Przejdź do zawartości

Magiel

Z Wikipedii, wolnej encyklopedii
Magiel i maglownica (na blacie magla)
Magiel

Magiel albo maglownica – maszyna służąca do maglowania, czyli prasowania przy użyciu systemu walców. Maglowaniu poddawane są po praniu najczęściej większe sztuki bieliznypościel, obrusy, ręczniki, zasłony, których prasowanie żelazkiem byłoby uciążliwe i nieefektywne.

Powszechnie nazwą „magiel” określa się nie tylko samą maszynę, ale również punkt usługowy – pomieszczenie, w którym magiel jest zainstalowany. Określenie „maglownica” jest natomiast zarezerwowane tylko dla samego urządzenia.

W polszczyźnie literackiej wyraz „magiel” ma rodzaj męski, a przypisywanie mu przez niektórych Polaków rodzaju żeńskiego traktowane jest jako regionalna oboczność[1].

Magiel gazowy (eksponat Muzeum Gazownictwa w Warszawie)

Mechanizm działania

[edytuj | edytuj kod]

Magiel występuje w dwóch wariantach:

  • Pościel nawijana jest na wałek i zgniatana podczas przetaczania pomiędzy dwiema płaszczyznami.
  • Dwa walce, o długości od kilkudziesięciu centymetrów do ponad dwóch metrów, z których jeden jest napędzany (ręcznie lub silnikiem elektrycznym) i sprężyście dociskany do drugiego. Pomiędzy oba walce wsuwa się płat maglowanej tkaniny, a obracanie cylindra powoduje przesuwanie się jej i rozprasowywanie. Ręczne urządzenie tego rodzaju do zastosowań domowych wykorzystywane może być także jako wyżymaczka do wyciskania nadmiaru wody z upranych tkanin.
Magiel elektryczny

Maglownica składa się z dwóch części: elementem maglującym w kształcie karbowanej deski przetacza się po stole wałek, na który nawija się pościel do maglowania.

W punktach usługowych, oferujących maglowanie bielizny, instalowane są zazwyczaj duże maglownice z napędem elektrycznym i podgrzewanymi cylindrami (np. przy pomocy gazu – tzw. magiel elektryczno-gazowy), co zapewnia szybkie i efektywne maglowanie nawet największych sztuk bielizny w podwyższonej temperaturze.

Nowoczesny magiel

Magiel przeznaczony do punktów usługowych

[edytuj | edytuj kod]

Elementem maglującym jest skrzynia wypełniona kamieniami. Pościel do maglowania nawija się starannie, unikając załamań, na widoczne pod skrzynią wałki. Kręcenie korbą powoduje przetaczanie skrzyni na wałkach z pościelą. W skrajnym położeniu skrzynia unosi się, co pozwala na wymianę wałka. Urządzenie wymaga kilku osób do obsługi.

Magiel napędzany mechanicznie

[edytuj | edytuj kod]

Maglowana pościel wsuwana jest pomiędzy walce (w przypadku magla gazowego dodatkowo ogrzewane gazem). Sprężyny zapewniają odpowiedni docisk, którego siłę można odpowiednio regulować za pomocą pokręteł.

Przypisy

[edytuj | edytuj kod]
  1. tak np. definiuje ten wyraz „Słownik poprawnej polszczyzny” pod red. prof. Doroszewskiego i Kurkowskiej, PWN 1980, ISBN 83-01-03811-X, str. 319