Puchacz japoński
| Bubo blakistoni[1] | |||
| Seebohm, 1884 | |||
| |||
| Systematyka | |||
| Domena | |||
|---|---|---|---|
| Królestwo | |||
| Podtyp | |||
| Gromada | |||
| Podgromada | |||
| Infragromada | |||
| Rząd | |||
| Rodzina | |||
| Podrodzina | |||
| Rodzaj | |||
| Gatunek |
puchacz japoński | ||
| Synonimy | |||
| |||
| Podgatunki | |||
| |||
| Kategoria zagrożenia (CKGZ)[2] | |||
 | |||
| Zasięg występowania | |||
| |||
Puchacz japoński[3], ketupa japońska[4], sowa japońska (Bubo blakistoni) – gatunek ptaka z rodziny puszczykowatych (Strigidae), zamieszkujący wschodnią Azję. Jest to jeden z największych[5] przedstawicieli rzędu sów. Jest on zagrożony głównie ze względu na karczowanie lasów.
Taksonomia
[edytuj | edytuj kod]Takson ten jako pierwszy opisał Henry Seebohm, nadając mu nazwę Bubo blakistoni. Opis ukazał się w 1884 roku na łamach czasopisma „Ibis”. Holotypem był okaz z Hakodadi na japońskiej wyspie Hokkaido. Wcześniej przedstawicieli tego gatunku identyfikowano jako puchacze zwyczajne (Bubo bubo, syn. Bubo maximus)[6]. Czasami gatunek ten umieszczany był w rodzaju Ketupa[7].
Międzynarodowy Komitet Ornitologiczny[8] i autorzy HBW[7] wyróżniają 2 podgatunki B. blakistoni:
- B. b. doerriesi Seebohm, 1895
- B. b. blakistoni Seebohm, 1884
Proponowany podgatunek piscivorus (północno-wschodnie Chiny) zsynonimizowany z doerriesi, a karafutonis (Sachalin) z podgatunkiem nominatywnym[7].
Występowanie
[edytuj | edytuj kod]Poszczególne podgatunki zamieszkują:
- B. b. doerriesi – północno-wschodnie Chiny i Rosyjski Daleki Wschód po granicę z Koreą Północną[7]
- B. b. blakistoni – Sachalin, północna Japonia (Hokkaido) oraz południowe Wyspy Kurylskie[7]
Środowiskiem życia puchaczy japońskich są gęste lasy, zarówno liściaste jak i mieszane[7], z dużymi starymi drzewami (miejscami gniazdowania) w pobliżach jezior, rzek wielokorytowych, strumieni i niezamarzających zimą wybrzeży[9].
Charakterystyka
[edytuj | edytuj kod]- Wygląd zewnętrzny
- Duży ptak, praktycznie wielkości puchacza. Upierzenie sute, ciemnobeżowe, pióra na skrzydłach szare z czarnymi i brązowymi paskami na każdym piórze. Tułów pokryty krótkimi, czarnymi paskami. Upierzenie zachodzi na szpony. Charakterystyczne dla rodzaju Bubo „uszy” z piór u tego ptaka są stosunkowo szerokie. Widoczny dymorfizm płciowy w wielkości (samice są o ok. 25% cięższe od samców).
- Dane liczbowe
- Długość ciała: 60–71 cm[7]
- Rozpiętość skrzydeł: 178–190 cm[7]
- Masa ciała: u 3 samców podgatunku nominatywnego 3150–3450 g, u 4 samic tegoż podgatunku: 3360–4600 g; podgatunek doerriesi: samce średnio 3100 g, samice średnio 3250 g[7].
- Pożywienie
- Ptak ten żywi się głównie rybami i innymi słodkowodnymi zwierzętami. Może on też jeść ptaki[7].
- Głos
- Na co dzień puchacz japoński wydaje niskie huu - huuu. W okresie godów, samiec wzywa samicę głośnym huu - huu, huuu - huuuu, na co samica odpowiada: huu.
Status, zagrożenia i ochrona
[edytuj | edytuj kod]IUCN uznaje puchacza japońskiego za gatunek zagrożony wyginięciem (EN, Endangered) nieprzerwanie od 1994 (stan w 2021). Liczebność światowej populacji ostrożnie szacuje się na 1000–2499 dorosłych osobników. BirdLife International ocenia trend liczebności populacji jako silnie spadkowy. Zagrożeniem dla puchaczy japońskich jest wycinka lasów nadrzecznych, przekształcanie terenów leśnych w uprawy, rozwój sieci dróg przy brzegach rzek i konstruowanie tam. Szczególnie w Rosji i Japonii na niekorzyść tych sów działa nadmierny połów ryb, zwłaszcza łososiokształtnych. Gatunek ten jest objęty ochroną we wszystkich krajach, w których występuje[2][9].
Przypisy
[edytuj | edytuj kod]- ↑ Bubo blakistoni, [w:] Integrated Taxonomic Information System (ang.).
- ↑ a b Bubo blakistoni, [w:] The IUCN Red List of Threatened Species (ang.).
- ↑ P. Mielczarek, M. Kuziemko: Strigidae Leach, 1820 - puszczykowate - Owls (wersja: 2021-07-12). [w:] Kompletna lista ptaków świata [on-line]. Instytut Nauk o Środowisku Uniwersytetu Jagiellońskiego. [dostęp 2021-12-08].
- ↑ P. Mielczarek, W. Cichocki. Polskie nazewnictwo ptaków świata. „Notatki Ornitologiczne”. Tom 40, zeszyt specjalny, s. 129, 1999.
- ↑ Krzysztof Jędrzejewski, Niezwykły Świat Zwierząt – Sowy
- ↑ H. Seebohm. Contributions to the Ornithology of Japan. „Ibis”. ser. 5, v. 2, s. 42, 1884. (ang.).
- ↑ a b c d e f g h i j Holt, D.W., Berkley, R., Deppe, C., Enríquez Rocha, P., Petersen, J.L., Rangel Salazar, J.L., Segars, K.P., Wood, K.L., Sharpe, C.J. & Marks, J.S.: Blakiston's Eagle-owl (Bubo blakistoni). [w:] del Hoyo, J., Elliott, A., Sargatal, J., Christie, D.A. & de Juana, E. (red.). Handbook of the Birds of the World Alive [on-line]. 2020. [zarchiwizowane z tego adresu (2020-05-10)].
- ↑ F. Gill, D. Donsker & P. Rasmussen (red.): IOC World Bird List (v11.2). [dostęp 2021-12-08]. (ang.).
- ↑ a b Blakiston's Eagle-owl Bubo blakistoni. BirdLife International. [dostęp 2021-12-08].
Linki zewnętrzne
[edytuj | edytuj kod]- Zdjęcia, nagrania głosów i krótkie filmy. [w:] eBird [on-line]. Cornell Lab of Ornithology. (ang.).