyżują się między sobą. Uznano to za wystarczające przesłanki, aby wydzielić dwa gatunki: siewkę szarą (Pluvialis dominica) i siewkę złotawą (Pluvialis fulva).

Zasięg występowania

Zamieszkuje północną i północno-wschodnią Syberię (od półwyspu Jamał po Czukotkę) oraz zachodnią Alaskę. Zimuje w pasie od wschodniej Afryki przez południową Azję po Indonezję, Australię, Nową Zelandię i Oceanię. Niewielka ich liczba zimuje w Kalifornii^[2].

Sporadycznie widywana w Polsce (do 2021 roku stwierdzono ją 11 razy^[8]).

Morfologia

Wygląd: Samiec w szacie godowej ma wierzch ciała ciemny, gęsto pokryty żółtymi plamkami. Spód ciała czarny, poza pokrywami podogonowymi, które są białe. Czoło, boki głowy i szyi również białe, oddzielają złoto-czarny wierzch ciała od czarnej plamy na spodzie. Dziób i nogi ciemne. Samica podobna, lecz na czarnej plamie na spodzie ciała znajdują się białe plamki. Osobniki młodociane i dorosłe w szacie spoczynkowej mają jasny spód ciała z ciemnymi plamkami na piersi i szyi. Od siewki szarej różni się smuklejszą sylwetką i dłuższymi nogami.
Wymiary średnie^[2]: długość ciała 23–26 cm
rozpiętość skrzydeł 60–72 cm
masa ciała 100–192 g

Ekologia i zachowanie

Biotop: Suche obszary tundry i lasotundry. W sezonie rozrodczym unika wybrzeża. Zimuje na brzegach mórz, łąkach, słonych bagnach i błotach.
Gniazdo: Na ziemi.
Jaja: W ciągu roku wyprowadza jeden lęg, składając w czerwcu 4 jaja.
Wysiadywanie: Jaja wysiadywane są przez okres około 26 dni przez obydwoje rodziców.
Pożywienie: Bezkręgowce (owady, mięczaki, robaki, skorupiaki i pająki) uzupełniane przez jagody, sporadycznie nasiona i liście^[2].

Status i ochrona

Międzynarodowa Unia Ochrony Przyrody (IUCN) uznaje siewkę złotawą za gatunek najmniejszej troski (LC – Least Concern) nieprzerwanie od 1988 roku. Liczebność światowej populacji, według szacunków organizacji Wetlands International z 2006 roku, mieści się w przedziale 190–250 tysięcy osobników. Ogólny trend liczebności populacji uznawany jest za spadkowy^[4].

W Polsce podlega ścisłej ochronie gatunkowej^[9].

Zobacz też

ptaki Polski

Przypisy

↑ ^a ^b Pluvialis fulva, [w:] Integrated Taxonomic Information System (ang.).
↑ ^a ^b ^c ^d ^e Wiersma, P: Pacific Golden Plover (Pluvialis fulva). [w:] del Hoyo, J., Elliott, A., Sargatal, J., Christie, D.A. & de Juana, E. (red.) (2014). Handbook of the Birds of the World Alive [on-line]. Lynx Edicions, Barcelona, 1996. [zarchiwizowane z tego adresu (2015-01-24)].
↑ ^a ^b ^c D. Lepage: Pacific Golden-Plover Pluvialis fulva. [w:] Avibase [on-line]. [dostęp 2023-01-18]. (ang.).
↑ ^a ^b Pluvialis fulva, [w:] The IUCN Red List of Threatened Species (ang.).
↑ ^a ^b Systematyka i nazwa polska za: P. Mielczarek & M. Kuziemko: Podrodzina: Pluvialinae MacGillivray, 1852 – siewki (wersja: 2020-01-11). [w:] Kompletna lista ptaków świata [on-line]. Instytut Nauk o Środowisku Uniwersytetu Jagiellońskiego. [dostęp 2021-04-21].
↑ J.F.J.F. Gmelin J.F.J.F., Systema naturae per regna tria naturae, secundum classes, ordines, genera, species, cum characteribus, differentiis, synonymis, locis, wyd. 13, t. 1 cz. 2, Lipsiae 1789, s. 687 (łac.).
↑ F. Gill, D. Donsker & P. Rasmussen (red.): Buttonquail, thick-knees, sheathbills, plovers, oystercatchers, stilts, painted-snipes, jacanas, Plains-wanderer, seedsnipes. IOC World Bird List (v11.1). [dostęp 2021-04-21]. (ang.).
↑ Komisja Faunistyczna Sekcji Ornitologicznej Polskiego Towarzystwa Zoologicznego. Raport nr 38. Rzadkie ptaki obserwowane w Polsce w roku 2021. „Ornis Polonica”. 63, s. 130–159, 2022.
↑ Rozporządzenie Ministra Środowiska z dnia 16 grudnia 2016 r. w sprawie ochrony gatunkowej zwierząt (Dz.U. z 2016 r. poz. 2183).

Linki zewnętrzne

Zdjęcia, nagrania głosów i krótkie filmy. [w:] eBird [on-line]. Cornell Lab of Ornithology. (ang.).

[itis-1] Pluvialis fulva, [w:] Integrated Taxonomic Information System (ang.).

[hbwa-2] Wiersma, P: Pacific Golden Plover (Pluvialis fulva). [w:] del Hoyo, J., Elliott, A., Sargatal, J., Christie, D.A. & de Juana, E. (red.) (2014). Handbook of the Birds of the World Alive [on-line]. Lynx Edicions, Barcelona, 1996. [zarchiwizowane z tego adresu (2015-01-24)].

[avibase-3] D. Lepage: Pacific Golden-Plover Pluvialis fulva. [w:] Avibase [on-line]. [dostęp 2023-01-18]. (ang.).

[iucn-4] Pluvialis fulva, [w:] The IUCN Red List of Threatened Species (ang.).

[Mielczarek&Kuziemko-5] Systematyka i nazwa polska za: P. Mielczarek & M. Kuziemko: Podrodzina: Pluvialinae MacGillivray, 1852 – siewki (wersja: 2020-01-11). [w:] Kompletna lista ptaków świata [on-line]. Instytut Nauk o Środowisku Uniwersytetu Jagiellońskiego. [dostęp 2021-04-21].

[oryg-6] J.F.J.F. Gmelin J.F.J.F., Systema naturae per regna tria naturae, secundum classes, ordines, genera, species, cum characteribus, differentiis, synonymis, locis, wyd. 13, t. 1 cz. 2, Lipsiae 1789, s. 687 (łac.).

[ioc-7] F. Gill, D. Donsker & P. Rasmussen (red.): Buttonquail, thick-knees, sheathbills, plovers, oystercatchers, stilts, painted-snipes, jacanas, Plains-wanderer, seedsnipes. IOC World Bird List (v11.1). [dostęp 2021-04-21]. (ang.).

[kf2021-8] Komisja Faunistyczna Sekcji Ornitologicznej Polskiego Towarzystwa Zoologicznego. Raport nr 38. Rzadkie ptaki obserwowane w Polsce w roku 2021. „Ornis Polonica”. 63, s. 130–159, 2022.

[9] Rozporządzenie Ministra Środowiska z dnia 16 grudnia 2016 r. w sprawie ochrony gatunkowej zwierząt (Dz.U. z 2016 r. poz. 2183).

[1]