Manna mielec

Manna mielec
	Systematyka
Domena	eukarionty
Królestwo	rośliny
Podkrólestwo	rośliny zielone
Nadgromada	rośliny telomowe
Gromada	rośliny naczyniowe
Podgromada	rośliny nasienne
Nadklasa	okrytonasienne
Klasa	Magnoliopsida
Nadrząd	liliopodobne (≡ jednoliścienne)
Rząd	wiechlinowce
Rodzina	wiechlinowate
Rodzaj	manna
Gatunek	manna mielec
	Nazwa systematyczna
	Glyceria maxima (Hartm.) Holmb.; Bot. Not. 1919: 97 (1919)
Synonimy
	Catabrosa hydrophila Link; Exydra aquatica (L.) Endl.; Festuca aquatica (L.) Mutel; Glyceria altissima Garcke; Glyceria aquatica (L.) Wahlb.; Glyceria spectabilis Mert. & W.D.J.Koch; Heleochloa aquatica (L.) Drejer; Hydrochloa aquatica (L.) Hartm.; Hydropoa spectabilis Dumort.; Melica aquatica (L.) Weber ex P.Beauv.; Molinia maxima Hartm.; Panicularia aquatica (L.) Kuntze; Poa aquatica L.;
	Kategoria zagrożenia (CKGZ)
	; najmniejszej troski
	Systematyka w Wikispecies
	Multimedia w Wikimedia Commons

Manna mielec (Glyceria maxima (Hartm.) Holmb.) – gatunek rośliny z rodziny wiechlinowatych. Nazywana jest też manną wodną, manną dużą, manną wielką. Występuje w strefie umiarkowanej w Europie i Azji od Wysp Brytyjskich i Francji po zachodnie Chiny. Introdukowany także do Ameryki Północnej i Australii^[3]. W Polsce pospolity na niżu, rzadki w górach^[5].

Morfologia

Pokrój: Zielona roślina, tworząca pełzające rozłogi i luźne kępy.
Łodyga: Źdźbła proste, rynienkowato prążkowane osiągają wysokość od 90 do 200 cm. Dość obficie i równomiernie ulistnione. Obok pędów kwiatostanowych wykształca wydłużone pędy wegetatywne, o długich, jasnozielonych blaszkach liściowych. Długie podziemne czołgające się kłącza.
Liście: Liście koloru szarozielonego, o kształcie lancetowatym, szorstkie w dotyku, szczególnie na spodnim nerwie środkowym. Języczek liściowy krótki do 3 mm, tępy, podparty. Pochwy liściowe szorstkie i klinowate. Blaszka liścia o długości od 50 do 70 cm i szerokości do 2 cm, niewyraźnie unerwiona. Na liściach widoczne poprzeczne przegrody kanałów powietrznych, w postaci ciemniejszych punktów. Liść w pączku złożony.
Kwiaty: Na szczycie sztywnego, prostego, trzcinowego źdźbła bardzo duże od 20 do 40 cm długości wiechy, licznokłoskowe, z 5–8 kwiatowymi kłoskami. Dolne gałązki u podstawy wiechy mają liczne gałązki boczne. Kłoski najpierw jasnozielone, później brunatne lub lekko fioletowe.
Nasiona: Oplewione ziarniaki o barwie czarno brunatnej.
Korzeń: Korzenie przybyszowe wyrastające z kłączy.

Biologia

Bylina, mrozoodporna, wiosną rozwija się wolno, później rośnie szybko. Kwiaty wiatropylne. Kwitnie od czerwca do sierpnia. Rozmnaża się przez wysiew ziarn oraz wegetatywnie przez rozłogi, fragmentację kłącza i pędów.

Ekologia

Biotop: pospolita wodna trawa, występująca na wilgotnych, mokrych, żyznych łąkach, długotrwale zalewanych (szuwarowy makrofit). Nad mulistymi brzegami wód wolno płynących, w płytkich jeziorach eutroficznych. Tworzy prawie jednogatunkowe zbiorowiska (szuwar mannowy).
Zbiorowisko: gatunek charakterystyczny dla: klasy (Cl.) Phragmitetea i zespołu (Ass.) Glycerietum maximae^[6].

Zastosowanie

Dobra roślina łąkowa. Daje dość wysoki plon, o średniej wartości pokarmowej. Przy późniejszym zbiorze nadaje się tylko na ściółkę. Roślina zawiera glikozyd cyjanogenny, spasanie jej na zielono jest niebezpieczne.

Przypisy

↑ Michael A.M.A. Ruggiero Michael A.M.A. i inni, A Higher Level Classification of All Living Organisms, „PLOS One”, 10 (4), 2015, art. nr e0119248, DOI: 10.1371/journal.pone.0119248, PMID: 25923521, PMCID: PMC4418965 [dostęp 2020-02-20] (ang.).
↑ Peter F.P.F. Stevens Peter F.P.F., Angiosperm Phylogeny Website, Missouri Botanical Garden, 2001– [dostęp 2010-12-23] (ang.).
↑ ^a ^b ^c Glyceria maxima (Hartm.) Holmb., [w:] Plants of the World Online [online], Royal Botanic Gardens, Kew [dostęp 2024-04-20] .
↑ Glyceria maxima, [w:] The IUCN Red List of Threatened Species (ang.).
↑ Zając A., Zając M.: Atlas rozmieszczenia roślin naczyniowych w Polsce. Kraków: Pracownia Chorologii Komputerowej, Instytut Botaniki, Uniwersytet Jagielloński, 2001, s. 264. ISBN 978-83-61191-72-8.
↑ Władysław Matuszkiewicz: Przewodnik do oznaczania zbiorowisk roślinnych Polski. Warszawa: Wydawnictwo Naukowe PWN, 2006. ISBN 83-01-14439-4.

[ruggiero-1] Michael A.M.A. Ruggiero Michael A.M.A. i inni, A Higher Level Classification of All Living Organisms, „PLOS One”, 10 (4), 2015, art. nr e0119248, DOI: 10.1371/journal.pone.0119248, PMID: 25923521, PMCID: PMC4418965 [dostęp 2020-02-20] (ang.).

[apweb-2] Peter F.P.F. Stevens Peter F.P.F., Angiosperm Phylogeny Website, Missouri Botanical Garden, 2001– [dostęp 2010-12-23] (ang.).

[powo-3] Glyceria maxima (Hartm.) Holmb., [w:] Plants of the World Online [online], Royal Botanic Gardens, Kew [dostęp 2024-04-20] .

[iucn-4] Glyceria maxima, [w:] The IUCN Red List of Threatened Species (ang.).

[5] Zając A., Zając M.: Atlas rozmieszczenia roślin naczyniowych w Polsce. Kraków: Pracownia Chorologii Komputerowej, Instytut Botaniki, Uniwersytet Jagielloński, 2001, s. 264. ISBN 978-83-61191-72-8.

[6] Władysław Matuszkiewicz: Przewodnik do oznaczania zbiorowisk roślinnych Polski. Warszawa: Wydawnictwo Naukowe PWN, 2006. ISBN 83-01-14439-4.

[1]