Kościół św. Hieronima w Bytomiu Odrzańskim

Kościół św. Hieronima w Bytomiu Odrzańskim
	nr rej. 363 z dnia 2 kwietnia 1963
	kościół parafialny
	; wieża kościoła
Państwo	Polska
Miejscowość	Bytom Odrzański
Wyznanie	katolickie
Kościół	rzymskokatolicki
Parafia	św. Hieronima w Bytomiu Odrzańskim
Wezwanie	św. Hieronima
Wspomnienie liturgiczne	30 września
Historia
Data rozpoczęcia budowy	koniec XIV wieku, XVII wiek
Data zakończenia budowy	XVIII wiek
Data poświęcenia	1746
Poprzednie wyznanie	luteranizm (1653-1746)
Dane świątyni
Styl	gotyk, wystrój barok
Wieża kościelna; • liczba wież	; 1
Ołtarz; • liczba ołtarzy; • wezwania ołtarzy bocznych	; 8; św. Rodziny, Niepokalanie Poczętej NMP, MB Nieustającej Pomocy, św. Jana Nepomucena, św. Józefa
Liczba naw	1
	Położenie na mapie Bytomia Odrzańskiego Kościół św. Hieronima w Bytomiu Odrzańskim
	Położenie na mapie Polski Kościół św. Hieronima w Bytomiu Odrzańskim
	Położenie na mapie województwa lubuskiego Kościół św. Hieronima w Bytomiu Odrzańskim
	Położenie na mapie powiatu nowosolskiego Kościół św. Hieronima w Bytomiu Odrzańskim
	Położenie na mapie gminy Bytom Odrzański Kościół św. Hieronima w Bytomiu Odrzańskim
	51°43′47″N 15°49′36″E/51,729722 15,826667
	Multimedia w Wikimedia Commons
	Strona internetowa

Kościół pw. św. Hieronima w Bytomiu Odrzańskim – rzymskokatolicki kościół parafialny w mieście Bytom Odrzański, w powiecie nowosolskim, w województwie lubuskim. Należy do dekanatu Kożuchów diecezji zielonogórsko-gorzowskiej. Mieści się przy ulicy św. Maksymiliana Kolbego.

Historia

Świątynia parafialna pod wezwaniem św. Stefana po raz pierwszy pojawiła się w dokumentach z 1175 roku. Istniała tu wtedy osada targowa znajdująca się w pewnym oddaleniu od grodu. Z osady targowej rozwinęło się miasto Bytom Odrzański. Pierwotna romańska budowla została przebudowana w końcu XIV stulecia kiedy to została wzniesiona świątynia w stylu gotyckim.

W XV stuleciu od strony zachodniej została dobudowana wysoka wieża. W II połowie XV stulecia patronat nad kościołem objęli kanonicy regularni z Żagania na prośbę księcia Jana II żagańskiego. W 1503 roku dodano do wezwanie kościoła nowego patrona św. Hieronima. W 1522 roku podczas pożaru który strawił miasto, został zniszczony również dach kościoła. W latach 1524–1526 budynek parafialnego kościoła przejęli ewangelicy. W latach 1584–1586 świątynia była wielokrotnie przebudowywana w stylu późnego gotyku.

Wspólnota katolicka odzyskała swoją świątynię dopiero w 1590 roku. W latach 1609–1611 została podwyższona wieża świątyni. W 1653 roku kolejny raz świątynię przejęli protestanci. Kolejny pożar strawił miasto w 1694 roku. Wtedy to patronat nad kościołem objął ród Schönaich z Siedliska. To właśnie on ufundował podwójny barokowy hełm, zakrystię i barokowe wyposażenie wnętrza.

W 1746, po wybudowaniu nowego zboru ewangelickiego, katolicy odzyskali prawo do używania swojego kościoła. Wówczas doszło do rekonsekracji świątyni, a kościół zyskał na nowo wezwanie św. Hieronima. Trzy dzwony zostały zawieszone podczas remontu wieży w 1822 roku. W końcu XIX stulecia podwójny barokowy hełm został zamieniony na dach namiotowy. Ostatni remont został przeprowadzony pod koniec ubiegłego wieku.

Architektura

Pierwotna skromna romańska świątynia istniała do końca XIV stulecia. Na jej miejscu Została wzniesiona ceglano-kamienna budowla w stylu gotyckim posiadająca tylko nawę i prezbiterium. W następnym etapie świątynia została rozbudowana o murowaną czworoboczną wieżę od strony zachodniej.

W narożniki wieży zostało wmurowanych pięć kamiennych krzyży w formie krzyża św. Antoniego, z rytami (włócznia, miecz, nóż i łopata). W czasach gdy kościół przejęli luteranie, rozbudowane zostało prezbiterium, została zbudowana zakrystia i wybudowane zostały dwie kaplice szlacheckich rodów von Braun i Schönaich.

Pomieszczenia są pokryte sklepieniami kolebkowymi i kolebkowo-krzyżowymi. W murze świątyni tkwią kule armatnie, pamiątka po ostrzale miasta przez Szwedów w czasie wojny trzydziestoletniej.

Wyposażenie

Wyposażenie wnętrza pochodzi głównie z epoki baroku. Z epoki renesansu pochodzą kamienne płyty nagrobne, m.in. Jerzego Schönaicha z Siedliska^[2].

Przypisy

↑ Rejestr zabytków nieruchomych woj. lubuskiego. [dostęp 2013-02-22].
↑ Kościół św. Hieronima w Bytomiu Odrzańskim. Turystyka w powiecie nowosolskim. [dostęp 2013-02-22].

Bibliografia

Jerzy Kwiatek: Polska. Urokliwy świat małych miasteczek.. Warszawa: Sport i Turystyka – MUZA SA, 2002, s. 149. (pol.).

[1] Rejestr zabytków nieruchomych woj. lubuskiego. [dostęp 2013-02-22].

[2] Kościół św. Hieronima w Bytomiu Odrzańskim. Turystyka w powiecie nowosolskim. [dostęp 2013-02-22].

[1]