Przejdź do zawartości

Płaskosz borówki

Z Wikipedii, wolnej encyklopedii
Płaskosz borówki
Ilustracja
Dojrzały owocnik płaskosza borówkowego na borówce brusznicy
Systematyka
Domena

eukarionty

Królestwo

grzyby

Typ

podstawczaki

Klasa

płaskosze

Rząd

płaskoszowce

Rodzina

płaskoszowate

Rodzaj

płaskosz

Gatunek

płaskosz borówki

Nazwa systematyczna
Exobasidium vaccinii (Fuckel) Woronin
Verh. Naturf. Ges. Freiburg. 4(4): 397 (1867)
Płaskosz borówkowy przed osiągnięciem dojrzałości

Płaskosz borówki, płaskosz borówkowy (Exobasidium vaccinii (Fuckel) Woronin) – gatunek grzybów z klasy płaskoszy (Exobasidiomycetes)[1]. Jest pasożytem roślin, głównie z rodziny wrzosowatych (Ericaceae)[2].

Systematyka i nazewnictwo

[edytuj | edytuj kod]

Pozycja w klasyfikacji według Index Fungorum: Exobasidium, Exobasidiaceae, Exobasidiales, Exobasidiomycetidae, Exobasidiomycetes, Ustilaginomycotina, Basidiomycota, Fungi[1].

Po raz pierwszy zdiagnozował go w 1861 r. K.W.G.L. Fuckel nadając mu nazwę Fusidium vaccinii. Obecną, uznaną przez Index Fungorum nazwę nadał mu M.S. Woronin w 1867 r[1].

Synonimy[3]:

  • Cylindrosporium deformans Unger
  • Exobasidium vaccinii (Fuckel) Woronin 1867 f. vaccinii
  • Exobasidium vaccinii (Fuckel) Woronin 1867 var. vaccinii
  • Fusidium vaccinii Fuckel 1861
  • Fusidium vaccinii Fuckel 1861 f. vaccinii

Anamorfa: Fusidium vacccini Fuckel[2].

Nazwy polskie taksonów na podstawie ustaleń Komisji do spraw polskiego nazewnictwa grzybów[4].

Morfologia

[edytuj | edytuj kod]

Na liściach i pąkach kwiatowych porażonych roślin tworzy przylegającą, gęstą grzybnię, często powodując zniekształcenie liści. Przyjmują on łyżeczkowaty kształt. Grzybnia osiąga średnicę do 1 cm, początkowo jest czerwona z żółtawym obrzeżem, potem różowawo-biała, w końcu biała. Dziej się tak dlatego, że w miarę dojrzewania owocnika jego górna powierzchnia pokrywa się białą warstwą hymenium. Podstawki zazwyczaj 3–4- sterygmowe. Bazydiospory o wymiarach 1–19 × 2–4 μm, kiełbaskowate lub lekko zakrzywione, cylindryczne. Dojrzałe posiadają 1–3 przegrody[2].

Płaskosz borówkowy wytwarza także bezpłciowe zarodniki konidialne o wymiarach 8–11 × 1 μm. Zarówno płciowe bazydiospory, jak i bezpłciowe konidia rozprzestrzeniają się unoszone prądami powietrza. Infekcja odbywa się zazwyczaj wiosną na młodych liściach. Po zainfekowaniu rośliny grzybnia patogenu przerasta całe tkanki liści, pąków kwiatowych i łodyg. W porażonej roślinie patogen zimą nie ginie i następnej wiosny rozwija się nadal[2].

Występowanie i znaczenie

[edytuj | edytuj kod]

Znane jest występowanie tego gatunku w Europie (w tym na Grenlandii) i w Ameryce Północnej (Kanada, USA). Pasożytuje na różnych gatunkach borówek[2], najczęściej na borówce brusznicy[4], ale także na różanecznikach, zwłaszcza z grupy azalii[5]. Wywołuje u niego chorobę o nazwie gruboszowatość różanecznika[6].

Wywołuje choroby przynoszące straty gospodarcze[2]. Zwalczanie za pomocą fungicydów i antybiotyków okazało się nieskuteczne. Stwierdzono, że najbardziej jak dotąd skuteczne jest opryskiwanie roztworem chlorku niklu, azotanu i siarczanu niklu w stężeniu 0,3 g /l[2]. Ostatnio na zachodzie Europy zwalcza się chorobę preparatem Bayleton zawierającym triadimefon. W uprawach domowych, gdy choroba zostanie wcześnie wykryta, możliwe jest ręczne jej zwalczanie – należy po prostu wyciąć i zniszczyć (najlepiej spalić) porażone pędy[5].

Przypisy

[edytuj | edytuj kod]
  1. a b c Index Fungorum. [dostęp 2017-08-28]. (ang.).
  2. a b c d e f g Mycobank. Exobasidium vaccini. [dostęp 2017-08-28].
  3. Species Fungorum. [dostęp 2017-08-28]. (ang.).
  4. a b Komisja do spraw polskiego nazewnictwa grzybów. [dostęp 2017-08-28].
  5. a b Azalea Leaf and Flower Gall (Exobasidium vaccinii). [dostęp 2017-08-28].
  6. Zbigniew Borecki, Małgorzata Solenberg (red.), Polskie nazwy chorób roślin uprawnych, wyd. 2, Poznań: Polskie Towarzystwo Fitopatologiczne, 2017, ISBN 978-83-948769-0-6.