Kościół Wszystkich Narodów
31°46′45″N 35°14′23″E/31,779167 35,239722| kościół klasztorny, sanktuarium | |||||||||||
 Fasada kościoła | |||||||||||
| Państwo | |||||||||||
|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
| Miejscowość | |||||||||||
| Adres |
Mount of Olives | ||||||||||
| Wyznanie | |||||||||||
| Kościół | |||||||||||
| bazylika mniejsza |
od tytuł zwyczajowy | ||||||||||
| Wezwanie |
Modlitwa Chrystusa | ||||||||||
| Wspomnienie liturgiczne |
1 lipca (Najświętszej Krwi) | ||||||||||
| Przedmioty szczególnego kultu | |||||||||||
| Relikwie |
skała Agonii Pańskiej | ||||||||||
| |||||||||||
| |||||||||||
Położenie na mapie Jerozolimy  | |||||||||||
Położenie na mapie Izraela  | |||||||||||
| 31°46′45″N 35°14′23″E/31,779167 35,239722
| |||||||||||
| Strona internetowa | |||||||||||
Kościół Wszystkich Narodów[1][2], znany również jako kościół Konania[1] – rzymskokatolicka świątynia, zwyczajowo określana mianem bazyliki[3], położona na Górze Oliwnej w Jerozolimie, obok ogrodu Getsemani. Upamiętnia miejsce modlitwy Jezusa przed aresztowaniem.
Historia
[edytuj | edytuj kod]Kościół został zbudowany w latach 1922–1924 w stylu bizantyńskim według projektu włoskiego architekta Antonia Barluzziego. Konsekrowany w maju 1924 roku. Wcześniej na miejscu kościoła znajdowała się bizantyńska budowla z IV wieku[4], wzniesiona między 379 a 384 rokiem[2], a zniszczona przez trzęsienie ziemi w 746 roku, oraz niewielkie oratorium zbudowane przez krzyżowców w XII wieku[4] i zastąpione kościołem w roku 1170. Budowla ta zyskała nieco inną orientację, by każda z absyd obejmowała fragmenty skały. Losy tej świątyni nie są znane. Wiadomo jedynie, że była używana jeszcze w 1323 roku i została opuszczona w dwadzieścia dwa lata później[2]. Najstarszym źródłem wzmiankującym o skale na zboczu Góry Oliwnej i identyfikującym ją jako miejsce w którym Judasz Iskariota zdradził Jezusa Chrystusa, jest datowane na lata 333–334 „Itinerarium Burdigalense” Pielgrzyma z Bordeaux[4]. Bazylikę bizantyńską, jako „elegancki kościół”, wspominała w swoim Itinerarium Egeria, która odwiedziła Ziemię Świętą w latach 381–384. Ostatnim pielgrzymem, którego zapiski wzmiankowały ten kościół, był Willibald z Eichstätt, który odwiedził to miejsce w okresie 724–725[2].
Kościół Wszystkich Narodów nazywany jest tak, ponieważ fundusze na jego budowę pochodziły z dwunastu państw: Stanów Zjednoczonych, Niemiec, Kanady, Belgii, Wielkiej Brytanii, Hiszpanii, Włoch, Francji, Meksyku, Chile, Argentyny, Brazylii. Obecnie jest administrowany przez franciszkańską Kustodię Ziemi Świętej[5]. Do bazyliki przylega klasztor franciszkanów, którzy jednocześnie sprawują pieczę nad eremem, ołtarzem polowym, gajem oliwnym w dolinie oraz Grotą Pojmania[6].
Architektura
[edytuj | edytuj kod]Plan kościoła z sześcioma różowymi kolumnami, na których wspiera się dwanaście kopuł, i dwoma bocznymi nawami zakończonymi półokrągłymi apsydami, stanowi (nieco powiększone) odwzorowanie rzutu bazyliki Teodozjusza z IV wieku. Sklepienia kopuł ozdobione są motywami przypominającymi mękę i śmierć Jezusa. Ściany apsyd okrywają mozaiki. Centralna, w nawie głównej, autorstwa Pietro D’Achiardi, przedstawia Jezusa podczas modlitwy, a na dole widoczny jest łaciński napis: APPARUIT AUTEM ILLI ANGELUS DE COELO CONFORTANS EUM. ET FACTUS IN AGONIA PROLIXIUS ORABAT. ET FACTUS EST SUDOR EIUS SICUT GUTTAE SANGUINIS DECURRENTIS IN TERRAM[a][5].
Mozaiki w dwóch apsydach bocznych są dziełem Mario Barberisa: w nawie lewej przedstawia pocałunek, którym Judasz zdradził Jezusa, a w prawej scenę pojmania, w której Jezusowi stojącemu w pozycji otwartej, towarzyszą Jan i Jakub, zaś Piotr chwyta za miecz. Mozaika ta została ufundowana przez Polskę. W centralne części nawy głównej widnieje płaska, naga skała, która według tradycji chrześcijańskiej, miała być miejscem i świadkiem cierpienia Jezusa. Skała jest otaczana czcią co najmniej od końca XIV wieku, ale prawdopodobnie była także eksponowana we wcześniejszej, bizantyńskiej budowli[5], bowiem jest zlokalizowana w miejscu w którym znajdowało się prezbiterium ówczesnej bazyliki[2].
W absydzie zachowano fragmenty naturalnej skały noszącej ślady obróbki. Na niej posadowione są mury kościoła. Pielgrzymi i zwiedzający mogą obejrzeć także artefakty pochodzące z bizantyńskiej bazyliki – ociosane bloki skalne, oraz pozostałości kanału drenażowego[5].
Uwagi
[edytuj | edytuj kod]- ↑ Ewangelia Łukasza 22,43-44; tłumaczenie według Biblii Tysiąclecia: „Wtedy ukazał Mu się anioł z nieba i umacniał Go. Pogrążony w udręce jeszcze usilniej się modlił, a Jego pot był jak gęste krople krwi, sączące się na ziemię”.
Przypisy
[edytuj | edytuj kod]- ↑ a b Komisja Standaryzacji Nazw Geograficznych poza Granicami Rzeczypospolitej Polskiej: Nazewnictwo Geograficzne Świata – Zmiany egzonimów wprowadzone na 99 posiedzeniu Komisji Standaryzacji Nazw Geograficznych poza Granicami Rzeczypospolitej Polskiej. Warszawa: Instytut Geodezji i Kartografii, 29 listopada 2017, s. 3.
- ↑ a b c d e Jerome Murphy-O’Connor: Przewodnik po Ziemi Świętej. tłum. Marek Burdajewicz. Warszawa: Oficyna Wydawnicza Vocatio, 2001, s. 408. ISBN 978-83-7492-107-7.
- ↑ Basílica de las Naciones. [dostęp 2017-06-18]. (hiszp.).
- ↑ a b c Jewish Virtual Library: Jerusalem Attractions: The Basilica of the Agony at the Garden of Gethsemane. American-Israeli Cooperative Enterprise. [dostęp 2017-06-17]. (ang.).
- ↑ a b c d Kustodia Ziemi Świętej: The Basilica of Gethsemane. Gerusalemme San Salvatore Convento Francescano St. Saviour's Monaster. [dostęp 2017-06-17]. [zarchiwizowane z tego adresu (2017-09-03)]. (ang.).
- ↑ Eugenio Alliata, Enrique Bermejo, Giovanni Claudio Bottini, Lino Cignelli, Abraham Sobkowski: Sulle orme di Gesù. Guida ai santuari di Terra Santa. Milano: Edizioni Terra Santa, 2011, s. 117. ISBN 978-88-6240-120-3. (wł.).
