Mariusz Jakus

Mariusz Jakus
Data i miejsce urodzenia	26 listopada 1967 ; Chrzanów
Zawód	aktor, pedagog
Lata aktywności	od 1992
	Zespół artystyczny
	Teatr Polski w Poznaniu; (1993−1994); Teatr im. Stefana Jaracza w Łodzi; (1994−2017); Teatr Współczesny w Warszawie; (od 2017)
	Odznaczenia
	Multimedia w Wikimedia Commons
	Cytaty w Wikicytatach

Mariusz Jakus (ur. 26 listopada 1967 w Chrzanowie) – polski aktor teatralny i filmowy, pedagog.

Życiorys

Wykształcenie

Uczył się w Technikum Kolejowym w Krakowie^[1]^[2]^[3]^[4], po czym został absolwentem Wydziału Aktorskiego we Wrocławiu Państwowej Wyższej Szkoły Teatralnej im. Ludwika Solskiego w Krakowie (1993)^[5]. W 2013 uzyskał stopień doktora nauk o sztukach pięknych w dziedzinie sztuk teatralnych, zaś w roku 2017 stopień doktora habilitowanego na podstawie oceny dorobku naukowego i rozprawy pt. Rola Muleja w spektaklu „Książę Niezłomny” w reżyserii Pawła Świątka w Teatrze im. S. Jaracza w Łodzi. Premiera 30 października 2015 roku^[6]. Jest adiunktem na Wydziale Aktorskim Państwowej Wyższej Szkoły Filmowej Telewizyjnej i Teatralnej im. Leona Schillera w Łodzi, gdzie pełni także funkcję prodziekana^[6]^[7].

Kariera teatralna

Zadebiutował 19 lipca 1992 w Tutam Bogusława Schaeffera w reżyserii Piotra Szczerskiego na deskach Teatru 38 w Krakowie^[8]. W latach 1993–1994 był aktorem Teatru Polskiego w Poznaniu^[9], zawodowo związany z Teatrem im. Stefana Jaracza w Łodzi w latach 1994–2017. Od 2017 roku jest aktorem Teatru Współczesnego w Warszawie^[8].

Laureat nagrody za rolę Leontesa w przedstawieniu Zimowa opowieść na Ogólnopolskim Przeglądzie Spektakli Dyplomowych Szkół Teatralnych w Łodzi (1993), zespołowej Nagrody Głównej za rolę w spektaklu Zbrodnia z premedytacją Witolda Gombrowicza w Teatrze im. Stefana Jaracza w Łodzi na XXXVI Kaliskich Spotkaniach Teatralnych (1996), wyróżnienie za rolę Spodka w Śnie nocy letniej w Teatrze im. Stefana Jaracza w Łodzi w III Ogólnopolskim Konkursie Na Inscenizację Dzieł Dramatycznych Szekspira (1998) oraz Kryształowej Łódki, nagrody dla najlepszego aktora przyznanej przez młodzież uczestniczącą w 30. edycji konkursu na recenzje szkolną organizowanego przez Towarzystwo Przyjaciół Łodzi (2003)^[10].

Odznaczony przez Ministra Kultury i Dziedzictwa Narodowego odznaką honorową „Zasłużony dla Kultury Polskiej” (2009)^[11].

Kariera filmowa

Znany jest głównie z ról o profilu negatywnym – kryminalistów i czarnych charakterów, choć bywał także filmowym odtwórcą funkcjonariuszy służb mundurowych. Mariusz Jakus zasłynął z roli „Tygrysa” w filmie Samowolka (1993) w reżyserii Feliksa Falka, za którą otrzymał nagrodę za najlepszą drugoplanową rolę męską na 18. Festiwalu Polskich Filmów Fabularnych w Gdyni. Później był także rozpoznawalny z roli komisarza Rafalskiego w serialu Fala zbrodni i „Mongoła” w wojennym serialu telewizyjnym Czas honoru. W 2010 i 2016 i 2021 roku wystąpił gościnnie w serialu Ojciec Mateusz. Od 2018-2020 roku grał główną rolę nadkomisarza Rafała Walczaka w serialu Ślad. W 2020 roku zagrał Edwarda Taranowskiego vel Tarana razem z Krystianem Wieczorkiem w finałowym odcinku 14 sezonu w serialu Komisarz Alex.

W 2003 pojawił się gościnnie w teledysku grupy Pięć Dwa Dębiec „Pies” (P-ń VI)^[12].

W 2014 roku nagrał pierwszego w karierze audiobooka, na podstawie opowiadania „Kuba i białe święta” autorstwa Patrycji Dąbrowskiej, w ramach akcji świątecznej projektu edukacyjnego AudioCzytaki. Premiera odbyła się 17 grudnia 2014^[13].

Filmografia

1993: Gorący czwartek jako Zyga
1993: Samowolka jako Jan Jabłoński „Tygrys”
1994: Miasto prywatne jako ochroniarz Pawika
1995: Pułkownik Kwiatkowski jako Hardy
1995: Cwał jako adiutant
1997: Kiler jako Latynos
1997: Farba jako brunet na spotkaniu u Victora
1997: Dusza śpiewa jako operator koparki
1998: Matki, żony i kochanki II jako ochroniarz
1998: Ekstradycja 3 jako Fryta
1998: Amok jako Bryła
1998: 13 posterunek jako bandyta (odc. 40)
1999: Królowa aniołów jako Jakub
1999–2005: Na dobre i na złe jako Bolek
1999: Pierwszy milion jako człowiek Kajzara (niewymieniony w czołówce)
2000: M jak miłość jako dresiarz Maciek (odc. 2)
2000: Prymas. Trzy lata z tysiąca jako Narwicz
2001: Tam i z powrotem jako Majcherek
2001: Przedwiośnie jako marynarz
2001: Wiedźmin jako Boss
2001: Męska sprawa jako trener
2001, 2007: Świat według Kiepskich jako łowca (odc. 85) oraz policjant (odc. 266)
2002: Król przedmieścia jako „Bekon”, człowiek „Szklanki”
2002: Wiedźmin jako Vyr, członek bandy Renfri
2002: Non sono io jako boss
2002: D.I.L. jako Kruger
2003: Żurek jako dowódca
2003: Kasia i Tomek jako więzień, złodziej w banku
2003: Stara baśń. Kiedy słońce było bogiem jako Jeździec
2003–2008: Fala zbrodni jako komisarz Szymon „Rafi” Rafalski (odc. 1-103)
2003: Symetria jako Kosior
2004: Czego się boją faceci, czyli seks w mniejszym mieście jako sierżant Barciś
2004: Rodzina zastępcza jako tajniak (odc. 167)
2004: Stara baśń jako Jeździec
2005: Karol. Człowiek, który został papieżem jako oficer UB
2008–2010: Czas honoru jako SS-mann z getta „Mongoł”
2008: Stygmatyczka (Scena Faktu Teatru Telewizji) jako major Jaduto
2009: Dom zły jako ksiądz
2009: At oglog jako doktor
2010: Osiem9 jako nauczyciel
2010: 1920. Wojna i miłość jako komisarz bolszewików (odc. 11)
2010, 2016, 2021: Ojciec Mateusz jako Zygmunt Kluza (odc. 56); jako Roman Zagórski (odc. 190); jako Bogdan Walczak (odc. 212); jako Wiktor Dormut (odc. 318)
2010: Ludzie Chudego jako „Brunet” (odc. 7 i 8)
2011: Komisarz Alex jako Kowal (odc. 2)
2011: Licencja na wychowanie jako bezdomny Stefan
2011: Układ warszawski jako Sebastian Janosik (odc. 7, 8, 13)
2011: Satan Spa jako wódz
2012: Misja Afganistan jako Grzana
2012: Paradoks jako Piotr Wachnicki „Łańcuch”
2012: Anna German jako major Sobański
2012, 2013: Piąty Stadion; dwie role: jako komornik Antoni Szwartz, jako Malinowski
2013: Ida jako barman
2014: Lekarze jako Bogdan Birecki (odc. 40 i 41)
2014: Kamienie na szaniec jako policjant pod Arsenałem
2015: Disco polo jako szef hotelu
2015: Pierwsza miłość jako Krzysztof
2015: Prawo Agaty jako prokurator Miłek
2016: Kryształowa dziewczyna jako Andrzej, ojciec Adriana i Wiesi
2017: Wojenne dziewczyny jako Domaraszek
2017: Ultraviolet jako Zenon Nowak (odc. 9-10)
2018: Kruk. Szepty słychać po zmroku jako policjant Marek Kaponow
2018–2020: Ślad jako nadkomisarz Rafał Walczak, zastępca szefowej CWŚ
2020: Komisarz Alex jako Edward Taranowski vel Taran
2021: Rojst'97 jako saper Krzysztof Jaszczerski
od 2023: Korona królów. Jagiellonowie jako Lech
2024: Fuks 2 jako Olo Cywil

Dubbing

2005: Harry Potter i Czara Ognia – Igor Karkarow
2021: Eternals – Gilgamesh^[14]

Nagrody

1993: 18. Festiwal Polskich Filmów Fabularnych w Gdyni: najlepsza drugoplanowa rola męska („Tygrys” w filmie Samowolka)

Przypisy

↑ Mariusz Jakus: - Jestem człowiekiem bez korzeni. Przed Łodzią nie zagrzałem nigdzie dłużej miejsca [online], plus.dzienniklodzki.pl, 12 kwietnia 2017 [dostęp 2022-11-25] (pol.).
↑ Pobiegnę dla chłopców dotkniętych autyzmem [online], Rzeczpospolita [dostęp 2022-11-25] (pol.).
↑ Wirtualna Polska MediaW.P.M. S.A Wirtualna Polska MediaW.P.M., Mariusz Jakus: Przez swoje role nieraz miał kłopoty [online], film.wp.pl, 26 listopada 2014 [dostęp 2022-11-25] (pol.).
↑ PressReader.com - Repliki gazet z całego świata [online], www.pressreader.com [dostęp 2022-11-25] .
↑ Absolwenci Wydziału Aktorskiego PWST im. Ludwika Solskiego w Krakowie; Filia we Wrocławiu. [dostęp 2010-12-23].
↑ ^a ^b Dr hab. Mariusz Jakus, [w:] baza „Ludzie nauki” portalu Nauka Polska (OPI PIB) [dostęp 2018-11-11] .
↑ Wykładowcy Aktorstwo | Szkoła Filmowa w Łodzi [online], filmschool.lodz.pl [dostęp 2017-03-30] .
↑ ^a ^b Mariusz Jakus, [w:] Encyklopedia teatru polskiego (osoby) [dostęp 2018-11-11] .
↑ FilmPolski.pl, „FilmPolski” [dostęp 2017-03-30] (pol.).
↑ FilmPolski.pl, „FilmPolski” [dostęp 2018-11-11] (pol.).
↑ Mariusz Jakus, [w:] Encyklopedia teatru polskiego (osoby) [dostęp 2017-03-30] .
↑ PIES – Pięć Dwa (52 Dębiec). Pięć Dwa 2010-03-30. [dostęp 2018-03-24].
↑ Patryk Szulc: BajkoCzytaki na święta. AudioCzytaki. [dostęp 2014-12-10]. (pol.).
↑ “Eternals”: obsada polskiego dubbingu – wSyncu [online], web.archive.org, 5 listopada 2021 [dostęp 2021-11-20] [zarchiwizowane z adresu 2021-11-05] .

Linki zewnętrzne

[1] Mariusz Jakus: - Jestem człowiekiem bez korzeni. Przed Łodzią nie zagrzałem nigdzie dłużej miejsca [online], plus.dzienniklodzki.pl, 12 kwietnia 2017 [dostęp 2022-11-25] (pol.).

[2] Pobiegnę dla chłopców dotkniętych autyzmem [online], Rzeczpospolita [dostęp 2022-11-25] (pol.).

[3] Wirtualna Polska MediaW.P.M. S.A Wirtualna Polska MediaW.P.M., Mariusz Jakus: Przez swoje role nieraz miał kłopoty [online], film.wp.pl, 26 listopada 2014 [dostęp 2022-11-25] (pol.).

[4] PressReader.com - Repliki gazet z całego świata [online], www.pressreader.com [dostęp 2022-11-25] .

[5] Absolwenci Wydziału Aktorskiego PWST im. Ludwika Solskiego w Krakowie; Filia we Wrocławiu. [dostęp 2010-12-23].

[:0-6] Dr hab. Mariusz Jakus, [w:] baza „Ludzie nauki” portalu Nauka Polska (OPI PIB) [dostęp 2018-11-11] .

[7] Wykładowcy Aktorstwo | Szkoła Filmowa w Łodzi [online], filmschool.lodz.pl [dostęp 2017-03-30] .

[:1-8] Mariusz Jakus, [w:] Encyklopedia teatru polskiego (osoby) [dostęp 2018-11-11] .

[9] FilmPolski.pl, „FilmPolski” [dostęp 2017-03-30] (pol.).

[10] FilmPolski.pl, „FilmPolski” [dostęp 2018-11-11] (pol.).

[11] Mariusz Jakus, [w:] Encyklopedia teatru polskiego (osoby) [dostęp 2017-03-30] .

[12] PIES – Pięć Dwa (52 Dębiec). Pięć Dwa 2010-03-30. [dostęp 2018-03-24].

[13] Patryk Szulc: BajkoCzytaki na święta. AudioCzytaki. [dostęp 2014-12-10]. (pol.).

[14] “Eternals”: obsada polskiego dubbingu – wSyncu [online], web.archive.org, 5 listopada 2021 [dostęp 2021-11-20] [zarchiwizowane z adresu 2021-11-05] .

[1]