Loda Halama

Loda Halama

Imię i nazwisko	Leokadia Halama
Data i miejsce urodzenia	20 lipca 1911 Czerwińsk nad Wisłą
Data i miejsce śmierci	13 lipca 1996 Warszawa
Zawód	aktorka, tancerka
Współmałżonek	Andrzej Dembiński (1930–1937), Georges Golembiowski (1939–1943), Kazimierz Dobrowolski (1946–?), Larry Latta (1949–1950), Stanisław Ruszała (1957–1961)
Lata aktywności	1927–1950
Multimedia w Wikimedia Commons

Loda Halama, właśc. Leokadia Halama (ur. 20 lipca 1911 w Czerwińsku nad Wisłą^[1], zm. 13 lipca 1996 w Warszawie) – polska tancerka, aktorka, choreograf, primabalerina Teatru Wielkiego w Warszawie; siostra Zizi i Alicji.

Była córką tancerki Marty Cegielskiej i muzyka Stanisława Halamy. Urodziła się w trakcie tournée rodziców^[2].

Zamiłowanie do tańca wyniosła z domu. W wieku 7 lat pobierała lekcje tańca u Bronisławy Niżyńskiej w Sankt Petersburgu. Jej rodzice prowadzili życie artystyczne, często zmieniając miejsce występów. Do Polski powrócili w 1921 w ramach jednego z ostatnich transportów repatriacyjnych (aby uzyskać pozwolenie na wyjazd z ZSRR musieli m.in. sfałszować miejsce urodzenia Lody, podając Czerwińsk nad Wisłą; ponadto odmłodzili córkę o dwa lata, podając rok 1911 jako datę jej urodzin)^[2].

Początkiem jej kariery były od 1927 występy wraz z matką i trzema siostrami w rodzinnym zespole Siostry Halama. Występowały głównie w warszawskich teatrach rewiowych, takich jak Morskie Oko. Śpiewała również piosenki. Od 1929 była tancerką w balecie klasycznym, a w latach 1934–1936 była primabaleriną Teatru Wielkiego w Warszawie. Jej światowa kariera rozpoczęła się w Paryżu, gdzie zarekomendował ją Ignacy Jan Paderewski. Występowała także w Stanach Zjednoczonych i Japonii^[2].

W czasie II wojny światowej prowadziła działalność konspiracyjną. W 1943 wyjechała do Szwajcarii, a potem Wielkiej Brytanii, później mieszkała i pracowała w Los Angeles. Do Polski wróciła na stałe w 1985, choć mieszkała na zmianę w Warszawie i Londynie.

W 1984 wydała wspomnienia pod tytułem Moje nogi i ja^[2].

W 1996 w uznaniu zasług dla Warszawy uhonorowana została Nagrodą Miasta Stołecznego Warszawy^[3].

Miała pięciu mężów. 2 lipca 1930 w kościele św. Aleksandra w Warszawie poślubiła Andrzeja Dembińskiego h. Nieczuja, z którym rozwiodła się w 1937^[4]. Drugim mężem artystki został szwajcarski handlowiec polskiego pochodzenia Georges Golembiowski, który był jej wielką miłością. Ślub odbył się 13 listopada 1939 w cerkwi Świętej Trójcy na Podwalu w Warszawie. Z małżeństwa tego pochodził urodzony 27 maja 1941 w Warszawie syn Georges junior^[5]. 13 lipca 1943 Golembiowski został śmiertelnie postrzelony podczas napadu rabunkowego na swoją warszawską firmę i trzy dni później zmarł w szpitalu w wieku 36 lat^[6][7].

Trzecie małżeństwo, z lotnikiem Kazimierzem Dobrowolskim, zawarła wiosną 1946 w Londynie w celu uzyskania dokumentów uprawniających ją do stałego pobytu w Wielkiej Brytanii. W lipcu 1949 w Las Vegas wzięła ślub z czwartym mężem Larrym Lattą (Wawrzyńcem Łatą), który prowadził biuro asekuracyjne w Los Angeles i Chicago. Małżeństwo to zapewniło jej z kolei amerykański paszport i po roku zakończyło się rozwodem^[2][8]. Latem 1957 w Londynie wyszła za mąż za aktora Stanisława Ruszałę, z którym rozwiodła się w 1961^[9].

Zmarła w Warszawie, pochowana na cmentarzu Powązkowskim (kwatera 257a-1-13)^[10].

• Szopka nad szopkami, 1927 (teatr Perskie Oko)
• Warszawa – Paryż, 1928 (teatr Karuzela) reż. Pawłowski
• Confetti, 1928 (teatr Morskie Oko)
• Wielka rewia karnawałowa, 1928 (teatr Morskie Oko)
• Noc nad Sekwaną, 1929 (teatr Morskie Oko)
• Z Chłodnej na Nowy Świat, 1930 (teatr Morskie Oko)
• Tęcza nad Warszawą, 1930 (teatr Morskie Oko)
• Rewia miłości, 1933 (teatr Morskie Oko)
• Dzieje śmiechu, 1933 (teatr Morskie Oko)
• Bal w Savoyu, 1933 (teatr Wielka Operetka)
• Ram-pam-pam, 1933 (teatr Cyganeria)
• 101 pociech, 1934 (teatr Wielka Operetka)
• Kraina uśmiechu, 1935 (Teatr Letni)
• Dla ciebie Warszawo, 1935
• Kwiat Hawai, 1936 (Teatr Wielki)
• Gejsza, 1936 (teatr Wielka Operetka)
• Taniec szczęścia, 1937 (teatr 8.15)
• Wiktoria i jej huzar, 1937 (teatr 8.15)
• Roxy i jej drużyna, 1938 (teatr Wielka Rewia)
• Szukamy gwiazd, 1939 (teatr Wielka Rewia)

• 1927: Uśmiech losu
• 1927: Ziemia obiecana jako Czarny Łabędź
• 1933: Prokurator Alicja Horn jako tancerka
• 1934: Kocha, lubi, szanuje jako kasjerka Loda
• 1935: Manewry miłosne jako córka pułku
• 1936: August Mocny (August der Starke) jako młoda narzeczona
• 1936: Fredek uszczęśliwia świat jako Loda
• 1937: Dyplomatyczna żona jako tancerka
• 1937: Parada Warszawy
• 1939: Kłamstwo Krystyny jako tancerka

• Zbigniew Adrjański: Kalejdoskop estradowy : leksykon polskiej rozrywki 1944–1989 : artyści, twórcy, osobistości. Warszawa: Bellona, 2002. ISBN 83-11-09191-9. Brak numerów stron w książce
• Anna Lisiecka: Loda Halama. Pierwsze nogi Drugiej Rzeczypospolitej. Warszawa: Zona Zero, 2017. ISBN 978-83-946131-8-1. Brak numerów stron w książce
• Ludwik Sempoliński: Wielcy artyści małych scen. Warszawa: Czytelnik, 1977. Brak numerów stron w książce
• 100 lat temu urodziła się Loda Halama – „polska Józefina Baker”. 2011-07-11. [dostęp 2012-12-02]. [zarchiwizowane z tego adresu (2016-03-04)].

• Loda Halama w bazie filmpolski.pl
• Loda Halama, [w:] Encyklopedia teatru polskiego (osoby) [dostęp 2021-04-09] .
• Loda Halama w bazie IMDb (ang.)
• Loda Halama w bazie Filmweb
• Loda Halama na zdjęciach w bazie Filmoteki Narodowej „Fototeka”
• Loda Halama na zdjęciach w bibliotece Polona