Lupin III

Lupin III
jap. ルパン三世 (Rupan Sansei)
Gatunek	akcja, komedia
Manga
Autor	Monkey Punch
Wydawca	Futabasha Chuokoron-Shinsha
Odbiorcy	seinen
Drukowana w	Shūkan Manga Action
Wydawana	10 sierpnia 1967 – 22 maja 1969
Liczba tomów	14

Lupin III (jap. ルパン三世 Rupan Sansei) – manga stworzona przez Kazuhiko Katō pod pseudonimem Monkey Punch. Opowiada o przygodach Arsène'a Lupina III, wnuka Arsène'a Lupina, postaci literackiej stworzonej przez Maurice'a Leblanca.

Manga ukazywała się w latach 1967-1969 w magazynie „Shūkan Manga Action” i została zebrana w 14 tomikach.

Na podstawie mangi powstały liczne filmy oraz seriale anime, a także dwa filmy live action, oraz gry komputerowe.

Arsène Lupin III to najwspanialszy złodziej świata, który przed skradnięciem wartościowych przedmiotów zapowiada swoje plany przy pomocy „wizytówki”. Kradzieże wykonuje razem ze swoim współpracownikiem Daisuke Jigenem, zawodowym strzelcem. Często pomagają im Ishikawa Goemon XIII, samurai będący potomkiem słynnego Ishikawy Goemona, oraz Fujiko Mine, zdradziecka kobieta będąca obiektem westchnień Lupina. Są również ścigani przez pracującego dla Interpolu Inspektora Koichiego Zeniagtę.

Aktualnie istnieje 6 serii animowanych na podstawie mangi; produkcją serii zajmuje się studio TMS Entertainment^[1].

Pierwsza z nich rozpoczęła się 24 października 1971 roku i zakończyła się 26 marca 1972^[2] r. na odcinku 23.

Druga seria rozpoczęła się 3 października 1977 i trwała 155 odcinków, kończąc się 6 października 1980 roku^[2].

Trzecia seria, oficjalnie nazywana Lupin III Part III, zaczęła emisję 3 marca 1984 i zakończyła się 6 listopada 1985 roku^[2], trwając 50 odcinków

Czwarta seria, zatytułowana LUPIN the Third: Mine Fujiko to iu on'na (jap. LUPIN the Third ～峰不二子という女～), była emitowana od 4 kwietnia 2012 do 27 czerwca 2012 na kanale NTV. Seria składa się z 13 odcinków; reżyserem była Sayo Yamamoto, a za kompozycję serii odpowiada Mari Okada^[1][3].

Piąta seria, Lupin III Part IV, rozpoczęła emisję najpierw we Włoszech, dopiero potem w Japonii. Emisja włoska trwała od 30 sierpnia do 30 listopada 2015 roku^[4], licząc 26 odcinków. W Japonii emisja trwała od 1 października 2015 do 17 marca 2016^[5]. W japońskiej telewizji wyemitowane zostały tylko 24 odcinki, a pozostałe dwa znalazły się na DVD i Blu-Ray oraz w serwisach VOD. Wersja włoska różni się od japońskiej innym motywem początkowym oraz ścieżką dźwiękową, a także różnicami w samej animacji. Z tego powodu wydanie dwujęzyczne jest niemożliwe.

Szósta seria, Lupin III Part 5, była emitowana przez 24 odcinki od 4 kwietnia do 18 września 2018 roku^[6].

Z okazji 50-lecia pierwszej serii, TMS Entertainment zapowiedziało nową serię, Lupin III Part 6, która rozpoczęła emisję 9 października 2021 roku^[7][8], a zakończyła 26 marca 2022 roku z 25 odcinkami.

Aktualnie istnieje 6 kinowych filmów anime.

Aktualnie istnieje 27 telewizyjnych filmów anime

Do 2020 roku zostało wyprodukowanych 8 odcinków OVA.

Seria Lupin the IIIrd, zwana również „Koike-wersum”, jest dziejącą się w alternatywnej rzeczywistości serią odcinków OVA w reżyserii Takeshiego Koike. Działa ona jako pewnego rodzaju sequel serii The Woman Called Fujiko Mine, nad którą Koike pracował jako projektant postaci. Cykl ten jest wyodrębniany od głównej serii z powodu różnic stylistycznych w animacji i przede wszystkim w scenariuszu. Jest on poważniejszy i kierowany bardziej do dorosłego odbiorcy.

Aktualnie istnieją 3 odcinki. Były one najpierw wyświetlane w japońskich „mini-kinach” jako pokazy limitowane^[19][20]. Dopiero potem znalazły się na nośnikach DVD i Blu-Ray^[21][22][23] oraz serwisach VOD.

16 grudnia 2022 roku rozpoczęła się 6-odcinkowa seria ONA pod nazwą Lupin Zero, która opowiada o przygodach młodego Lupina i Jigena^[27].

26 stycznia 2023 roku został wydany film Lupin the 3rd vs. Cat’s Eye, który jest crossoverem mang Lupin III Monkey Puncha i Cat’s Eye Tsukasy Hojo zrealizowanym w technologii CGI. Film jest dostępny w serwisie Amazon Prime Video z polskimi napisami^[28].

• Pilot Film: przed powstaniem pierwszej serii w 1969 r. wyprodukowany został film pilotażowy. Stworzono dwie wersje – kinową i telewizyjną, różniące się formatem obrazu oraz obsadą. Jedynymi aktorami, którzy zachowali swoje role w finalnej serii są Kiyoshi Kobayashi jako Jigen i Eiko Masuyama jako Fujiko. Gorō Naya, który ostatecznie zagrał Inspektora Zenigatę, w filmie pilotażowym gra Goemona. Film został wyemitowany w japońskiej telewizji w 1988 roku, a w 1989 obie wersje znalazły się na kasecie VHS Lupin the 3rd: Secret File^[29].
• Lupin VIII: anulowana seria animowana, powstała z współpracy TMS z DiC Entertanment w 1982 roku. Została ona stworzona jako próba popularyzacji serii na całym świecie. Z tego powodu pewne aspekty zostały ocenzurowane. Lupin stał się detektywem, Jigen zamiast papierosa dostał lizaka^[30], a akcja dzieje się w przyszłości. Serial został anulowany z powodu problemów prawnych z imieniem Arsène Lupin. Pierwszy odcinek jest jednym, którego animacja została ukończona. Nagrano również muzykę oraz efekty dźwiękowe, ale nie dialogi. Pierwszy odcinek oraz kilka ukończonych scen z innych odcinków znalazły się w wydaniu Lupin III Master File w 2012 roku^[31].
• Lupin Shanshei: oficjalna seria parodiująca Lupina III, pierwotnie odcinki ukazały się w internecie 19 grudnia 2012, a potem zostały zebrane na DVD i Blu-Ray^[32]. Aktualnie nie ma oficjalnego tłumaczenia serii na język angielski, ale do 2020 r. na stronie TMS podany był tytuł Lupin the Thiiirrrd^[33]
• Lupin III vs Detective Conan: Film telewizyjny oraz kinowy będący crossoverem z serią Detektyw Conan. Premiera filmu telewizyjnego odbyła się 27 marca 2009 roku^[34]. Film kinowy został wydany 7 grudnia 2013.^[35]

 Osobne artykuły: Lupin III vs Detective Conan i Lupin III vs Detective Conan: The Movie.

Aktualnie istnieją 2 pełnometrażowe filmy live action.

Na podstawie serii powstało wiele gier komputerowych, jednak tylko kilka opuściło Japonię. Treasure of the Sorcerer King zostało wydane w USA. Ta gra oraz Lupin is dead, Zenigata is in love znalazły się również we Włoszech.

Cliff Hanger to amerykańska gra FMV inspirowana Dragon's Lair. Używa klipów z Zamku Cagliostro i The Secret of Mamo. Gracz musi wcisnąć wskazany przycisk w odpowiednim czasie, aby przejść dalej.

W 2011 r. nowi aktorzy przejęli role Goemona, Fujiko i Zenigaty, jednak oryginalni pojawili się ostatni raz w Lupin Family Line-Up w 2012 r.^[41] Była to również ostatnia rola Gorō Nayi, który zmarł w 2013 roku^[42]. Aktorem, który najdłużej grał swoją postać był Kiyoshi Kobayashi jako Jigen. Kobayashi wcielał się w Jigena przez 52 lata, aż do przejścia na emeryturę w 2021 roku^[43]. Wyjątkiem jest The Fuma Conspiracy z 1987 roku, gdzie cała obsada została zmieniona z powodu ograniczeń budżetowych^[44][45].

Lupin III: Yasuo Yamada (1971-1995), Kanichi Kurita (1995-obecnie), Taichirō Hirokawa (Pilot Film, wer. kinowa), Nachi Nozawa (Pilot Film, wer. telewizyjna), Toshio Furukawa (The Fuma Conspiracy)^[46]

Daisuke Jigen: Kiyoshi Kobayashi (1971-2021, Pilot Film), Akio Ōtsuka (2021-obecnie), Banjō Ginga (The Fuma Conspiracy)^[46]

Ishikawa Goemon XIII: Makio Inoue (1977-2012), Daisuke Namikawa (2011-obecnie), Gorō Naya (Pilot Film, wer.kinowa), Osamu Kobayashi (Pilot Film, wer. telewizyjna), Chikao Ōtsuka (Part I)^[47], Kaneto Shiozawa (The Fuma Conspiracy)^[46]

Fujiko Mine: Eiko Masuyama (1977-2012, Pilot Film), Miyuki Sawashiro (2011-obecnie), Yukiko Nikaido (Part I)^[47], Mami Koyama (The Fuma Conspiracy)^[46]

Inspektor Zenigata: Gorō Naya (1971-2012), Koichi Yamadera (2011-obecnie), Shinsuke Chikaishi (Pilot Film, wer. kinowa), Chikao Ōtsuka (Pilot Film, wer. telewizyjna), Seizō Katō (The Fuma Conspiracy)^[46]

Głównym kompozytorem serii anime od 1977 r. jest Yuji Ohno^[48]. Utrzymuje tę pozycję do dziś i istnieje wiele albumów zawierających jego ścieżki dźwiękowe do seriali oraz filmów z tej serii. Ohno wydał również albumy zawierające aranżacje swoich kompozycji w różnych stylach muzycznych, głównie jazzowych. Na potrzeby ścieżek dźwiękowych oraz własnych albumów założył wiele zespołów muzycznych takich jak Yuji Ohno Trio,^[49] You & Explosion Band,^[50], czy Yuji Ohno & Lupintic Five^[51].

Inni kompozytorzy to m.in. Takeo Yamashita (Part I)^[47], Kiyoshi Miyaura (The Fuma Conspiracy)^[52], Naruyoshi Kikuchi (The Woman Called Fujiko Mine)^[53] i James Shimoji (Lupin the IIIrd)^[54][55][56].

Seria jest wciąż popularna w Japonii; często znajduje się na rankingach popularności seriali i filmów anime^[57][58][59]. Sam Zamek Cagliostro doceniany jest również przez krytyków filmowych^[60] oraz nosił tytuł „najlepszego anime w historii” według czytelników magazynu Animage, aż do premiery filmu Nausicaä z Doliny Wiatru^[61].

W recenzji pierwszej serii serwisu Tanuki.pl chwalone są muzyka, obsada oraz styl wizualny, chociaż sama animacja ulega krytyce z powodu braku płynności^[62]. Rob Lineberger z serwisu DVD Verdict nazwał drugą serię „połączeniem Jamesa Bonda z Aniołkami Chaliego oraz szczyptą Scooby-Doo”^[63].

Serial miał również wpływ na wielu twórców takich jak Shinichiro Watanabe^[64] czy Hideo Kojima^[65][66] oraz zainspirował serie takie jak Sly Cooper^[67].

• Lupin The Third Network