Przewoźnicy kolejowi w Polsce
Przewoźnicy kolejowi w Polsce – przedsiębiorstwa, które posiadają licencję na przewozy kolejowe na terenie Polski.
Największymi przewoźnikami kolejowymi w Polsce są:
- przewozy towarowe – PKP Cargo.
- przewozy osobowe – PKP Intercity, Polregio.
Licencje na przewozy kolejowe
[edytuj | edytuj kod]W Polsce ogólnodostępne przewozy pasażerskie o charakterze publicznym są wykonywane przez kilkunastu licencjonowanych przewoźników kolejowych[1].
Licencje na przewozy kolejowe wydawane są przez Departament Regulacji Transportu Kolejowego działający przy Urzędzie Transportu Kolejowego, na podstawie warunków określonych przez Ministerstwo Infrastruktury[2][3]. Przedsiębiorstwo wnioskujące o wydanie licencji sprawdzane jest pod kątem między innymi: wiarygodności finansowej, kompetencji zawodowych pracowników, dysponowania dopuszczonym do ruchu taborem kolejowym i posiadania ubezpieczenia odpowiedzialności cywilnej[4].
Osobno wydawane są licencje na[2]:
- przewóz osób
- przewozy towarowe
- udostępnienie pojazdów trakcyjnych.
Ze względu na demonopolizację rynku przewozów kolejowych w Polsce, każde przedsiębiorstwo ma prawo do równego dostępu do infrastruktury kolejowej. Do prowadzenia przewozów na terenie Polski uprawniają również licencje wydane przez właściwe władze innych państw członkowskich Unii Europejskiej lub państw członkowskich Europejskiego Stowarzyszenia Wolnego Handlu (EFTA) – stron umowy o Europejskim Obszarze Gospodarczym[3].
Przewoźnicy pasażerscy
[edytuj | edytuj kod]Przewoźnicy pasażerscy według liczby pasażerów
[edytuj | edytuj kod]Przewoźnik | 2011 | 2012 | 2013 | 2014 | 2015 | 2016 | 2017 | 2018 | 2019 | 2020 | 2021 | 2022 | 2023 |
---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
Polregio | 41,48% | 36,88% | 31,39% | 29,48% | 27,41% | 27,16% | 26,31% | 26,17% | 26,49% | 26,65% | 25,55% | 25,47% | 25,98% |
PKP Intercity | 13,81% | 12,87% | 11,36% | 9,49% | 11,13% | 13,17% | 14,11% | 14,87% | 14,57% | 12,75% | 14,56% | 17,23% | 18,15% |
Koleje Mazowieckie | 20,57% | 21,58% | 23,09% | 23,26% | 22,56% | 20,81% | 20,44% | 19,24% | 18,52% | 19,99% | 19,22% | 17,26% | 16,43% |
PKP SKM w Trójmieście | 14,51% | 13,44% | 13,02% | 13,28% | 14,03% | 14,31% | 13,94% | 13,61% | 12,85% | 12,09% | 13,35% | 12,73% | 12,01% |
Koleje Śląskie | 0,68% | 3,34% | 6,04% | 5,96% | 5,67% | 5,24% | 5,18% | 5,47% | 6,08% | 6,21% | 6,06% | 5,84% | 5,87% |
Koleje Dolnośląskie | 0,34% | 0,67% | 0,90% | 1,34% | 1,86% | 2,50% | 3,09% | 3,78% | 4,20% | 4,38% | 4,48% | 4,68% | 5,12% |
Koleje Wielkopolskie | 0,21% | 1,22% | 2,00% | 2,69% | 2,63% | 2,82% | 2,67% | 3,53% | 3,63% | 3,62% | 3,78% | 4,17% | 4,5% |
SKM w Warszawie | 4,33% | 6,30% | 8,35% | 9,51% | 9,03% | 8,14% | 7,60% | 6,10% | 6,43% | 7,14% | 5,95% | 5,19% | 4,05% |
Łódzka Kolej Aglomeracyjna | – | – | – | 0,13% | 0,58% | 0,86% | 1,27% | 1,52% | 1,79% | 2,22% | 2,46% | 2,53% | 2,71% |
Koleje Małopolskie | – | – | – | 0,01% | 0,64% | 1,64% | 1,89% | 2,08% | 1,93% | 1,87% | 1,81% | 2,06% | 2,51% |
Warszawska Kolej Dojazdowa | 2,77% | 2,59% | 2,74% | 2,95% | 2,73% | 2,35% | 2,55% | 2,77% | 2,62% | 2,21% | 1,98% | 1,95% | 1,71% |
Arriva RP | 0,92% | 0,91% | 0,92% | 1,71% | 1,53% | 0,80% | 0,77% | 0,69% | 0,69% | 0,73% | 0,65% | 0,67% | 0,71% |
Usedomer Bäderbahn | 0,19% | 0,18% | 0,18% | 0,18% | 0,18% | 0,17% | 0,17% | 0,16% | 0,15% | 0,16% | 0,14% | 0,21% | 0,14% |
RegioJet | 0,06% | ||||||||||||
Pozostali | 0,18% | 0,01% | 0,01% | 0,01% | 0,01% | 0,02% | 0,02% | 0,02% | 0,04% | 0,04% | |||
Liczba pasażerów ogółem (w mln) | |||||||||||||
264,52 | 273,90 | 270,40 | 269,07 | 280,31 | 292,55 | 303,56 | 310,28 | 335,39 | 209,15 | 245,1 | 342,2 | 374,4 | |
Źródła | [5] | [5] | [6] | [7] | [8] | [9] | [10] | [11] | [12] | [13] | [14] | [15] | [16] |
- Polregio: 26 (25,7%)
- PKP Intercity: 18 (17,8%)
- Koleje Mazowieckie: 16 (15,8%)
- PKP SKM w Trójmieście: 12 (11,9%)
- Koleje Śląskie: 6 (5,9%)
- Koleje Dolnośląskie: 5 (5,0%)
- Koleje Wielkopolskie: 5 (5,0%)
- SKM w Warszawie: 4 (4,0%)
- Łódzka Kolej Aglomeracyjna: 3 (3,0%)
- Koleje Małopolskie: 3 (3,0%)
- Warszawska Kolej Dojazdowa: 2 (2,0%)
- Arriva RP: 1 (1,0%)
Przewoźnicy pasażerscy według wykonanej pracy przewozowej
[edytuj | edytuj kod]Przewoźnik | 2011 | 2012 | 2013 | 2014 | 2015 | 2016 | 2017 | 2018 |
---|---|---|---|---|---|---|---|---|
PKP Intercity | 45,52% | 43,90% | 42,18% | 38,90% | 44,53% | 49,35% | 51,13% | 52,72% |
Polregio | 36,53% | 34,22% | 30,56% | 30,01% | 25,17% | 22,22% | 20,74% | 19,97% |
Koleje Mazowieckie | 10,34% | 11,89% | 13,24% | 13,78% | 12,77% | 11,28% | 10,77% | 10,00% |
PKP SKM w Trójmieście | 4,97% | 4,70% | 4,77% | 5,35% | 5,62% | 5,74% | 5,42% | 4,66% |
Koleje Śląskie | 0,30% | 1,63% | 3,85% | 4,02% | 3,59% | 3,09% | 3,38% | 3,60% |
Koleje Dolnośląskie | 0,17% | 0,49% | 0,69% | 1,27% | 1,82% | 2,22% | 2,50% | 2,86% |
Koleje Wielkopolskie | 0,09% | 0,59% | 1,45% | 2,17% | 2,01% | 2,04% | 1,76% | 1,93% |
SKM w Warszawie | 0,95% | 1,45% | 2,02% | 2,39% | 2,18% | 1,86% | 1,70% | 1,35% |
Koleje Małopolskie | – | – | – | 0,003% | 0,16% | 0,49% | 0,83% | 1,14% |
Łódzka Kolej Aglomeracyjna | – | – | – | 0,096% | 0,42% | 0,64% | 0,70% | 0,75% |
Warszawska Kolej Dojazdowa | 0,63% | 0,62% | 0,70% | 0,80% | 0,72% | 0,56% | 0,58% | 0,63% |
Arriva RP | 0,48% | 0,51% | 0,54% | 1,21% | 0,99% | 0,50% | 0,74% | 0,37% |
Usedomer Bäderbahn | 0,004% | 0,004% | 0,004% | 0,004% | 0,004% | 0,004% | 0,004% | 0,003% |
Pozostali | 0,04% | 0,0037% | 0,0084% | 0,0024% | 0,005% | 0,01% | 0,01% | 0,02% |
Praca przewozowa ogółem (w mld pas-km) | ||||||||
18,169 | 17,860 | 16,797 | 16,071 | 17,443 | 19,181 | 20,321 | 21,047 | |
Źródła | [5] | [5] | [6] | [7] | [8] | [9] | [10] | [11] |
- PKP Intercity: 52 (55,9%)
- Polregio: 19 (20,4%)
- Koleje Mazowieckie: 10 (10,8%)
- PKP SKM w Trójmieście: 4 (4,3%)
- Koleje Śląskie: 3 (3,2%)
- Koleje Dolnośląskie: 2 (2,2%)
- Koleje Wielkopolskie: 1 (1,1%)
- SKM w Warszawie: 1 (1,1%)
- Koleje Małopolskie: 1 (1,1%)
- Łódzka Kolej Aglomeracyjna: 0 (0,0%)
- Warszawska Kolej Dojazdowa: 0 (0,0%)
- Arriva RP: 0 (0,0%)
- Usedomer Bäderbahn: 0 (0,0%)
Przewoźnicy towarowi
[edytuj | edytuj kod]Przewoźnicy towarowi według masy towarów
[edytuj | edytuj kod]Przewoźnik | 2010 | 2011 | 2012 | 2013 | 2014 | 2015 | 2016 |
---|---|---|---|---|---|---|---|
PKP Cargo | 49,58% | 52,32% | 50,42% | 48,63% | 47,94% | 47,48% | 43,86% |
DB Cargo Polska | 31,61% | 19,73%[a] | 20,37%[a] | 19,24%[a] | 18,55% | 17,71% | 17,99% |
Lotos Kolej | 3,29% | 4,22% | 4,56% | 4,04% | 4,65% | 5,61% | 5,7% |
CTL Logistics | 6,18% | 6,59%[a] | 6,47%[a] | 6,77%[a] | 3,11% | 3,58% | 4,32% |
CTL Train | 1,73% | 1,6% | 1,32% | ||||
CTL Rail | 0,87% | 0,43% | – | ||||
PKP LHS | 4,05% | 4,39% | 4,32% | 4,66% | 4,30% | 4,48% | |
PUK Kolprem | 1,02% | 1,74% | 2,30% | 2,44% | 2,23% | 2,73% | |
Freightliner PL | 1,22% | 2,34% | 2,20% | 2,10% | 2,92% | 2,52% | 2,27% |
Pol-Miedź Trans | 1,77% | 1,90% | 2,14% | 2,36% | 2,34% | 2,33% | 2,26% |
Rail Polska | 1,04% | 1,28% | 1,49% | 1,74% | 1,28% | 1,39% | 1,61% |
Orlen KolTrans | 0,68% | 0,86% | 1,15% | 1,24% | 1,45% | 1,61% | |
Qemetica Cargo | 0,54% | 0,57% | 0,57% | 0,65% | 1,02% | 1,23% | |
KP Kotlarnia | 1,23% | 1,43% | 1,11% | 1,32% | 1,21% | 1,36% | 1,13% |
Koleje Czeskie | ? | <0,5% | <0,5% | <0,5% | <0,5% | 0,95% | |
STK | 0,59% | 0,88% | 1,31% | 0,94% | 0,75% | 0,9% | |
Euronaft | ? | <0,5% | <0,5% | <0,5% | <0,5% | 0,67% | |
ZPiS Spedkoks | ? | <0,5% | <0,5% | <0,5% | <0,5% | 0,66 | |
Captrain Polska | 0,87% | <0,5% | <0,5% | <0,5% | <0,5% | 0,64% | |
Inter Cargo | ? | – | <0,5% | <0,5% | <0,5% | 0,63% | |
Ecco Rail | ? | – | <0,5% | <0,5% | <0,5% | 0,6% | |
PKP Cargo Service | – | – | 0,44% | 0,43% | <0,5% | <0,5% | |
Pozostali | 2,46% | 2,80% | 3,72% | 5,04% | 6,25% | ||
Przewieziona masa towarów (w milionach ton) | |||||||
249,35 | 231,30 | 233,22 | 228,86 | 224,78 | 222,25 | ||
Źródła | [17] | [18] | [19] | [20] | [21] | [22] |
W roku 2011 do najważniejszych barier w rozwoju przewozów towarowych koleją w Polsce należały wysokie stawki za dostęp do infrastruktury (w 2011 3,21 euro/pockm) oraz zły stan torów (w 2011 średnia prędkość przewozów towarowych w Polsce wynosiła nieco ponad 20 km/h)[23].
Zobacz też
[edytuj | edytuj kod]Uwagi
[edytuj | edytuj kod]Przypisy
[edytuj | edytuj kod]- ↑ Przewoźnicy - Ministerstwo Infrastruktury - Portal Gov.pl [online], gov.pl [dostęp 2024-04-25] (pol.).
- ↑ a b Procedura udzielania licencji na wykonywanie przewozów kolejowych. Urząd Transportu Kolejowego. [dostęp 2010-06-11]. (pol.).
- ↑ a b Dz.U. z 2021 r. poz. 1984.
- ↑ ZESTAWIENIE DOKUMENTÓW I INFORMACJI WYMAGANYCH DO WNIOSKU O UDZIELENIE LICENCJI. Urząd Transportu Kolejowego. [dostęp 2010-06-11]. (pol.).
- ↑ a b c d Przewozy pasażerskie w 2012. utk.gov.pl. [dostęp 2018-02-03]. (pol.).
- ↑ a b Przewozy pasażerskie w 2013. utk.gov.pl. [dostęp 2018-02-03]. (pol.).
- ↑ a b Przewozy pasażerskie w 2014. utk.gov.pl. [dostęp 2018-02-03]. (pol.).
- ↑ a b Przewozy pasażerskie w 2015. utk.gov.pl. [dostęp 2018-02-03]. (pol.).
- ↑ a b Przewozy pasażerskie w 2016. utk.gov.pl. [dostęp 2018-02-03].
- ↑ a b Przewozy pasażerskie w 2017. utk.gov.pl. [dostęp 2018-03-01].
- ↑ a b Przewozy pasażerskie w 2018. utk.gov.pl. [dostęp 2020-02-02].
- ↑ Dane eksploatacyjne w 2019. utk.gov.pl. [dostęp 2020-02-02].
- ↑ Urząd Transportu Kolejowego , Dane eksploatacyjne w 2020 r./Monthly statistics 2020 [online], Urząd Transportu Kolejowego [dostęp 2022-02-02] (pol.).
- ↑ UTK podsumowuje rok 2021 na kolei. Było 245 milionów pasażerów [online], www.rynek-kolejowy.pl [dostęp 2022-02-02] (pol.).
- ↑ Rekordowe przewozy na kolei w 2022 roku. Pociąg wybrało 342 mln pasażerów [online], www.rynek-kolejowy.pl [dostęp 2024-01-31] (pol.).
- ↑ 374 miliony pasażerów w pociągach w 2023 roku. Najlepszy wynik od 1999 roku [online], www.rynek-kolejowy.pl [dostęp 2024-01-31] (pol.).
- ↑ Przewozy towarowe 2012. utk.gov.pl. [dostęp 2015-04-18]. [zarchiwizowane z tego adresu (2015-04-18)]. (pol.).
- ↑ Przewozy towarowe 2013. utk.gov.pl. [dostęp 2015-09-28]. (pol.).
- ↑ Przewozy towarowe 2014. utk.gov.pl. [dostęp 2015-04-18]. [zarchiwizowane z tego adresu (2015-04-18)]. (pol.).
- ↑ Przewozy towarowe 2015. utk.gov.pl. [dostęp 2016-02-02]. (pol.).
- ↑ Przewozy towarowe 2016. utk.gov.pl. [dostęp 2017-01-28]. [zarchiwizowane z tego adresu (2017-01-31)]. (pol.).
- ↑ Potencjał na szynach. Czy transport kolejowy w Polsce ma szansę na rozwój?, TSLbiznes 10/2011, s. 26.
- ↑ Trudny powrót na drogę wzrostu, TSLbiznes nr 7-8/2011, s. 51.
Bibliografia
[edytuj | edytuj kod]- Jacek Chiżyński: Atlas przewoźników kolejowych Polski 2011. ISBN 978-83-931006-5-1.
Linki zewnętrzne
[edytuj | edytuj kod]- Wykaz licencjonowanych przewoźników kolejowych w Polsce. Urząd Transportu Kolejowego, 2017-05-31. [dostęp 2017-09-23]. (pol.).