Klewno (województwo warmińsko-mazurskie)

Klewno
	wieś
Państwo	Polska
Województwo	warmińsko-mazurskie
Powiat	kętrzyński
Gmina	Reszel
Wysokość	130 m n.p.m.
Strefa numeracyjna	89
Kod pocztowy	11-440
Tablice rejestracyjne	NKE
SIMC	0487025
	Położenie na mapie Polski Klewno
	Położenie na mapie województwa warmińsko-mazurskiego Klewno
	Położenie na mapie powiatu kętrzyńskiego Klewno
	Położenie na mapie gminy Reszel Klewno
	54°03′51″N 21°10′51″E/54,064167 21,180833

Klewno (do 1945 r. niem. Klawsdorf^[3]) – wieś w Polsce położona w województwie warmińsko-mazurskim, w powiecie kętrzyńskim, w gminie Reszel. Do 1954 roku siedziba gminy Klewno. W latach 1975–1998 miejscowość administracyjnie należała do województwa olsztyńskiego. Wieś położona jest na Warmii, pierwotnie była na terenie komornictwa zarządzanego przez burgrabiów reszelskich, później na obszarze powiatu reszelskiego, powiatu biskupieckiego i kętrzyńskiego.

Na zachód od wsi rozciągało się podłużne jezioro, zaznaczone na XVIII w. mapie. Miejsce po dawnym jeziorze nosi nazwę Reszelskie Łąki (do 1945 r. niem. Rösseler Oberteich)^[4]. Woda wypływająca z tego jeziora do Sajny napędzała młyn i folusz. Wieś położona jest tuż przy Reszlu, na północny wschód od tego miasta. Pola wsi od miasta oddzielone były linią kolejową biegnącą od Kętrzyna, przez Reszel, Sątopy-Samulewo, Bisztynek do Lidzbarka, a rozebraną przez Armię Czerwoną w 1945 r. W Klewnie funkcjonuje gospodarstwo agroturystyczne, które z racji hodowli kóz nazywane jest "Kozią Górką". W budynku mieszkalnym tego gospodarstwa jedno z pomieszczeń było kaplicą pallotynów.

Historia

Wieś w XVIII w. nosiła nazwę Clausdorf, od XIX w. Klawsdorf. W nazwie tej tkwi rdzeń pruski nazwy odosobowej Clawke, lub Klawke. Powstała na dawnym polu osadniczym Prusów, zwanym Lauchogede.

Klewno to najstarsza wieś w pobliżu Reszla. Zasadźcami wsi na polu Lauchogede byli dwaj Prusowie: Klausio i Susik. Zgodnie z aktem lokacyjnym Klewna z 1 listopada 1366 zobowiązani oni byli do obsadzenia 60 włók przez okres pół roku osadnikami, pod rygorem utraty praw lennych. Osadnicy otrzymali dziesięcioletni okres wolnizny. Wieś w znacznej części została zniszczona w czasie wojny polsko-krzyżackiej 1519-1521. Zniszczenie przedmieść Reszla, w tym i pobliskiej wsi miało miejsce 23 sierpnia 1520 r. Po wojnie leżało odłogiem w Klewnie 29 włók, z których sześć obsadzono do 1533, a pozostałe do 1586 roku.

W roku 1611 biskup warmiński Piotr Tylicki przekazał szlachcicowi Mateuszowi Pakuszowi ze Smolajn oraz jego małżonce jedną morgę ziemi z przeznaczeniem na budowę karczmy. Pakosz dożywotnio został zwolniony z czynszów i powinności jakie ciążyły na karczmarzach. W roku 1783 w Klewnie było 35 domów, a w 1820 było ich 44 i mieszkały tu 274 osoby. Właścicielem majątku ziemskiego w 1847 był tu Aleksander Droz. W 1848 we wsi było 521 mieszkańców.

Szkoła w Klewnie w 1935 roku miała dwóch nauczycieli i 118 uczniów. W 1933 r. we wsi było 842 mieszkańców a w 1939 – 892.

17 lipca 1945 w Klewnie powstała gmina wiejska, której siedzibę jeszcze w tym roku przeniesiono do Reszla. Wójtem był wówczas Aleksander Karpowicz. Gmina miała powierzchnię 10940 ha, na jej obszarze mieszka��o 2010 osób i było 11 sołectw. Klewno było też siedzibą gromady, którą zlikwidowano 1 stycznia 1955. Klewno stało się wsią sołecką.

W 1976 w Klewnie funkcjonowała czteroklasowa szkoła i świetlica wiejska.

Zobacz też

Parafia Świętych Apostołów Piotra i Pawła w Reszlu

Bibliografia

Biskupiec. Z dziejów miasta i powiatu, Pojezierze, Olsztyn, 1969. (s. 164-165)
Kętrzyn. Z dziejów miasta i okolic, Pojezierze, Olsztyn, 1978 (s. 193-195)
Mapa Schroettera 1796–1802

Przypisy

↑ Państwowy Rejestr Nazw Geograficznych – miejscowości – format XLSX, Dane z państwowego rejestru nazw geograficznych – PRNG, Główny Urząd Geodezji i Kartografii, 5 listopada 2023, identyfikator PRNG: 53834
↑ Oficjalny Spis Pocztowych Numerów Adresowych, Poczta Polska S.A., październik 2022, s. 481 [zarchiwizowane 2022-10-26] .
↑ RÖSSEL (RESZEL). Skala 1:100 000. Warszawa: Wojskowy Instytut Geograficzny, 1928.
↑ Jan Oryńczak: Środowisko geograficzne. W: Kętrzyn. Z dziejów miasta i okolic. Olsztyn: Pojezierze, 1978, s. 34, seria: Z dziejów miasta i powiatu.

[prng-1] Państwowy Rejestr Nazw Geograficznych – miejscowości – format XLSX, Dane z państwowego rejestru nazw geograficznych – PRNG, Główny Urząd Geodezji i Kartografii, 5 listopada 2023, identyfikator PRNG: 53834

[2] Oficjalny Spis Pocztowych Numerów Adresowych, Poczta Polska S.A., październik 2022, s. 481 [zarchiwizowane 2022-10-26] .

[3] RÖSSEL (RESZEL). Skala 1:100 000. Warszawa: Wojskowy Instytut Geograficzny, 1928.

[4] Jan Oryńczak: Środowisko geograficzne. W: Kętrzyn. Z dziejów miasta i okolic. Olsztyn: Pojezierze, 1978, s. 34, seria: Z dziejów miasta i powiatu.

[2]

Miasto	Reszel
Wsie	Bezławki Dębnik Kępa Tolnicka Klewno Leginy Łężany Mnichowo Pasterzewo Pieckowo Pilec Robawy Siemki Śpiglówka Święta Lipka Tolniki Małe Wanguty Widryny Wola Worpławki Zawidy
Osady	Bezławecki Dwór Biel Czarnowiec Fiugaty Grodzki Młyn Grzybowo Kocibórz Lipowa Góra Łabędziewo Mojkowo Plenowo Ramty Śpigiel Wólka Pilecka Wólka Ryńska
Część wsi	Wólka Pieckowska
Przysiółki wsi	Bertyny Jutrkowo Mała Bertynówka Pudwągi Staniewo Stąpławki
Uroczysko-dawna miejscowość	Niewodna