Mosarz
55°13′25″N 27°27′37″E/55,223611 27,460278 Kościół św. Anny w Mosarzu | |
| Państwo | |
|---|---|
| Obwód | |
| Rejon | |
| Sielsowiet | |
| Populacja (2009) • liczba ludności |
|
| Nr kierunkowy |
+375 2156 |
| Kod pocztowy |
211807 |
Położenie na mapie obwodu witebskiego  | |
Położenie na mapie Białorusi  | |
| 55°13′25″N 27°27′37″E/55,223611 27,460278
| |
Mosarz (biał. Мосар) – wieś na Białorusi, położona w obwodzie witebskim, w rejonie głębockim, w sielsowiecie Udział, nad rzeką Marchwą. Miejscowość zamieszkuje 348 mieszkańców (2009)[1]. Dawne miasteczko.
Miasto magnackie położone było w końcu XVIII wieku w powiecie oszmiańskim województwa wileńskiego[2].
Historia
[edytuj | edytuj kod]Wieś Mosarz wzmiankowana w 1514 roku. We wsi znajduje się kościół pw św. Anny ufundowany w 1792 roku przez kasztelana połockiego hrabiego Roberta Brzostowskiego i jego małżonkę Annę z Platerów. W kościele znajdują się relikwie św. Justyna, a kościół otwarty jest nieprzerwanie od czasu budowy. Wokół kościoła park w stylu japońskim[3].
W dwudziestoleciu międzywojennym majątek i wieś leżały w Polsce, w województwie wileńskim[a], w powiecie duniłowickim (od 1926 postawskim), w gminie Łuck (od 1927 gmina Kozłowszczyzna)[4].
Według Powszechnego Spisu Ludności z 1921 roku zamieszkiwało:
- wieś [1] – 328 osób, 326 było wyznania rzymskokatolickiego, 1 prawosławnego a 1 ewangelickiego. Jednocześnie 248 mieszkańców zadeklarowało polską przynależność narodową, 79 białoruską a 1 inną. Było tu 79 budynków mieszkalnych[5]. W 1931 w 67 domach zamieszkiwało 320 osób[6].
- majątek [2] – 97 osób, 86 było wyznania rzymskokatolickiego, 11 prawosławnego. Jednocześnie 67 mieszkańców zadeklarowało polską przynależność narodową, 30 białoruską. Było tu 9 budynków mieszkalnych[5]. W 1931 w 9 domach zamieszkiwało 115 osób[6].
Miejscowość należała do miejscowej parafii rzymskokatolickiej i prawosławnej. Podlegała pod Sąd Grodzki w Duniłowiczach i Okręgowy w Wilnie; mieścił się tu urząd pocztowy, który obsługiwał znaczną część gminy Kozłowszczyzna[7].
Po agresji ZSRR na Polskę w 1939 roku wieś znalazła się pod okupacją sowiecką, w granicach BSRR. W latach 1941–1944 była pod okupacją niemiecką. Następnie leżała w BSRR. Od 1991 roku w Republice Białorusi.
W 1739 urodził się tutaj Paweł Ksawery Brzostowski – polski ksiądz rzymskokatolicki, pisarz wielki litewski, duchowny referendarz wielki litewski, kanonik wileński, publicysta i tłumacz.
W Mosarzu znajduje się szkoła wybudowana w dwudziestoleciu międzywojennym w stylu zakopiańskim[8].
Pałac Brzostowskich
[edytuj | edytuj kod].jpg)
We wsi znajduje się także folwark Piłsudskich. Pałac Brzostowskich, zbudowany w XVIII wieku w miejscu wcześniejszego, nie zachował się do naszych czasów[9].
Uwagi
[edytuj | edytuj kod]- ↑ Przynależność wojewódzka zmieniała się. Wieś leżała w województwie nowogródzkim (1921–1922), w Ziemi Wileńskiej (1922–1926) i w województwie wileńskim (od 1926)
Przypisy
[edytuj | edytuj kod]- ↑ Liczby ludności miejscowości obwodu witebskiego na podstawie spisu ludności wg stanu na dzień 14 października 2009 roku. (ros.).
- ↑ Вялікі гістарычны атлас Беларусі Т.2, Mińsk 2013, s. 82.
- ↑ Kościół św. Anny w Mosarzu. radzima.org. [dostęp 2015-07-01].
- ↑ M.P. z 1927 r. nr 230, poz. 598
- ↑ a b Skorowidz miejscowości Rzeczypospolitej Polskiej: opracowany na podstawie wyników pierwszego powszechnego spisu ludności z dn. 30 września 1921 r. i innych źródeł urzędowych, t. 7, część 2, 1924, s. 23.
- ↑ a b Wykaz miejscowości Rzeczypospolitej Polskiej, t. 1, Warszawa 1938, s. 42.
- ↑ Skorowidz miejscowości Rzeczypospolitej Polskiej z oznaczeniem terytorjalnie im właściwych władz i urzędów oraz urządzeń komunikacyjnych, Przemyśl, Warszawa 1933, s. 133.
- ↑ Гарады, вескі і іншыя месцы... [online], www.google.com [dostęp 2016-04-04].
- ↑ Zespół pałacowo-parkowy Brzostowskich w Mosarzu. radzima.org. [dostęp 2015-07-01].
Linki zewnętrzne
[edytuj | edytuj kod]- wieś Mosarz na stronie internetowej radzima.org
- wieś Mosarz na stronie internetowej radzima.net
- Mosarz, [w:] Słownik geograficzny Królestwa Polskiego, t. XV, cz. 2: Januszpol – Wola Justowska, Warszawa 1902, s. 354.