Równia (województwo podkarpackie)

Równia
	wieś
	; Zabytkowa cerkiew Opieki Matki Bożej
Państwo	Polska
Województwo	podkarpackie
Powiat	bieszczadzki
Gmina	Ustrzyki Dolne
Liczba ludności (2011)	607
Strefa numeracyjna	13
Kod pocztowy	38-700
Tablice rejestracyjne	RBI
SIMC	0361703
	Położenie na mapie gminy Ustrzyki Dolne Równia
	Położenie na mapie Polski Równia
	Położenie na mapie województwa podkarpackiego Równia
	Położenie na mapie powiatu bieszczadzkiego Równia
	49°24′23″N 22°35′20″E/49,406389 22,588889
	Multimedia w Wikimedia Commons

Równia – wieś w Polsce położona w województwie podkarpackim, w powiecie bieszczadzkim, w gminie Ustrzyki Dolne^[5]^[6]. Leży w dolinie potoku Równia dopływu Strwiąża.

Historia

W 1541 r. Równię lokował w dobrach sobieńskich starosta przemyski Piotr Kmita Sobieński.

W 1672 r. – podczas ostatniego najazdu czambułów tatarskich Nuradyn-Soltana na Ustrzyki ordyńcy ograbili i spalili wieś, a mieszkańców uprowadzili na wschód do niewoli.

W połowie XIX wieku właścicielem posiadłości tabularnej Równia był Franciszek Polanowski^[7].

29 września 1939 Równia została zajęta przez Armię Czerwoną, a 29 czerwca 1941 r. przez oddziały słowackie Rýchla skupina.

Po 29 czerwca 1941 r. wieś znalazła się pod okupacją niemiecką. W czasie wojny działały tu oddziały partyzantki AK OP-23 "KN-23".

We wrześniu 1944 roku, po walkach z Niemcami, wkroczyły oddziały sowieckie, aresztujące polskich partyzantów oraz przeprowadzające wywózki na Syberię. Po II wojnie światowej miejscowość znalazła się w ZSRR i wtedy rozebrano zabytkowy dwór z XVII w.

W czerwcu 1946 roku wysiedlano Polaków, a następnie wywieziono pociągiem towarowym do Polski. Od lipca 1944 do 15 lutego 1951 wieś pozostawała w składzie Ukraińskiej SRR. W ramach korekty granic została przekazana Polsce w zamian za obfitujący w złoża węgla rejon Sokala.

W latach 1975–1998 miejscowość administracyjnie należała do województwa krośnieńskiego.

Zabytki

Osobny artykuł: Cerkiew Opieki Matki Bożej w Równi.

We wsi znajduje się zabytkowa drewniana greckokatolicka cerkiew, orientowana, umiejscowiona na wzniesieniu, w zakolu potoku Równia. Przy cerkwi znajduje się cmentarz z kilkoma zachowanymi nagrobkami.

Architektura cerkwi

Cerkiew jest drewniana, konstrukcji zrębowej, trójdzielna, trójkopułowa, z opasaniem opartym na uskokowych rysiach. Ponad babińcem empora konstrukcji słupowej. Sanktuarium, nawa (największe pomieszczenie) i babiniec są kwadratowe w planie. Na zrębie ścian nawy i babińca tambury (nad nawą ośmioboczny, nad sanktuarium czworoboczny). Dachy nad każdą z przestrzeni w formie kopuł o sferycznym profilu, z okapem (nad nawą ośmiopołaciowy, nad sanktuarium i babińcem czteropołaciowe). Masyw nawowy jest najwyższy. U podstawy tamburów dachy koszowe, powyżej zwielokrotnione okapowe. Ściany powyżej opasania i wszystkie połacie dachowe opierzone gontem. Ponad nawą zrębowe sklepienie ośmiopolowe, w sanktuarium sklepienie zwierciadlane. Portal w zachodniej elewacji i otwory okienne ościeżowe.

Świątynia w Równi należy do nielicznych zachowanych na terenie południowo-wschodniej Polski trójdzielnych cerkwi kopułowych.

Wykaz zabytków nieruchomych wpisanych do rejestru zabytków Narodowego Instytutu Dziedzictwa:^[8]

cerkiew grecko-katolicka pw. Opieki Marii z 1. poł. XVIII w., nr rej.: A-117 z 23.03.1960 r., obecnie rzymskokatolicki kościół filialny pod wezwaniem MB Wspomożycielki Wiernych, należący do parafii NMP w Ustianowej
cmentarz cerkiewny, nr rej. jw.

Zobacz też

Równia, Równie, Równianki

Przypisy

↑ Państwowy Rejestr Nazw Geograficznych – miejscowości – format XLSX, Dane z państwowego rejestru nazw geograficznych – PRNG, Główny Urząd Geodezji i Kartografii, 5 listopada 2023, identyfikator PRNG: 117341
↑ Wieś Równia w liczbach [online], Polska w liczbach [dostęp 2018-03-09] , liczba ludności na podstawie danych GUS.
↑ GUS: Ludność - struktura według ekonomicznych grup wieku. Stan w dniu 31.03.2011 r.. [dostęp 2018-03-04].
↑ Oficjalny Spis Pocztowych Numerów Adresowych, Poczta Polska S.A., październik 2013, s. 1087 [zarchiwizowane z adresu 2014-02-22] .
↑ ^a ^b GUS. Wyszukiwarka TERYT
↑ Rozporządzenie w sprawie wykazu urzędowych nazw miejscowości i ich części (Dz.U. z 2013 r. poz. 200)
↑ Karol Wild: Skorowidz wszystkich miejscowości położonych w królestwie Galicyi i Lodomeryi jakoteż w wielkim księstwie Krakowskiem i księstwie Bukowińskiem, pod względem politycznej i sądowej organizacyi kraju wraz z dokładnem oznaczeniem parafii, poczt i właścicieli tabularnych, ułożony porządkiem abecadłowym. Lwów: 1855, s. 184.
↑ Wykaz zabytków nieruchomych wpisanych do rejestru zabytków. Narodowy Instytut Dziedzictwa, 2012-06-30. [dostęp 2012-10-31].

Linki zewnętrzne

Równia (1), [w:] Słownik geograficzny Królestwa Polskiego, t. IX: Pożajście – Ruksze, Warszawa 1888, s. 824 .

[prng-1] Państwowy Rejestr Nazw Geograficznych – miejscowości – format XLSX, Dane z państwowego rejestru nazw geograficznych – PRNG, Główny Urząd Geodezji i Kartografii, 5 listopada 2023, identyfikator PRNG: 117341

[pwl-2] Wieś Równia w liczbach [online], Polska w liczbach [dostęp 2018-03-09] , liczba ludności na podstawie danych GUS.

[nsp-3] GUS: Ludność - struktura według ekonomicznych grup wieku. Stan w dniu 31.03.2011 r.. [dostęp 2018-03-04].

[poczta-4] Oficjalny Spis Pocztowych Numerów Adresowych, Poczta Polska S.A., październik 2013, s. 1087 [zarchiwizowane z adresu 2014-02-22] .

[teryt-5] GUS. Wyszukiwarka TERYT

[roz-6] Rozporządzenie w sprawie wykazu urzędowych nazw miejscowości i ich części (Dz.U. z 2013 r. poz. 200)

[7] Karol Wild: Skorowidz wszystkich miejscowości położonych w królestwie Galicyi i Lodomeryi jakoteż w wielkim księstwie Krakowskiem i księstwie Bukowińskiem, pod względem politycznej i sądowej organizacyi kraju wraz z dokładnem oznaczeniem parafii, poczt i właścicieli tabularnych, ułożony porządkiem abecadłowym. Lwów: 1855, s. 184.

[NID-8] Wykaz zabytków nieruchomych wpisanych do rejestru zabytków. Narodowy Instytut Dziedzictwa, 2012-06-30. [dostęp 2012-10-31].

[2]

Miasto	Ustrzyki Dolne
Części miasta	Jasień Osiedle Fabryczne Pod Dębami Strwiążek Strwiążyczek Ustjanowa Górna Zabłocie
Wsie	Bandrów Narodowy Brelików Brzegi Dolne Daszówka Dźwiniacz Dolny Hoszowczyk Hoszów Jałowe Jamna Dolna Jamna Górna Jureczkowa Krościenko Leszczowate Liskowate Łobozew Dolny Łobozew Górny Łodyna Moczary Nowosielce Kozickie Ropienka Równia Serednica Stańkowa Teleśnica Oszwarowa Teleśnica Sanna Ustjanowa Dolna Ustjanowa Górna Wojtkowa Wojtkówka Wola Maćkowa Wola Romanowa Zadwórze Zawadka
Części wsi	Borsukowce Braniów Chwaniów Dolny Koniec Górny Koniec (Krościenko) Górny Koniec (Leszczowate) Górny Koniec (Stańkowa) Kopalnia Łodyna-Ług Pod Jaworem Ropienka Dolna Ropienka Górna Rzeki Wolica Za Działem Zabłocie
Osady	Arłamów Kwaszenina Sokole Trzcianiec
Osady leśne	Grąziowa Trójca
Nieistniejące wsie i ich części	Bandrów Kolonia Krzywe Siegenthal Stebnik Steinfels