Lodewijk Mortelmans
 Lodewijk Mortelmans (ok. 1900) | |
| Data i miejsce urodzenia |
5 lutego 1868 |
|---|---|
| Pochodzenie | |
| Data i miejsce śmierci |
24 czerwca 1952 |
| Instrumenty | |
| Gatunki | |
| Zawód | |
Lodewijk Mortelmans (ur. 5 lutego 1868 w Antwerpii, zm. 24 czerwca 1952 tamże)[1][2] – flamandzki kompozytor, dyrygent i pedagog.
Życiorys
[edytuj | edytuj kod]Studiował we Vlaamsche Muziekschool w Antwerpii (w 1898 przekształconej w Królewskie Konserwatorium w Antwerpii) u Jana Blockxa i Petera Benoit[1][3]. W 1887 rozpoczął studia w Królewskim Konserwatorium w Brukseli pod kierunkiem Arthura De Greefa (fortepian) i Huberta Ferdinanda Kufferatha (kontrapunkt). Będąc jednak zdeklarowanym Flamandem, nie zaaklimatyzował się w brukselskim środowisku muzycznym i już w 1888 wrócił do Antwerpii[3].
W 1893 wygrał belgijskie Prix de Rome (za kantatę Lady Makbet)[1][2][3], co poza sukcesem osobistym przyniosło splendor także jego macierzystej antwerpskiej szkole i pośrednio pomogło w uzyskaniu przez nią statusu królewskiego konserwatorium[3]. W 1902 został profesorem tej uczelni i przez 22 lata wykładał kontrapunkt i fugę, a w latach 1924–1933 był jej dyrektorem[1][3].
Był pierwszym dyrektorem i dyrygentem założonego w 1914 Nouveaux Concerts d'Anvers (towarzystwa koncertowego). Przewodniczył Towarzystwu Kompozytorów Flamandzkich. W 1891 za symfonię Germania otrzymał nagrodę przyznaną przez Académie Royale de Belgique, której później był członkiem[1][2].
W 1933 Mortelmans przeszedł na emeryturę i odtąd prowadził odosobniony tryb życia w Waasmunster, gdzie zajmował się kompozycję, zwłaszcza utworów fortepianowych, orkiestracją wczesnych pieśni i aranżacją melodii ludowych. Napisał też podręcznik do nauki kontrapunktu[3].
Twórczość
[edytuj | edytuj kod]Jego styl wywodził się z tradycji romantycznej i ewoluował w kierunku impresjonizmu[1]. Komponował utwory orkiestrowe, instrumentalne (szczególnie impresjonistyczne utwory fortepianowe), muzykę chóralną i pieśni[4]. Zwłaszcza jego pieśni zasługują na szczególną uwagę. Melodyka tych wcześniejszych (z lat 1887–1902) jest romantyczno-liryczna z ekspresyjną chromatyką[1]. Pieśni późniejsze (z lat 1903–1912) charakteryzują się spójnością tekstu z muzyką, naturalizmem, dramatyczną ekspresją, wyrafinowanym frazowaniem oraz płynną modalną harmoniką[4]. W jego utworach orkiestrowych, mimo oryginalnej niekiedy orkiestracji (De Mytheder Lente), zauważalne są wyraźne wpływy Schumanna i Brahmsa, a w operze De kinderender zee – odniesienia do weryzmu i monumentalnego dramatu Wagnera[1].
Wybrane kompozycje
[edytuj | edytuj kod](na podstawie materiałów źródłowych[1][4])
Opera
[edytuj | edytuj kod]- De kinderen der zee, opera w 3 aktach, libretto R. Verhulst, 1915
Utwory orkiestrowe
[edytuj | edytuj kod]- symfonia Germania, 1891
- Homerische symfonie, 1898
- poematy symfoniczne:
- Bruiloftsmarsch, 1918
- Vier Elegieen na orkiestrę smyczkową, 1925
- Avondlied, 1928
- Kindersuite, 1933
Utwory wokalne
[edytuj | edytuj kod]- Lady Macbeth, kantata na alt, tenor, baryton, chór i orkiestrę, 1893
- liczne pieśni do słów: Guida Gezelle, Paula de Monta, Johanna Wolfganga von Goethego, Charlesa Baudelaire’
Przypisy
[edytuj | edytuj kod]- ↑ a b c d e f g h i Walaciński 2000 ↓, s. 378.
- ↑ a b c
Herbert Antcliffe, Corneel Mertens, Diana von Volborth-Danys: Mortelmans, Lodewijk. [w:] Oxford Music Online. Grove Music Online [on-line]. 2001-01-20. [dostęp 2018-07-30]. [zarchiwizowane z tego adresu (2018-07-30)]. via Oxford University Press. (ang.).
- ↑ a b c d e f Els Stevens, Jan Dewilde: Mortelmans, Lodewijk. [w:] Studiecentrum Vlaamse Muziek [on-line]. [dostęp 2018-07-30]. [zarchiwizowane z tego adresu (2018-07-30)]. (niderl. • ang.).
- ↑ a b c Mertens 2004 ↓.
Bibliografia
[edytuj | edytuj kod]- Adam Walaciński: Mortelmans Lodewijk. W: Encyklopedia muzyczna PWM. Elżbieta Dziębowska (red.). Wyd. I. T. 6: M część biograficzna. Kraków: PWM, 2000. ISBN 83-224-0656-8. (pol.).
- Corneel Mertens: Mortelmans, Lodewijk. W: The New Grove Dictionary of Music and Musicians, vol. M. Oxford University Press, 2004. ISBN 978-0-19-517067-2. (ang.).
Linki zewnętrzne
[edytuj | edytuj kod]- Lodewijk Mortelmans w bazie AllMusic (ang.)
- Lodewijk Mortelmans – twórczość tego autora dostępna w bibliotece cyfrowej International Music Score Library Project
- Lodewijk Mortelmans w bazie Discogs.com (ang.)
- Dyskografia Lodewijk Mortelmans w bazie MusicBrainz (ang.)