Patyczka lepka

Patyczka lepka

Systematyka
Domena	eukarionty
Królestwo	grzyby
Typ	workowce
Klasa	patyczniaki
Rząd	patyczkowce
Rodzina	patyczkowate
Rodzaj	patyczka
Gatunek	patyczka lepka
Nazwa systematyczna
Leotia lubrica (Scop.) Pers. Comm. fung. clav. (Lipsiae): 31 (1797)
Multimedia w Wikimedia Commons

Patyczka lepka (Leotia lubrica (Scop.) Pers.) – gatunek grzybów z rodziny patyczkowatych (Leotiacae)^[1].

Pozycja w klasyfikacji według Index Fungorum: Leotia, Leotiaceae, Leotiales, Leotiomycetidae, Leotiomycetes, Pezizomycotina, Ascomycota, Fungi^[1].

Po raz pierwszy takson ten zdiagnozował w roku 1772 Joannes Antonius Scopoli nadając mu nazwę Helvella lubrica. Obecną, uznaną przez Index Fungorum nazwę nadał mu w roku 1797 Christian Hendrik Persoon, przenosząc go do rodzaju Leotia^[1].

Niektóre synonimy naukowe^[2]:

Nazwa polska według M.A. Chmiel^[3].

Owocnik

Wysokość 2–7 cm, zbudowany jest z główki i trzonu. Główka ma średnicę 1–2 cm, za młodu jest kulista, później wypukła i nieregularnie płatowata, w końcu mózgowato wypiętrzona. Brzegi podwinięte. Powierzchnia śliska, barwy żółtej, żółtooliwkowej do żółtozielonej. Trzon o wysokości 2–7 cm i grubości 2–5 mm, walcowaty lub spłaszczony, w górnej części zwykle rozszerzony, w środku pusty. Powierzchnia śliska, o barwie początkowo cytrynowej lub złotożółtej, później ochrowej, cynamonowobrązowej^[4]. Miąższ galaretowaty, wodnisty, brązowawy i bez smaku i zapachu^[5].

Cechy mikroskopowe

Warstwa zarodnionośna znajduje się na zewnętrznej stronie główki. Zarodniki o rozmiarach 16–25 × 4–6 μm, wąsko elipsoidalne do jajowatych, często zakrzywione, gładkie. Dojrzałe posiadają 3–7 przegród. Worki 8-zarodnikowe. Wstawki (parafizy) nitkowate, często rozwidlające się, o grubości 1–2 μm, w niektórych miejscach nabrzmiałe^[6].

Występuje na wszystkich kontynentach z wyjątkiem Antarktydy^[7]. W Polsce jest dość pospolity^[5].

Rośnie przeważnie w wilgotnych lasach liściastych, iglastych i mieszanych wśród mchów i traw, nieraz grupkami^[5].

Tzw. patyczka czarnozielona (Leotia atrovirens). Ma taki sam kształt i rozmiary, różni się barwą (jest ciemnozielona do prawie czarnej) oraz siedliskiem – występuje tylko w lasach liściastych. Podobne są też hełmiki: hełmik okrągławy (Cudonia circinans) i Cudonia confusa, które rosną na drzewach iglastych i są mniejsze (osiągają wysokość do 3 cm)^[4].

Jadalny, lecz niezbyt smaczny.