Puchar świata w rugby union mężczyzn

Puchar świata w rugby

Mistrzostwa świata w rugby

Puchar Świata
Oficjalny skrót	RWC
Dyscyplina	rugby union
Organizator rozgrywek	World Rugby
Data założenia	1987
Przekształcona na zawodową	1995
Rozgrywki
Liczba drużyn	20
Zwycięzcy
Pierwszy zwycięzca	Nowa Zelandia (1987)
Obecny zwycięzca	Południowa Afryka (2023)
Najwięcej zwycięstw	Południowa Afryka (4)
Strona internetowa

Puchar świata w rugby, mistrzostwa świata w rugby (ang. Rugby World Cup) – międzynarodowy turniej rugby union organizowany przez World Rugby, w którym biorą udział męskie reprezentacje narodowe. Pierwszy odbył się w 1987, na terenie Australii i Nowej Zelandii. Od tamtej pory kolejne zawody są rozgrywane co cztery lata.

Zwycięzcy otrzymują 38-centymetrowy pozłacany Puchar Williama Webba Ellisa, nazwany tak na pamiątkę ucznia szkoły w miejscowości Rugby, uważanego za twórcę gry. Na trofeum wygrawerowane są nazwy drużyn triumfujących w przeszłości. Najwięcej złotych medali na swoim koncie ma reprezentacja Południowej Afryki, która zwyciężała turniej czterokrotnie. Jest ona obecnym mistrzem świata po wygranej w odbywającym się we Francji turnieju w 2023.

W finałowej stawce pucharu świata rywalizuje 20 drużyn (od 1999). 12 miejsc jest zarezerwowanych dla najlepszych ekip poprzedniego turnieju plus ewentualnie dla gospodarza. Pozostałe miejsca obsadzają drużyny wyłonione w kontynentalnych eliminacjach. W eliminacjach do Pucharu Świata 2011 przewidziano następujący podział: 2 miejsca dla Europy, 2 dla Ameryki (razem Płn. i Płd.), po jednym dla Afryki, Azji i Oceanii. Ostatnie miejsce wyłonione zostanie w drodze interkontynentalnych baraży.

W finałowej rywalizacji dwadzieścia drużyn podzielonych jest na cztery grupy liczące po pięć drużyn. Po dwie najlepsze z każdej grupy awansują do ćwierćfinału. Dalej rozgrywki toczone są w systemie pucharowym, aż do finału. Pokonani z półfinałów spotykają się w meczu o trzecie miejsce.

Zanim zdecydowano się na organizację Pucharu Świata, przez lata zawody w rugby odbywały się tylko na szczeblu regionalnym. Najstarszym i najważniejszym z takich turniejów jest Puchar Sześciu Narodów. Pierwsza edycja, z udziałem czterech drużyn: Anglii, Walii, Szkocji i Irlandii, odbyła się już w 1883 roku. W 1910 roku do rywalizacji dołączyła Francja, a w roku 2000 Włochy.

Rugby union było kilkakrotnie uwzględnione w programie Letnich Igrzysk Olimpijskich. Po raz pierwszy w Paryżu w 1900 roku. Ostatni raz rugby pojawiło się na igrzyskach w Paryżu w 1924 roku. Triumfowała wtedy reprezentacja Stanów Zjednoczonych.

Po raz pierwszy idea rozegrania ogólnoświatowych zawodów w rugby pojawiła się w latach 50., jednak spotkała się ze sprzeciwem większości reprezentacji zrzeszonych w Międzynarodowej Federacji Rugby (IRFB). Po raz kolejny postanowiono zorganizować Puchar Świata w latach 80., tym razem udanie. Pierwszą edycję zorganizowały wspólnie Australia i Nowa Zelandia w 1987 roku. Spośród 16 uczestniczących reprezentacji najlepsza okazała się drużyna All Blacks, która pokonała na Eden Park w Auckland Francję 29:9 i została pierwszym triumfatorem Pucharu Świata.

W kwalifikacjach do Pucharu Świata w 1991 roku, organizowanego w Anglii wzięły udział 33 drużyny, w tym po raz pierwszy reprezentacja Polski. Ostatecznie w turnieju finałowym zagrało 16 ekip. Imprezę organizowała Anglia, ale mecze rozgrywano także na stadionach francuskich (m.in. Parc des Princes w Paryżu), w Cardiff, Edynburgu i Dublinie. W kolejnych latach częstą praktyką stawało się włączanie do grona stadionów:gospodarzy obiektów z miast spoza państw organizujących imprezę. Puchar Świata zdobyła Australia po finałowym triumfie 12:6 nad gospodarzami na Twickenham Stadium w Londynie w obecności 75 tys. widzów.

Puchar Świata w 1995 roku był imprezą wyjątkową. Organizacji podjęła się Południowa Afryka, która jeszcze żyła wydarzeniami związanymi z obaleniem apartheidu. Występ drużyny RPA we wcześniejszych edycjach Pucharu Świata była niemożliwa ze względu na wykluczenie federacji południowoafrykańskiej spowodowanej sytuacją polityczną w kraju. Sama impreza oraz fantastyczny występ Springboks okazała się czynnikiem przyśpieszającym zjednoczenie kraju. RPA zdobyło trofeum Williama Ellisa Webba po emocjonującym finale na stadionie w Johannesburgu, pokonując Nową Zelandię po dogrywce 15:12. Puchar wraz z kapitanem drużyny Francois Pienaarem odbierał Nelson Mandela.

W 1999 roku w Walii po raz pierwszy rywalizowało 20 drużyn podzielonych na 5 grup. Finał na Millennium Stadium w Cardiff stał się łupem triumfującej po raz drugi Australii. Wicemistrzem zostali Francuzi, Brąz zdobyli broniący tytułu rugbiści RPA.

Puchar Świata 2003 przyniósł pierwszy w historii triumf dla ojczyzny rugby – Anglii. Pokonali po dogrywce na Stadionie Olimpijskim w Sydney faworyzowanych gospodarzy i obrońców trofeum Australijczyków. Do zwycięstwa The Red and Whites poprowadził fenomenalny Jonny Wilkinson, odznaczony po powrocie do kraju Orderem Imperium Brytyjskiego.

Puchar Świata w 2007 roku we Francji był rekordowy. W eliminacjach wzięło najwięcej w historii 91 ekip. Na trybunach podczas 48 meczów zasiadło 2,263,223 widzów, co daje ponad 47 tys. widzów na każdym spotkaniu. Triumfowali po raz drugi w historii gracze RPA, po finałowej wiktorii nad Anglią na Stade de France. Pierwszy medal w historii wywalczyła reprezentacja Argentyny. Rozczarowanie przyniósł występ gospodarzy, którzy zajęli ostatecznie czwarte miejsce.

W 2011 roku impreza po raz drugi zawitała w Nowej Zelandii i okazała się największym wydarzeniem sportowym w historii organizowanym przez ten kraj. Mecze rozgrywano na dziesięciu stadionach w dziewięciu miastach. Początkowo planowano przeprowadzić rozgrywki w dziesięciu miastach, ale z powodu trzęsienia ziemi, które w lutym 2011 zniszczyło Christchurch, zdecydowano się zrezygnować z podejmowania meczów Pucharu Świata w tym mieście. Podczas meczów fazy grupowej doszło do kilku niespodzianek, m.in. Australia przegrała z Irlandią, a reprezentacja Tonga pokonała Francję. Mimo to główni faworyci zameldowali się w komplecie w ćwierćfinale. Na tym etapie z turniejem pożegnali się wszyscy medaliści poprzedniej edycji Pucharu: broniąca tytułu RPA, a także Anglia i Argentyna. Pary półfinałowe utworzyły drużyny Francji i Walii (9:8) oraz odwieczni rywale z Antypodów Australia i Nowa Zelandia (6:20). W finale na Eden Park w Auckland spotkali się, podobnie jak podczas pierwszej edycji Pucharu, Francuzi z All Blacks. Po wyrównanym spotkaniu gospodarze, prowadzeni przez Grahama Henry`ego, zwyciężyli 8:7 i po raz drugi w historii triumfowali.

Rok Organizator T Finał Mecz o 3 miejsce Uwagi Zwycięzca Wynik Finalista III miejsce Wynik IV miejsce Puchar świata w rugby union mężczyzn 1987 Australia Nowa Zelandia 1 Nowa Zelandia 29:9 Francja Walia 22:21 Australia 16 drużyn 1991 Anglia 1 Australia 12:6 Anglia Nowa Zelandia 13:6 Szkocja 16 drużyn 1995 Południowa Afryka 1 Południowa Afryka 15:12 dogr. Nowa Zelandia Francja 19:9 Anglia 16 drużyn 1999 Walia 2 Australia 35:12 Francja Południowa Afryka 22:18 Nowa Zelandia 20 drużyn 2003 Australia 1 Anglia 20:17 dogr. Australia Nowa Zelandia 40:13 Francja 20 drużyn 2007 Francja 2 Południowa Afryka 15:6 Anglia Argentyna 34:10 Francja 20 drużyn 2011 Nowa Zelandia 2 Nowa Zelandia 8:7 Francja Australia 21:18 Walia 20 drużyn 2015 Anglia 3 Nowa Zelandia 34:17 Australia Południowa Afryka 24:13 Argentyna 20 drużyn 2019 Japonia 3 Południowa Afryka 32:12 Anglia Nowa Zelandia 40:17 Walia 20 drużyn 2023 Francja 4 Południowa Afryka 12:11 Nowa Zelandia Anglia 26:23 Argentyna 20 drużyn

W dotychczasowej historii Pucharu świata na podium oficjalnie stawało w sumie 7 drużyn. Liderem klasyfikacji jest Nowa Zelandia, która zdobyła złote medale mistrzostw 3 razy.

Stan po Puchar Świata w Rugby 2023.

Lp.	Reprezentacja	Miejsca na podium
1.	Południowa Afryka	4 (1995, 2007, 2019, 2023)	–	2 (1999, 2015)
2.	Nowa Zelandia	3 (1987, 2011, 2015)	2 (1995, 2023)	3 (1991, 2003, 2019)
3.	Australia	2 (1991, 1999)	2 (2003, 2015)	1 (2011)
4.	Anglia	1 (2003)	3 (1991, 2007, 2019)	1 (2023)
5.	Francja	–	3 (1987, 1999, 2011)	1 (1995)
6.	Walia	–	–	1 (1987)
7.	Argentyna	–	–	1 (2007)

• Oficjalna strona RWC