Magik (raper)
Mural z wizerunkiem Magika w przejściu podziemnym pod al. W. Roździeńskiego w Katowicach | |
Imię i nazwisko |
Piotr Łuszcz |
---|---|
Pseudonim | |
Data i miejsce urodzenia |
18 marca 1978 |
Data i miejsce śmierci |
26 grudnia 2000 |
Przyczyna śmierci | |
Gatunki | |
Zawód | |
Aktywność |
1992–2000 |
Wydawnictwo | |
Powiązania |
Wojciech Alszer |
Zespoły | |
Young Rappers Kaliber 44 (1993–1998) Paktofonika (1998–2000) |
Magik, również Mag Magik I, Psychotata, Neo, MC Mag Magnum i Zmazik, właśc. Piotr Łuszcz (ur. 18 marca 1978 w Jeleniej Górze, zm. 26 grudnia 2000 w Katowicach[3]) – polski raper i producent muzyczny.
W latach 1993–1998 członek zespołu Kaliber 44, a w latach 1998–2000 członek zespołu Paktofonika, której był współzałożycielem. Z grupą Kaliber 44 był trzykrotnie nominowany do nagrody polskiego przemysłu fonograficznego Fryderyka w trzech kategoriach. Pośmiertnie nagrodzony, w 2001, nagrodą Fryderyka za album Kinematografia grupy Paktofonika w kategorii Album Roku – Hip-Hop. Był także członkiem stowarzyszenia PROPS Entertainment zrzeszającego artystów z Europy i Stanów Zjednoczonych[4].
W 2011 został sklasyfikowany na ósmym miejscu listy 30 najlepszych polskich raperów według magazynu „Machina”[5]. W 2012 znalazł się na 11. miejscu analogicznej listy opublikowanej przez serwis Porcys[6].
Życiorys
[edytuj | edytuj kod]Rodzina i edukacja
[edytuj | edytuj kod]Urodził się 18 marca 1978 w Jeleniej Górze w rodzinie robotniczej. Jego ojciec pracował w hucie, a matka była sprzątaczką[7][8]. Kiedy miał trzy lata, przeprowadził się z matką i siostrą na Górny Śląsk[9]. Hip-hopem zainteresował się w 1991, będąc uczniem siódmej klasy szkoły podstawowej[10]. Początkowo rapował na podwórku i pobliskim boisku z Abradabem[7][10]. Zgodnie ze słowami jego matki, Łuszcz w okresie nauki w szkole podstawowej często oglądał kanał muzyczny MTV oraz interesował się głównie twórczością czarnoskórych wykonawców i amerykańskim hip-hopem[11]. Rodzice, zauważywszy pasję syna, kupili mu komputer Commodore 64, na którym tworzył muzykę[11]. Podkłady do swoich tekstów tworzył również na komputerze domowym Amiga 500[7][10].
Ukończył Technikum Elektromechaniczne w Zespole Szkół Technicznych im. gen. Sylwestra Kaliskiego w Katowicach[12]. Po zakończeniu nauki w technikum wielokrotnie podejmował prace dorywcze, nie był jednak w stanie sprostać rygorowi pracy zawodowej i poświęcił się muzyce[13].
Kaliber 44 (1993–1998)
[edytuj | edytuj kod]W 1992 nawiązał współpracę z raperem Jajonaszem, z którym założył grupę Young Rappers[10]. W 1993 dołączył do grupy Kaliber 44, powstałej z inicjatywy Michała Martena i Marcina Martena[14]. Zespół zadebiutował w 1996 utworem „Magia i miecz”, który ukazał się na kompilacji pt. S.P. wydanej nakładem wytwórni muzycznej S.P. Records[10]. W tym samym roku, nakładem S.P. Records, ukazał się pierwszy album grupy pt. Księga Tajemnicza. Prolog[15], który cieszył się dużą popularnością i uznaniem wśród krytyków, jak i fanów, sprzedając się w nakładzie 200 tys. egzemplarzy, co stanowi drugi najlepiej sprzedający się album hip-hopowy w Polsce[10]. W ramach promocji albumu zostały zrealizowane teledyski do utworów: „Magia i miecz” oraz „Plus i minus”, którego treść dotyczyła obaw Łuszcza przed zarażeniem wirusem HIV[7]. Członkowie grupy wykonywaną muzykę określili jako „hardcore psycho rap”[7][16].
W listopadzie 1997 na kompilacji Hip-Hopla został opublikowany utwór „A może tak, a może nie”, który był zapowiedzią drugiego albumu grupy[10]. W 1998 roku ukazał się odmienny stylistycznie w stosunku do debiutanckiego album pt. W 63 minuty dookoła świata, promowany utworem „Film”, do którego został zrealizowany teledysk. Drugi album grupy również cieszył się powodzeniem, uzyskał on status złotej płyty[17]. W tym samym roku, w wyniku nieporozumień na tle artystycznym z pozostałymi członkami grupy, Łuszcz odszedł z grupy Kaliber 44[10]. Gustaw Szepke, współwłaściciel wydawnictwa Gigant Records, jako przyczynę konfliktu w grupie wskazał zazdrość braci Martenów o umiejętność szybkiego wymyślania zwrotek przez Łuszcza[1].
Paktofonika (1998–2000)
[edytuj | edytuj kod]Na początku 1998 w katowickim „Mega Clubie” poznał Sebastiana „Rahima” Salberta, z którym kilka tygodni później założyli zespół Paktofonika z Wojciechem „Fokusem” Alszerem[7][18][19][20]. W październiku 1998 kolektyw napisał pierwsze wspólne piosenki: „Priorytety”, „Ja to ja” i „Gdyby”, a wiosną 2000 podpisał kontrakt płytowy z wytwórnią Gigant Records. Łuszcz następnie wyjechał z Fokusem i Rahimem do Witten, gdzie nagrali utwór „2 kilo” z niemieckimi artystami. Nagrali również freestyle’e, w których uczestniczyli Magik, Fokus, Kams i L.O. 18 grudnia 2000 wydali album pt. Kinematografia, zawierający 16 utworów[7]. W pochodzącym z albumu utworze „Jestem Bogiem” wykorzystano fragment wulgarnej wypowiedzi telefonicznej anonimowej osoby, która pojawiła się w audycji na żywo w Radiu Maryja, znanej jako Trzy słowa do ojca prowadzącego.
Pomimo sukcesów dochodziło do konfliktów na tle artystycznym pomiędzy Łuszczem a Alszerem[1].
Śmierć
[edytuj | edytuj kod]26 grudnia 2000[21], osiem dni po premierze płyty Kinematografia, rankiem o godz. 6:15 Łuszcz wyskoczył z dziewiątego piętra przez okno swojego mieszkania w Katowicach-Bogucicach[22]. W stanie ciężkim został przetransportowany do szpitala, gdzie ok. godz. 6:45 zmarł[7]. Domniemaną przesłanką jego działania, zasugerowaną przez „Rahima”[20], była próba uniknięcia zasadniczej służby wojskowej poprzez symulowanie złego stanu zdrowia psychicznego, które w konsekwencji doprowadziło do rzeczywistego uszczerbku na zdrowiu[8].
Po śmierci Magika niektórzy słuchacze uznali utwór „Plus i minus” Kalibra 44 za zapowiedź późniejszego samobójstwa Łuszcza, a niektórzy doszukiwali się nawet ukrytego znaczenia piosenki, puszczając utwór od tyłu[23].
Teksty
[edytuj | edytuj kod]Był autorem i współautorem kilkudziesięciu tekstów na potrzeby grup Paktofonika i Kaliber 44[24]. Napisał m.in. utwory „Plus i minus” oraz „Usłysz mój głos”, które również wyprodukował[24]. Ponadto był autorem tekstów do utworów „Nasze mózgi wypełnione są marią” i „Psychoza”, opublikowanych na albumie Księga Tajemnicza. Prolog Kaliber 44[24]. Jako producent przy nagraniach grupy współpracował z raperem Jajonaszem, z którym zrealizował m.in. utwory „Bierz mój miecz i masz” i „Do boju Zakon Marii”[24].
Łuszcz, jak i pozostali członkowie grupy Kaliber 44, zażywał marihuanę, która miała bezpośredni wpływ na zawartość debiutanckiego albumu grupy[25]. Utwory „Nasze mózgi wypełnione są marią” i „Do boju zakon marii” traktują o stanie odurzenia. Kaliber 44 pozostaje jedynym zespołem, który spodobał się noblistom literatury[26]. Łuszcz o procesie twórczym:
Na debiutancki album grupy Paktofonika pt. Kinematografia był współautorem tekstów do utworów: „Rób co chcesz”, „Lepiej być nie może”, „Jestem Bogiem”, „Nie ma mnie dla nikogo”, „Chwile ulotne”, „ToNieMY”, „Ja to ja”, „Gdyby…” i „Priorytety”, poza tym samodzielnie napisał utwory: „Nowiny” i „Wc [Sot]”[27][12].
Spuścizna
[edytuj | edytuj kod]W 2002 ukazał się album Paktofoniki pt. Archiwum kinematografii, na którym zostały opublikowane m.in. nagrania z udziałem Łuszcza, które nie ukazały się na albumie Kinematografia[28][29]. 21 marca 2003 w katowickim Spodku odbył się pożegnalny koncert zespołu, po którym jego członkowie Fokus i Rahim ogłosili rozwiązanie grupy[7][30]. Gustaw, właściciel wytwórni muzycznej Gigant Records, opisał rapera jako człowieka, który bez przerwy zajmował się muzyką i nie umiał oddzielić sztuki od rzeczywistości[31].
O ostatnich dwóch latach życia Łuszcza i zespole Paktofonika opowiada fabularyzowany film Leszka Dawida Jesteś Bogiem (2012)[32][33][34] ze scenariuszem autorstwa Macieja Pisuka, który to ukazał się 16 grudnia 2008 nakładem oficyny Krytyka Polityczna w książce pt. Paktofonika. Przewodnik Krytyki Politycznej (ISBN 978-83-61006-49-7)[35][36]. W tym samym roku do sprzedaży trafiła biografia Paktofoniki pt. Jesteś Bogiem. Historia Paktofoniki (ISBN 978-83-62467-78-5) autorstwa Macieja Pisuka[37].
Życie prywatne
[edytuj | edytuj kod]Mieszkał w Katowicach w dzielnicy Bogucice[7]. Miał żonę Justynę, którą poznał w 1993 na koncercie rockowym w Mega Clubie w Katowicach[7][1][13]. Mieli syna Filipa[7], który również jest raperem i występuje pod pseudonimami Fejz oraz Fejzjestm[38].
Dyskografia
[edytuj | edytuj kod]
|
|
Teledyski
[edytuj | edytuj kod]- Do utworu „Plus i minus” z albumu Księga Tajemnicza. Prolog – Kaliber 44 (1996)
- Do utworu „Magia i miecz” z albumu Księga Tajemnicza. Prolog – Kaliber 44 (1996)
Nagrody i wyróżnienia
[edytuj | edytuj kod]- 1996 Nominacja do nagrody polskiego przemysłu fonograficznego Fryderyka w kategorii album Album roku – muzyka alternatywna za album Księga Tajemnicza. Prolog – Kaliber 44[47].
- 1996 Nominacja do nagrody polskiego przemysłu fonograficznego Fryderyka w kategorii album Fonograficzny debiut roku – Kaliber 44[47]
- 1998 Nominacja do nagrody polskiego przemysłu fonograficznego Fryderyka w kategorii album Album Roku – Rap / Hip-Hop za album W 63 minuty dookoła świata – Kaliber 44[48].
- 2001 Nagroda polskiego przemysłu fonograficznego Fryderyk w kategorii Album Roku – Hip-Hop za album Kinematografia – Paktofonika[49].
- 2002 Magazynek, nagroda muzyczna polskiej sceny hiphopowej za całokształt osiągnięć (wraz z grupą Paktofonika)[30].
- 2023 Popkiller - Śląski raper 30-lecia.
Filmografia
[edytuj | edytuj kod]- „Kielce – Czyli Polski Bronx” (1995, film dokumentalny, reżyseria: Bogna Świątkowska, Marek Lamprecht)[50][a]
- „Paktofonika. Hip-Hopowa podróż do przeszłości” (2009, reportaż, scenariusz i reżyseria: Marta Dzido, Piotr Śliwowski; wypowiedź archiwalna)[b]
Uwagi
[edytuj | edytuj kod]- ↑ Podany rok 1995 odnosi się do okresu produkcji filmu. Oficjalna premiera obrazu powstałego na rzecz Telewizji Polskiej nigdy się nie odbyła. Projekt został odrzucony ze względu na liczne wulgaryzmy. W 2011 roku produkcja po wcześniejszym dopracowaniu technicznym przez Marka Lamprechta została upubliczniona w Internecie. Odbyło się tego jednak bez wiedzy jego autorów.
- ↑ Produkcja na rzecz TVP Kultura. Współtwórcy: Paweł Matula: montaż, Paweł Majak: zdjęcia, Jacek Gołąb: dźwięk, Piotr Gburek: światło, Łukasz Borzęcki: producent.
Przypisy
[edytuj | edytuj kod]- ↑ a b c d e f g h i Wizytówka – Mag Magik I. hip-hop.pl. [dostęp 2009-05-10]. [zarchiwizowane z tego adresu (2009-08-01)]. (pol.).
- ↑ Kaliber 44. muzyka.interia.pl. [dostęp 2009-05-10]. (pol.).
- ↑ Maciej Pisuk: Paktofonika : przewodnik Krytyki Politycznej. Krytyka Polityczna, 2008, s. 157. ISBN 978-83-61006-57-2.
- ↑ Magik. adamgrabowiec.eopolszczyzna.pl. [dostęp 2009-05-10]. [zarchiwizowane z tego adresu (2012-01-06)]. (pol.).
- ↑ Najlepszy Polski Raper (numeracja 0–29). machina.pl. [dostęp 2011-12-19]. [zarchiwizowane z tego adresu (2012-01-15)]. (pol.).
- ↑ 20 najlepszych polskich raperów wszech czasów. porcys.com, 2012-12-31. [dostęp 2015-07-24]. (pol.).
- ↑ a b c d e f g h i j k l hiphopedia.info: Magik. [dostęp 2008-09-26]. (pol.).
- ↑ a b Paktofonika: Magia Magika. muzyka.onet.pl, 2002-11-12. [dostęp 2009-05-10]. (pol.).
- ↑ Monika Chruścińska. Gdyby Magik żył, dziś świętowałby 33. urodziny. „Dziennik Zachodni, dodatek „Kocham Katowice” – tygodnik miejski”, s. 14, 2011-03-18. ISSN 1898-312X.
- ↑ a b c d e f g h Pamiętamy! cz.5. Piotr Magik Łuszcz. hip-hop.pl. [dostęp 2009-05-10]. [zarchiwizowane z tego adresu (2009-08-25)]. (pol.).
- ↑ a b Roksana Ślusarczyk: Wywiad z rodzicami magika dla magazynu Hip-Hop. hhforever.com, 2005-09-02. [dostęp 2009-05-10]. [zarchiwizowane z tego adresu (2009-08-07)]. (pol.).
- ↑ a b Dokładna biografia. psychorap.friko.pl. [dostęp 2009-05-11]. [zarchiwizowane z tego adresu (2009-05-01)]. (pol.).
- ↑ a b Lidia Ostałowska: Teraz go zarymuję. wyborcza.pl, 2001-12-27. [dostęp 2015-08-12]. (pol.).
- ↑ Wizytówka – Kaliber 44. hip-hop.pl. [dostęp 2009-05-10]. [zarchiwizowane z tego adresu (2010-01-18)]. (pol.).
- ↑ Andrzej Cała, Radek Miszczak: Beaty, rymy, życie. Leksykon muzyki hip-hop. Poznań: Kurpisz S.A., 2005, s. 269. ISBN 83-89738-75-9.
- ↑ Oryginalny styl Magii i Miecza. geodeta.ovh.org. [dostęp 2009-05-11]. [zarchiwizowane z tego adresu (2009-04-30)]. (pol.).
- ↑ ZPAV: Złote płyty – 1998. zpav.pl. [dostęp 2009-05-10]. (pol.).
- ↑ Zespoły: Paktofonika. hiphopedia.info. [dostęp 2009-05-10]. (pol.).
- ↑ Paktofonika. muzyka.wp.pl. [dostęp 2009-05-11]. (pol.).
- ↑ a b PAKTOFONIKA: Nikt Magika nie zastąpi. muzyka.onet.pl. [dostęp 2009-05-11]. [zarchiwizowane z tego adresu (2010-12-28)]. (pol.).
- ↑ Rocznica śmierci Magika – Flesz muzyczny. muzyka.onet.pl, 2012-12-19. [dostęp 2009-05-11]. [zarchiwizowane z tego adresu (2013-09-13)]. (pol.).
- ↑ Jacek Osadnik: Piotr „Magik” Łuszcz nie żyje. nuta.pl, 2000-12-30. [dostęp 2008-09-26]. [zarchiwizowane z tego adresu (2012-11-03)]. (pol.).
- ↑ Psychodela w oczekiwaniu na wynik testu, czyli rewolucyjny "Plus i minus" Kalibra 44. Onet, 2023-04-03. [dostęp 2024-07-23].
- ↑ a b c d e Kaliber 44 – Księga Tajemnicza. Prolog. discogs.com. [dostęp 2009-05-10]. (ang.).
- ↑ Magik. dmncraft.w.interia.pl. [dostęp 2009-05-20]. [zarchiwizowane z tego adresu (2008-04-09)]. (pol.).
- ↑ Iwona Danilewicz , Muzyka dawna, Miłosz i psycho rap w Krasnogrudzie [online], Niebywałe Suwałki, 3 kwietnia 2022 [dostęp 2024-06-20] (pol.).
- ↑ a b Paktofonika – Kinematografia. hiphopedia.info. [dostęp 2009-05-10]. (pol.).
- ↑ Nowy album Paktofoniki. muzyka.interia.pl. [dostęp 2015-08-12]. (pol.).
- ↑ Pożegnalny album Paktofoniki. muzyka.interia.pl, 2002-01-14. [dostęp 2009-05-11]. [zarchiwizowane z tego adresu (2009-06-14)]. (pol.).
- ↑ a b Paktofonika: Ostatni koncert. muzyka.interia.pl, 2003-02-26. [dostęp 2015-08-12]. (pol.).
- ↑ Artykuł o Magiku z „klanu” nr 17 – „Wspomnienie huraganu”. ulice-bez-jutra.blog.onet.pl, 2010-01-18. [dostęp 2015-08-12]. [zarchiwizowane z tego adresu (2015-10-26)]. (pol.).
- ↑ Jesteś Bogiem. Pierwsze sceny do filmu o Paktofonice kręcili w Bogucicach. katowice.naszemiasto.pl, 2011-02-23. [dostęp 2011-03-05]. (pol.).
- ↑ Jesteś Bogiem: Paktofonika wcześniej w kinach. film.wp.pl, 2012-07-16. [dostęp 2015-08-12]. (pol.).
- ↑ Premiera filmu „Jesteś Bogiem” już 21 września. muzyka.pl. [dostęp 2012-09-28]. [zarchiwizowane z tego adresu (2012-10-03)]. (pol.).
- ↑ Maciej Pisuk: Paktofonika : przewodnik Krytyki Politycznej. Warszawa 2008: Krytyka Polityczna, 2008-12-16, s. 352. ISBN 978-83-61006-57-2.
- ↑ Marcin Babko: „Magik” żył w nędzy, mimo że był gwiazdą. gazeta.pl, 2008-12-20. [dostęp 2009-05-11]. (pol.).
- ↑ Jesteś Bogiem. Historia Paktofoniki – Maciej Pisuk. kultura.onet.pl. [dostęp 2012-09-28]. [zarchiwizowane z tego adresu (2012-09-22)]. (pol.).
- ↑ Fejz wraca z nowym singlem i zmienia pseudonim. Posłuchaj "Feedback". Interia.pl, 2020-05-29. [dostęp 2021-01-07].
- ↑ Paktofonika – Jestem Bogiem. hiphopedia.info. [dostęp 2009-05-10]. (pol.).
- ↑ Paktofonika – Archiwum Kinematografii. hiphopedia.info. [dostęp 2009-05-10]. (pol.).
- ↑ V/A – SP Records. hiphopedia.info. [dostęp 2009-05-10]. (pol.).
- ↑ V/A – Hip-Hopla. hiphopedia.info. [dostęp 2009-05-10]. (pol.).
- ↑ V/A – Usta Miasta Kast. hiphopedia.info. [dostęp 2009-05-10]. (pol.).
- ↑ Kaliber 44 – Magia I Miecz. discogs.com. [dostęp 2009-05-10]. (ang.).
- ↑ Kaliber 44 – W 63 Minuty Dookoła świata. discogs.com. [dostęp 2009-05-10]. (ang.).
- ↑ Kaliber 44 – Film. discogs.com. [dostęp 2009-05-10]. (ang.).
- ↑ a b Nominowani i laureaci 1996. zpav.pl. [dostęp 2009-01-07]. (pol.).
- ↑ Nominowani i laureaci 1998, Album Roku – Rap / Hip-Hop. zpav.pl. [dostęp 2009-01-07]. (pol.).
- ↑ Nominowani i laureaci. Nagroda muzyczna – Fryderyk. ZPAV. [dostęp 2010-06-20]. (pol.).
- ↑ Kielce – Czyli Polski Bronx. filmweb.pl. [dostęp 2012-07-02]. (pol.).
Bibliografia
[edytuj | edytuj kod]- Jakub Wątor: Kielecki Bronx po latach. Byliśmy stolicą hip-hopu. kielce.gazeta.pl, 2012-09-21. [dostęp 2012-10-03]. (pol.).
- Maciej Pisuk: Paktofonika : przewodnik Krytyki Politycznej. Warszawa 2008: Krytyka Polityczna, 2008-12-16, s. 352. ISBN 978-83-61006-57-2.
Linki zewnętrzne
[edytuj | edytuj kod]- Cała Prawda o Magiku. Ajgor Ignacy 2018-03-18. [dostęp 2024-06-20].
- Kaliber 44
- Laureaci Fryderyków
- Muzycy związani z Katowicami
- Pochowani na cmentarzu przy ul. Wróblewskiego w Katowicach
- Polscy raperzy
- Polscy tekściarze
- Polscy producenci hip-hopowi
- Ludzie urodzeni w Jeleniej Górze
- Polscy samobójcy
- Urodzeni w 1978
- Zmarli w 2000
- Paktofonika
- Polscy freestyle’owcy
- Wykonawcy polskiego hip-hopu XX wieku