Przejdź do zawartości

Powiat bełchatowski

Z Wikipedii, wolnej encyklopedii
Powiat bełchatowski
powiat
Ilustracja
Siedziba PGE Górnictwo i Energetyka w Bełchatowie
Herb Flaga
Herb Flaga
Państwo

 Polska

Województwo

 łódzkie

TERC

1001

Siedziba

Bełchatów

Starosta

Jacek Zatorski

Powierzchnia (2023)

967,61 km²

Populacja (31.12.2023)
• liczba ludności


108 599[1]

• gęstość

112,2 os./km²

Urbanizacja

54,69%

Tablice rejestracyjne

EBE

Adres urzędu:
ul. Pabianicka 17/19
97-400 Bełchatów
Szczegółowy podział administracyjny
Liczba gmin miejskich

1

Liczba gmin miejsko-wiejskich

1

Liczba gmin wiejskich

6

Położenie na mapie województwa
Położenie na mapie województwa
Strona internetowa

Powiat bełchatowski – powiat w Polsce (województwo łódzkie), reaktywowany w 1999 roku w ramach reformy administracyjnej. Siedzibą powiatu jest miasto Bełchatów.

Geografia

[edytuj | edytuj kod]

Położenie i obszar

[edytuj | edytuj kod]

Powiat bełchatowski ma obszar 967,61 km²[2], w tym:

  • grunty rolne 60,23%
  • grunty leśne 30,06%
  • grunty zabudowane i zurbanizowane 8,54%
  • grunty pod wodami 0,75%
  • pozostałe 0,42%[3]

Powiat stanowi 5,31% powierzchni województwa łódzkiego.

Podział administracyjny

[edytuj | edytuj kod]

W skład powiatu wchodzą:

Powierzchnia i ludność
(dane GUS, stan: 31 grudnia 2023 r.)[4]
lp. Herb Gmina siedziba powierzchnia
(km²)
ludność gęstość zaludnienia
(osób/km²)
1 Bełchatów Bełchatów 201,06 13105 65
2 Drużbice Drużbice 113,36 5280 47
3 Kleszczów Kleszczów 104,03 6287 60
4 Kluki Kluki 118,63 4318 36
5 Rusiec Rusiec 99,91 4770 48
6 Szczerców Szczerców 128,87 8159 63
7 Zelów[a] Zelów 167,11 14349 86
8 Bełchatów 34,64 52331 1511
Razem 8 7 967,61 108 599 112

Historia

[edytuj | edytuj kod]

Powiat bełchatowski został powołany dnia 1 stycznia 1956 roku w województwie łódzkim, czyli 15 miesięcy po wprowadzeniu gromad w miejsce dotychczasowych gmin (29 września 1954) jako podstawowych jednostek administracyjnych PRL. Na powiat bełchatowski złożyło się 1 miasto i 21 gromad, które wyłączono z powiatu piotrkowskiego w tymże województwie[5]:

1 stycznia 1973 roku zniesiono gromady i osiedla, a w ich miejsce reaktywowano gminy. Powiat bełchatowski podzielono na 1 miasto i 6 gmin[6]:

Powiat nie obejmował wówczas miasta Zelów[7] i gminy Zelów, które należały do powiatu łaskiego ani gminy Rusiec, którą powołano w powiecie pajęczańskim (obie w woj. łódzkim)[6]. Objął natomiast gminę Szczerców, należącą do 1954 roku do powiatu łaskiego.

Po reformie administracyjnej obowiązującej od 1 czerwca 1975 roku terytorium zniesionego powiatu bełchatowskiego włączono do nowo utworzonego województwa piotrkowskiego[8].

1 lutego 1977 roku zniesiono gminę Grocholice, której większość obszaru włączono do gminy Bełchatów[9] oraz fragmentarycznie do miasta Bełchatowa (Grocholice i Zamoście), do którego równocześnie przyłączono także część obszaru gminy Bełchatów (m.in. Bińków i Politanice)[10]. 1 października 1982 roku z gminy Drużbice wyłączono sołectwo Ostoja i włączono je do gminy Zelów[11]. 1 stycznia 1988 roku do Bełchatowa przyłączono część wsi Ludwików, Zdzieszulice Dolne i Zdzieszulice Górne z gminy Bełchatów[12]. 27 listopada 1996 roku miasto Bełchatów zostało określone jako gmina miejska[13]. 1 października 1998 roku z gminy Drużbice wyłączono wieś Świerczyna oraz osadę Kociołki-Las, włączając je do gminy Dłutów[14].

Wraz z reformą administracyjną z 1999 roku w nowym województwie łódzkim przywrócono powiat bełchatowski[15]. W porównaniu z obszarem z 1975 roku powiat został zwiększony o gminy Rusiec (jedyna gmina powiatu która należała do województwa sieradzkiego) i Zelów. Gminy Grocholice nie odtworzono.

W porównaniu z obszarem z 1956 roku jedynie obszar dawnej gromady Ruszczyn leży obecnie na terenie powiatu radomszczańskiego – pozostałe są ponownie w powiecie bełchatowskim.

Demografia

[edytuj | edytuj kod]

Liczba ludności (dane z 31 grudnia 2023[1]):

  Ogółem Kobiety Mężczyźni
osób % osób % osób %
Ogółem 108 599 100 55 572 51,17 53 027 48,83
Miasto 59 390 54,69 30 798 28,36 28 592 26,33
Wieś 49 209 45,31 24 774 22,81 24 435 22,50
  • Piramida wieku mieszkańców powiatu bełchatowskiego


Piramida wieku powiatu bełchatowskiego

Warunki przyrodnicze

[edytuj | edytuj kod]

Największymi rzekami przepływającymi przez powiat bełchatowski są Widawka, Grabia, Pilsia.

Starostowie bełchatowscy

[edytuj | edytuj kod]
  • Mariusz Kaczmarek (1998-2002)
  • Jacek Zatorski (2002-2006)
  • Jarosław Brózda (2006-2010)
  • Szczepan Chrzęst (2010-2014)
  • Waldemar Wyczachowski (2014-2018)
  • Dorota Pędziwiatr (2018-2024)
  • Jacek Zatorski (od 2024)

Sąsiednie powiaty

[edytuj | edytuj kod]

Powiaty sąsiadujące to:

Transport

[edytuj | edytuj kod]

Powiat bełchatowski leży na skrzyżowaniu szlaków drogowych i kolejowych w relacji północ – południe i wschód – zachód. Przez obszar powiatu przebiegają drogi krajowe i wojewódzkie.

Drogi krajowe: 74 - WieluńKielce.

Drogi wojewódzkie: 473 relacji BalinŁaskWadlewPiotrków Tryb, 476 relacji Nowy ŚwiatHelenów, 480 relacji SieradzWidawaSzczerców, 483 relacji Łask – Szczerców – Gmina Nowa BrzeźnicaCzęstochowa, 484 relacji BuczekZelówBełchatówKamieńsk, 485 relacji Pabianice – Wadlew – Bełchatów[16].

  1. Dane gminy Zelów dotyczą całej gminy wraz z miastem ze względu na statut gminy
  2. Obecnie dzielnica Bełchatowa; obecna nazwa Binków.
  3. Obecna nazwa Gręboszów.
  4. Obecnie dzielnica Bełchatowa.

Przypisy

[edytuj | edytuj kod]