Marek Garztecki
Data i miejsce urodzenia |
8 stycznia 1947 |
---|---|
Rodzaj działalności |
dyplomata, pracownik naukowy, publicysta, dziennikarz, działacz kulturalny, polityk |
Ambasador RP w Angoli | |
Okres urzędowania |
od 2011 |
Poprzednik | |
Następca | |
Stały Przedstawiciel RP przy Programach i Biurze ONZ w Nairobi | |
Okres urzędowania |
od 2017 |
Marek Garztecki, właśc. Marek Rohr-Garztecki (ur. 8 stycznia 1947 w Rzymie) – polski dyplomata, pracownik naukowy, publicysta, uczestnik polskiego ruchu kontrkulturowego w połowie lat 60. i opozycji antykomunistycznej lat 70. i 80. XX wieku[1].
Autor pierwszej książki o muzyce rockowej, jaka ukazała się w bloku komunistycznym Rock – Od Presleya do Santany, będącej, chronologicznie, drugą historią tej muzyki jaka ukazała się na świecie. Jeden z pierwszych popularyzatorów muzyki alternatywnej w Polsce w latach 60. i 70. oraz muzyki świata w Wielkiej Brytanii i w Polsce. Wieloletni członek władz naczelnych Polskiej Partii Socjalistycznej.
Życiorys
[edytuj | edytuj kod]Wykształcenie
[edytuj | edytuj kod]Absolwent Wydziału Filozofii i Socjologii Uniwersytetu Warszawskiego[2]. Studia doktoranckie na London School of Economics[potrzebny przypis].
Działalność dziennikarska
[edytuj | edytuj kod]W latach 1969–1981 był prezenterem radiowym i recenzentem publikującym m.in. w czasopismach Jazz, Jazz Forum, tygodnikach Polityka, Przekrój i Literatura oraz magazynach Non Stop i Musicorama. Równolegle publikował też w prasie angielskiej, m.in. w Melody Maker, Sounds i The New Musical Express. Twórca krótkotrwale istniejącego ilustrowanego magazynu muzycznego Rytm, następnie news editor w anglojęzycznej wersji miesięcznika Jazz Forum[potrzebny przypis].
W latach 1982–1989 wydawca i redaktor publikowanego w Londynie biuletynu Solidarność News, przemianowanego najpierw na Voice of Solidarity, a następnie na The Bloc. Jednocześnie publicysta emigracyjnego pisma Dziennik Polski i Dziennik Żołnierza i autor stałej rubryki „Solidarność – z kraju” w jego weekendowym wydaniu. Równolegle publikował w prasie anglojęzycznej, m.in. The Times[3],i The IndependentThe Independent materiały poświęcone sytuacji w Polsce i Europie Wschodniej.
W latach 1986-1988 pracował jako Research Director brytyjskiego oddziału Motivaction Ltd., międzynarodowej firmy badań rynkowych,w 1989–1991 współkierował (wraz z Bogusławem Jankowskim) niezależną agencją East European News Agency, jednocześnie w latach 1990-1992 był konsultantem Joint Assistance Unit (tzw. Know-How Fund) brytyjskiego Ministerstwa Spraw Zagranicznych. W latach 1991–1992 współpracował (jako stringer) z The Times. W latach 1992–1995 był londyńskim korespondentem Rzeczpospolitej i TVP[2].
Od 1996 do 2002 był specjalnym korespondentem World Link (organu Światowego Forum Ekonomicznego) i jego ekspertem do spraw Afryki. Inne pisma, z którymi w tym okresie współpracował, to m.in. Corporate Location, Management and Technology, (w którym miał własną całostronicową kolumnę), The World Today, Global Investment Manager oraz Jazzwise. W tym ostatnim, obecnie czołowym magazynie w Europie, wprowadził tematykę world music, tworząc na jego łamach osobny dział poświęcony tej muzyce.
W latach 2009–2010 pełnił funkcję dyrektora artystycznego warszawskiego Festiwalu Skrzyżowanie Kultur[4]. Był też, w różnych okresach, jurorem szeregu krajowych i międzynarodowych konkursów jazzowych, rockowych i piosenkarskich.
W latach 2002–2003 prowadził autorskie audycje w Radio Jazz. Był dziennikarzem działu „Świat” w redakcji Dziennik Polska-Europa-Świat od momentu powstania tego tytułu aż do listopada 2006.
Działalność społeczno-polityczna
[edytuj | edytuj kod]W 1966 stworzył pierwszy w Polsce alternatywny klub muzyczny zwany początkowo „Folk and Protest-Song Fan Club”, który po przeniesieniu go do Staromiejskiego Domu Kultury w Warszawie, zostaje przemianowany na „Jajo Pełne Muzyki”. Klub, zwany popularnie „klubem hippisów” odegrał rolę jednego z ognisk tworzącej się w Polsce kontrkultury. Ze środowiska „Jaja” wywodzi się szereg znanych muzyków, np. Zbigniew Hołdys, Dominik (Konrad) Kuta i Milo Kurtis, autorów tekstów jak Bogdan Olewicz, czy dziennikarzy muzycznych, jak Włodzimierz Kleszcz.
W marcu 1968 brał udział w ruchu protestacyjnym, a w latach 70. wspomagał prasę podziemną i przewoził przez granicę nielegalne (w PRL) materiały. Ogłoszenie stanu wojennego w grudniu 1981 roku, zastało go w Wielkiej Brytanii w trakcie delegacji służbowej. Do kraju mbógł powrócić dopiero we wrześniu 1989 roku, ze względu na grożącą karę śmierci, jako rzekomego współpracownika zagranicznych służb wywiadowczych i "zdradę kraju", co zostało publicznie ogłoszone przez władze PRL. W Londynie, od 1982 do 1989, kierował najpierw stworzonym przez siebie Biurem Informacyjnym NSZZ „Solidarność”, organizując pomoc humanitarną dla rodzin osób represjonowanych w Polsce, wsparcie sprzętowe dla polskiego podziemia i wsparcie polityczne dla niego w krajach anglosaskich, a następnie współtworzył tamtejszy Komitet Obywatelski.[2].
W 1987 wstąpił w Londynie do Polskiej Partii Socjalistycznej, w której został kierownikiem Wydziału Krajowego Centralnego Komitetu Zagranicznego. Był bliskim współpracownikiem Lidii Ciołkoszowej w ostatnich latach jej życia. Po zjednoczeniu emigracyjnej PPS z krajowymi grupami socjalistycznymi, jesienią 1990 został wybrany w skład Rady Naczelnej, a następnie Centralnego Komitetu Wykonawczego (CKW). Był kilkakrotnie wybierany na najwyższe stanowiska partyjne, m.in. przewodniczącego CKW[5].
Jest członkiem Stowarzyszenia Dziennikarzy Polskich[6], Stowarzyszenia Wolnego Słowa, Royal Institute for International Affairs (Chatham House), Royal African Society, International Sociological Association i International Institute for Strategic Studies(IISS)[potrzebny przypis].
Praca naukowa
[edytuj | edytuj kod]W latach 1996–1998 pracował jako analityk (Research Associate) w IISS w Londynie. W latach 2004–2016 prowadził zajęcia ze studiów kulturowych i afrykanistyki w Collegium Civitas w Warszawie[7]. Równolegle w latach 2006–2008 był asystentem w Instytucie Studiów Politycznych PAN, gdzie specjalizował się w zagadnieniach związanych z bezpieczeństwem narodowym[8]. Kierownik projektu „Easternisation of the Atlantic Alliance", starszy specjalista w warszawskim Instytucie Badań Edukacyjnych, maj-październik 2023. Prezentował referaty m.in. na: XX Światowym Kongresie ISA w Melbourne 25.06-7.07.2023, Konferencji-Warsztatach w Centrum Nauk Społecznych Bundeswehry w Poczdamie 18.10-20.10.2023, oraz na 17. Konferencji ERGOMAS w Sztokholmie 1.07-7.07.2024. Publikował artykuły o tematyce politologicznej, m.in. w Sprawach Międzynarodowych, The Polish Quarterly of International Affairs i Przeglądzie Politologicznym.
Był gościnnym wykładowcą szeregu uczelni, w tym Uniwersytetu Harvarda, Uniwersytetu Yale, Kolegium Clare, Kolegium Świętej Trójcy w Dublinie, Uniwersytetu McGilla, Uniwersytetu w Aarhus[potrzebny przypis].
Dyplomacja
[edytuj | edytuj kod]Ambasador tytularny. W latach 2011–2015 piastował stanowisko ambasadora RP w Angoli, z akredytacją w Gabonie, DR Kongo oraz Wyspach Świętego Tomasza i Książęcej[9][10]. W latach 2017-2022 Stały Przedstawiciel RP przy UNEP i UN-Habitat w Nairobi. W organizacjach tych sprawował szereg kluczowych funkcji obieralnych. Prowadził 29.04.2022, w siedzibie ONZ w Nowym Jorku, konferencję organizacji 11.Światowego Forum Miejskiego (WUF 11). Brał udział w konferencjach Wilton Park w latach 2007, 2008 i 2017.
Publikacje
[edytuj | edytuj kod]Wybrane publikacje w języku angielskim:
- „The Long Shadow of History: Civilian Control and Military Effectiveness in Poland”, rozdział w Aurel Croissant i David Kuehn „Reforming Civil-Military Relations in New Democracies”, Springer Nature, 2017
- „Crouching Tigers Hidden Dragons”, The Polish Quarterly of International Affairs, 2017
- „Africa South of Sahara 2001” rocznik, współautor, Europa Publishing.
- „The Africa Review 1999”, Walden Publishing, współautor prowadzący.
- „Planning for Consumer Change”, współautor, The Henley Centre, listopad 1999.
- „Braving the Russian Winter”, Corporate Location, marzec 1999.
- „Pushing Back Frontiers”, World Link, styczeń 1998.
- „Don’t Take Central Europe For Granted”, World Link, styczeń 1995.
- „Poland’s Western Dilemma”, The World Today, kwiecień 1994.
- Raporty specjalne dla Światowego Forum Ekonomicznego, obejmujące m.in. takie kraje jak Ghana, Malawi, Mozambik, Polska, RPA, Szwecja, Turcja, Węgry i Zimbabwe.
Wybrane publikacje w języku polskim:
Autor:
- „Rock: od Presleya do Santany”, PWM, 1977
Współautor:
- „Polityka bez strategii” (red. Antoni Kamiński), ISP PAN, 2008.
- „Encyklopedia polskiej emigracji i Polonii” (red. Kazimierz Dopierała), Oficyna Wydawnicza Kucharski, 2003-2005.
- „Encyklopedia Muzyki” PWN, 1995.
Życie prywatne
[edytuj | edytuj kod]Syn Ewy Urszuli Wilczur-Garzteckiej i Juliusza Garzteckiego[11]. Ma czworo dzieci: synowie: Antoni William, Dylan Alexander i Sean-Paul, student, oraz córka Karolina (po mężu Shapland).
Przypisy
[edytuj | edytuj kod]- ↑ Tomasz Potkaj: Polscy hipisi. Kolorowi buntownicy. [dostęp 2017-04-02].
- ↑ a b c Zapis posiedzenia Komisji Spraw Zagranicznych /nr 170/ Biuletyn nr 3913/VI [online], orka.sejm.gov.pl, 24 czerwca 2010 [dostęp 2019-10-16] .
- ↑ Marek Garztecki , Hall roof collapses in Poland killing at least 26 and injuring scores more, „The Sunday Times”, 29 stycznia 2006, ISSN 0956-1382 [dostęp 2019-10-16] (ang.).
- ↑ Nadciąga Festiwal Warszawski Skrzyżowanie Kultur [online], Warszawa Nasze Miasto, 1 września 2009 [dostęp 2019-10-16] (pol.).
- ↑ PPS: jak najszybciej uregulować sprawę własności ziem zachodnich [online], wiadomosci.wp.pl, 28 sierpnia 2004 [dostęp 2019-10-16] (pol.).
- ↑ Oddział Warszawski Stowarzyszenia Dziennikarzy Polskich [online], www.sdpwarszawa.pl [dostęp 2019-10-16] .
- ↑ ROHR-GARZTECKI Marek, b. amb. - Collegium Civitas, „Collegium Civitas”, 13 stycznia 2016 [dostęp 2018-08-23] (pol.).
- ↑ Zamach komentuje Marek Garztecki z Polskiej Akademii Nauk (TVN24) - oglądaj wideo TVN24 [online], TVN24.pl [dostęp 2018-08-23] .
- ↑ Postanowienie Prezydenta Rzeczypospolitej Polskiej z dnia 7 września 2010 r. nr 110-55-2010 w sprawie mianowania Ambasadora Rzeczypospolitej Polskiej (M.P. z 2010 r. nr 70, poz. 897) oraz Postanowienie Prezydenta Rzeczypospolitej Polskiej z dnia 7 września 2010 r. nr 110-56-2010 w sprawie mianowania Ambasadora Rzeczypospolitej Polskiej (M.P. z 2010 r. nr 70, poz. 898).
- ↑ Nominacje dla nowych ambasadorów RP w Rumunii i Angoli [online], msz.gov.pl, 25 lipca 2017 [dostęp 2019-10-16] [zarchiwizowane z adresu 2017-08-18] .
- ↑ Dane osoby z katalogu osób "rozpracowywanych" [online], Biuletyn Informacji Publicznej Instytutu Pamięci Narodowej [dostęp 2023-04-04] .
Linki zewnętrzne
[edytuj | edytuj kod]- Marek Garztecki – notka biograficzna na stronie Virtual WOMEX (ang.)
- Absolwenci Wydziału Filozofii i Socjologii Uniwersytetu Warszawskiego
- Ambasadorowie III Rzeczypospolitej
- Ambasadorowie Polski w Angoli
- Członkowie Niezależnego Samorządnego Związku Zawodowego „Solidarność” (1980–1989)
- Członkowie Stowarzyszenia Dziennikarzy Polskich
- Członkowie Stowarzyszenia Wolnego Słowa
- Londyńska Polonia
- Ludzie związani z Luandą
- Ludzie związani z Nairobi
- Politycy Polskiej Partii Socjalistycznej
- Polscy dziennikarze
- Polscy krytycy muzyczni
- Urodzeni w 1947
- Ludzie urodzeni w Rzymie