Pałac Małachowskich w Krakowie
50°03′43″N 19°56′09″E/50,061944 19,935833 nr rej. A-164 z 3 listopada 1965[1]
| |
| |
| Państwo | |
|---|---|
| Województwo | |
| Miejscowość | |
| Adres |
Rynek Główny 30 |
| Ukończenie budowy |
XIII–XVI w., 1799, 1809, 1865–1874 |
| Pierwszy właściciel | |
Położenie na mapie Starego Miasta w Krakowie  | |
Położenie na mapie Polski  | |
Położenie na mapie województwa małopolskiego  | |
Położenie na mapie Krakowa  | |
| 50°03′43″N 19°56′09″E/50,061944 19,935833
| |
Pałac Małachowskich (Kamienica Cyglarowska) – zabytkowa kamienica znajdująca się w Krakowie, w dzielnicy I przy Rynku Głównym 30, na rogu z ul. Szewską 2, na Starym Mieście.
Pałac powstał z połączenia i przebudowy trzech kamienic, które niegdyś zajmowały narożnik Rynku Gł. i ul. Szewskiej. Były to następujące kamienice: Cyglarowska, Kortynowska i Ryntowska. Rezydencja wzniesiona została w drugiej połowie XVIII w. dla Piotra Małachowskiego, wojewody krakowskiego, który pochodził ze starego i wielce zasłużonego dla Polski rodu Małachowskich herbu Nałęcz. Na szczegółowym planie krakowskiego Rynku Głównego z września 1787 r. widoczny jest znaczny fragment nowego pałacu z obszerną sienią, klatką schodową i dużymi pomieszczeniami na parterze. Piętrowa i rozległa budowla posiadała reprezentacyjne wnętrza z odpowiednim wystrojem i luksusowymi sprzętami. Majestatu i powagi dodawały rezydencji dwa renesansowe portale w sieni oraz drewniane stropy z profilowanymi belkami z XVII w. Detale te były reliktami przebudowanych kamienic. Pewne wyobrażenie o wyglądzie dawnych pałacowych wnętrz mogą nam dać odkryte po II wojnie światowej XIX-wieczne malowidła tzw. pompejańskie.
W ciągu XIX i XX w. pałac Małachowskich dosyć często zmieniał swoich właścicieli i przeznaczenie. Z biegiem lat budowla traciła swój reprezentacyjny charakter, aby w końcu przybrać dzisiejszy kształt. Część parterowa dawnej magnackiej rezydencji zaczęła służyć działalności gastronomicznej i handlowej. O dawnej świetności pałacu świadczy jeszcze tylko ozdobny barokowy portal wejściowy oraz zachowane w niektórych miejscach dekoracje klasycystyczne[2].
3 listopada 1965 kamienica została wpisana do rejestru zabytków[1]. Znajduje się także w gminnej ewidencji zabytków[3].
Przypisy
[edytuj | edytuj kod]- ↑ a b Rejestr zabytków nieruchomych – województwo małopolskie [online], Narodowy Instytut Dziedzictwa, 30 września 2024 [dostęp 2024-10-05].
- ↑ Marek Żukow-Karczewski, Pałace Krakowa. Pałac Małachowskich, "Echo Krakowa" Magazyn Czas Przeszły i Przyszły, 242 (13051) 1989.
- ↑ Gminna ewidencja zabytków Krakowa. Biuletyn Informacji Publicznej Miasta Krakowa. [dostęp 2024-10-05].
Bibliografia
[edytuj | edytuj kod]- Praca zbiorowa Zabytki Architektury i budownictwa w Polsce. Kraków Krajowy Ośrodek Badań i Dokumentacji Zabytków Warszawa 2007, ISBN 978-83-922906-8-1
