Siewka złota
| Pluvialis apricaria[1] | |||
| (Linnaeus, 1758) | |||
_a_(3949776435).jpg) Samiec w szacie godowej | |||
| Systematyka | |||
| Domena | |||
|---|---|---|---|
| Królestwo | |||
| Typ | |||
| Podtyp | |||
| Gromada | |||
| Podgromada | |||
| Infragromada | |||
| Rząd | |||
| Podrząd | |||
| Rodzina | |||
| Podrodzina | |||
| Rodzaj | |||
| Gatunek |
siewka złota | ||
| Synonimy | |||
| |||
| Podgatunki | |||
| |||
| Kategoria zagrożenia (CKGZ)[3] | |||
 | |||
| Zasięg występowania | |||
 letnie lęgowiska występuje przez cały rok zimowiska | |||
Siewka złota[4] (Pluvialis apricaria) – gatunek średniej wielkości ptaka z rodziny sieweczkowatych (Charadriidae).
Systematyka i zasięg występowania
[edytuj | edytuj kod]Zwykle wyróżnia się dwa podgatunki, które zamieszkują[2]:
- Pluvialis apricaria apricaria – Wyspy Brytyjskie, północno-zachodnie Niemcy, Danię, południową i środkową część Półwyspu Skandynawskiego i Finlandii oraz wschodnie wybrzeże Bałtyku. Populacja z Wysp Brytyjskich częściowo wędrowna[5]. Ptaki ze Skandynawii zimują w środkowej i południowej Europie oraz północnej Afryce.
- Pluvialis apricaria altifrons – środkowo-wschodnią Grenlandię, Islandię, Wyspy Owcze oraz Laponię i północno-wschodnią Europę po półwysep Tajmyr. Ptaki z Islandii zimują na Wyspach Brytyjskich, we Francji i na Półwyspie Iberyjskim. Ptaki z Tajmyru zimują na wybrzeżach Morza Kaspijskiego i Morza Śródziemnego.
Dawniej populację występującą od Wysp Brytyjskich po północne Niemcy zaliczano do podgatunku P. a. oreophilos[2].
Międzynarodowy Komitet Ornitologiczny (IOC) uznaje siewkę złotą za gatunek monotypowy[6].
W Polsce siewki złote gnieździły się w XIX wieku, obecnie regularnie pojawiają się na przelotach (III–V i VII–XII)[7]. Najwyższe koncentracje uzyskują w obszarze Natura 2000 „Doliny Przysowy i Słudwi” – liczebność chwilowa do 11 tys. osobników[8].
Morfologia
[edytuj | edytuj kod]- Wygląd
- Samiec w szacie godowej ma wierzch ciała złotożółty, z ciemnymi cętkami. Spód ciała czarny. Kolor złoty od czarnego oddziela szeroki biały pas biegnący od głowy po tył ciała, gdzie najszerszy jest na pokrywach podogonowych, które są przez to całkowicie białe. Samica w szacie godowej podobna do samca, lecz czarny spód pokryty jest białymi plamkami. Obie płci w szacie spoczynkowej mają jasny spód. Szyja i pierś żółtawe, a pozostała część biała. U P. a. altifrons w szacie godowej czarna plama na spodzie ciała samca jest większa, zaś samica ma żółtawe poliki z ciemnymi plamkami.
- Wymiary średnie[5]
- długość ciała 26–29 cm
rozpiętość skrzydeł 67–76 cm
masa ciała 140–312 g
Ekologia i zachowanie
[edytuj | edytuj kod]- Biotop
- Tundra, lasotundra, w strefie umiarkowanej bagna. Na zimowiskach pola uprawne, pastwiska i łąki.
- Gniazdo
- Gniazduje samotnie (zagęszczenie 1–4 do 2–10 gniazd/km²). Gniazdo znajduje się na ziemi, na płaskim, otwartym, porośniętym roślinnością terenie. Stanowi je płytkie zagłębienie w ziemi wykonane przez samca i wyłożone mchem, liśćmi i łodygami[5].
- Jaja
- W ciągu roku wyprowadza jeden lęg, składając od końca marca do końca lipca 3–4 jaja[5].
- Wysiadywanie
- Jaja wysiadywane są przez okres 27–31 dni przez obydwoje rodziców[5].
- Pożywienie
- Owady i inne bezkręgowce uzupełnione pokarmem roślinnym takim jak jagody, nasiona i trawa[5].
Status i ochrona
[edytuj | edytuj kod]Międzynarodowa Unia Ochrony Przyrody (IUCN) uznaje siewkę złotą za gatunek najmniejszej troski (LC – Least Concern) nieprzerwanie od 1988 roku[3]. Liczebność populacji w 2015 roku szacowano na 1,3–1,75 miliona dorosłych osobników. Trend liczebności populacji uznawany jest za wzrostowy[3].
Na terenie Polski gatunek ten jest objęty ścisłą ochroną gatunkową[9].
Zobacz też
[edytuj | edytuj kod]Przypisy
[edytuj | edytuj kod]- ↑ Pluvialis apricaria, [w:] Integrated Taxonomic Information System (ang.).
- ↑ a b c Eurasian Golden Plover (Pluvialis apricaria). IBC: The Internet Bird Collection. [zarchiwizowane z tego adresu (2016-04-08)]. (ang.).
- ↑ a b c Pluvialis apricaria, [w:] The IUCN Red List of Threatened Species (ang.).
- ↑ Systematyka i nazwa polska za: P. Mielczarek & M. Kuziemko: Rodzina: Charadriidae Leach, 1820 - sieweczkowate - Plovers & Lapwings (wersja: 2020-01-11). [w:] Kompletna lista ptaków świata [on-line]. Instytut Nauk o Środowisku Uniwersytetu Jagiellońskiego. [dostęp 2020-07-08].
- ↑ a b c d e f N. Bouglouan: European or Eurasian Golden Plover. [w:] oiseaux-birds.com [on-line]. [dostęp 2021-04-21]. (ang.).
- ↑ F. Gill, D. Donsker & P. Rasmussen (red.): Buttonquail, thick-knees, sheathbills, plovers, oystercatchers, stilts, painted-snipes, jacanas, Plains-wanderer, seedsnipes. IOC World Bird List (v11.1). [dostęp 2021-04-21]. (ang.).
- ↑ Ludwik Tomiałojć, Tadeusz Stawarczyk: Awifauna Polski. Rozmieszczenie, liczebność i zmiany. Wrocław: PTPP "pro Natura", 2003, s. 322. ISBN 83-919626-1-X.
- ↑ Sławomir Chmielewski i inni, Awifauna Obszaru Specjalnej Ochrony Ptaków Dolina Przysowy i Słudwi, „Kulon”, 18, 2013, s. 33–56, ISSN 1427-3098.
- ↑ Rozporządzenie Ministra Środowiska z dnia 16 grudnia 2016 r. w sprawie ochrony gatunkowej zwierząt (Dz.U. z 2016 r. poz. 2183).
Linki zewnętrzne
[edytuj | edytuj kod]- Zdjęcia i materiały multimedialne. [w:] eBird [on-line]. Cornell Lab of Ornithology. (ang.).
- Pluvialis apricaria (Siewka złota). W: M. Gromadzki (red.): Poradniki ochrony siedlisk i gatunków Natura 2000 – podręcznik metodyczny. T. 8: Ptaki (część II). Warszawa: Ministerstwo Środowiska, 2004, s. 39–42. ISBN 83-86564-43-1.