Państwowa Odznaka Sportowa (POS) – polskie odznaczenie z okresu II Rzeczypospolitej przyznawane na podstawie rozporządzenia Rady Ministrów z dnia 27 czerwca 1930 r.[1] Prawo otrzymania odznaki przysługiwało każdemu nieposzlakowanemu obywatelowi polskiemu, który ukończył 14 lat życia (osoba płci żeńskiej 16 lat) i poddał się z dodatnim wynikiem okresowej próbie sprawności fizycznej.
Odznakę przyznaje przewodniczący Wojewódzkiego Komitetu Wychowania Fizycznego i przysposobienia wojskowego na wniosek przewodniczącego powiatowego komitetu wychowania fizycznego i przysposobienia wojskowego.
Zaświadczenia i świadectwa mogą wydawać, w zakresie swojej gałęzi sportu, tylko te związki i stowarzyszenia, które będą do tego upoważnione przez związki centralne. Odznakę nadawano na okres 2 lat począwszy od 1 stycznia 1931.
Prawo do odznaki traci się w wypadkach skazania przez Sąd lub utraty obywatelstwa polskiego.
Okresowe próby sprawności fizycznej organizowali:
przewodniczący powiatowych (stołecznego, miejskich) komitetów wychowania fizycznego i przysposobienia wojskowego – dla obywateli polskich, zamieszkałych w obrębie odnośnego powiatu (miasta);
dowódcy pułków i równorzędni – dla osób pełniących czynną służbę wojskową
dyrektorowie (przełożone): Centralnego Instytutu Wychowania Fizycznego, studiów wychowania fizycznego przy uniwersytetach, państwowych szkół średnich ogólnokształcących, seminariów nauczycielskich, szkół zawodowych i prywatnych zakładów naukowych o typie powyższym, posiadających prawa szkol państwowych – dla słuchaczy (słuchaczek), uczniów i uczennic;
Świadectwo Państwowej Odznaki Sportowejprzewodniczący związków i stowarzyszeń sportowych oraz wychowania fizycznego i przysposobienia wojskowego, upoważnionych przez dyrektora Państwowego Urzędu Wychowania Fizycznego i Przysposobienia Wojskowego.
Osoby, którym przyznano prawo do odznaki, nabywają ją na koszt własny.
Wraz z odznaką wydawano dokument – świadectwo POS.
Fakt posiadania odznaki odnotowywano w kartach kwalifikacyjnych oficerów, podoficerów i żołnierzy słowami – Posiada P.O.S.
W latach 30. powstał „Marsz POS”, napisany przez Edwarda Maja – byłego kapelmistrza 5 batalionu saperów z Krakowa.
Próba na POS składała się z sześciu grup sprawności fizycznych:
Grupa I – gimnastyka i pływanie do 100 m;
Grupa II – skoki;
Grupa III – biegi do 800 m, pływanie do 100 m, jazda na łyżwach do 500 m;
Grupa IV – rzut dyskiem, oszczepem, piłką, granatem, pchnięcie kulą, boks, szermierka, gry sportowe, strzelanie (dla kobiet);
Grupa V – marsze do 20 km, biegi do 5 km, wycieczki piesze do 3 dni, biegi narciarskie do 18 km, biegi łyżwiarskie do 10 km, jazda na rowerze do 20 km, rajd konny do 2 dni, pływanie do 1000 m, wioślarstwo i wycieczki wioślarskie do 1 dnia, gry sportowe.
Grupa VI – strzelanie (dla mężczyzn) i gry sportowe (dla kobiet);
Osoby niepełniące czynnej służby wojskowej noszą odznakę na lewej piersi, miniaturę (1/2 naturalnej wielkości) – w lewej klapie surduta. W Wojsku Polskim szeregowcy i podoficerowie nosili odznakę na prawej piersi, a oficerowie miniaturkę POS na koalicyjce.
Państwową odznaką sportową jest stylizowany orzeł z białej emalii o rozpiętości skrzydeł 2 cm, którego dolna część spoczywa na połówce owalnej tarczy, wykonanej – zależnie od klasy – z brązu, srebra lub złota. Na tarczy umieszczone są litery P. O. S. z czerwonej emalii. Wysokość odznaki 3,5 cm, szerokość 2,9 cm[1].
.jpg)
.jpg)
