Przejdź do zawartości

Karl Kraus

Z Wikipedii, wolnej encyklopedii
Karl Kraus
ilustracja
Data i miejsce urodzenia

28 kwietnia 1874
Jiczyn

Data i miejsce śmierci

12 czerwca 1936
Wiedeń

Narodowość

austriacka

Język

niemiecki

Dziedzina sztuki

publicystyka, dramat, poezja, aforyzm

Multimedia w Wikimedia Commons
Cytaty w Wikicytatach
Tablica upamiętniająca Karla Krausa w miejscu jego urodzenia.

Karl Kraus (ur. 28 kwietnia 1874 w Jiczynie, zm. 12 czerwca 1936 w Wiedniu) – austriacki dramaturg, poeta, pisarz, aforysta, publicysta, krytyk kultury i języka[1]. Uznawany za najwybitniejszego satyryka obszaru niemieckojęzycznego w XX wieku.

W Wiedniu współpracował z "Neue Free Presse". W latach 1899–1936 był wydawcą i głównym autorem czasopisma literackiego „Die Fackel” (Pochodnia), walczącego m.in. ze stereotypami i manipulacjami języka prasy, a współpracującego z Wilhelmem Liebknechtem, Detlevem von Liliencronem czy Frankiem Wedekindem. Wygłaszał odczyty w Berlinie i Wiedniu, które stały się inspiracją dla współczesnych[1].

Był twórcą tzw. wiedeńskiej szkoły eseju. Zasłynął jako autor epickiego Die letzten Tage der Menschheit (pol. Ostatnie dni ludzkości, 1918/19), mówiącego o zmierzchu Austro-Węgier i europejskiej cywilizacji w kontekście wydarzeń I wojny światowej. Jest to jedno z najbardziej oskarżycielskich dzieł dotyczących I wojny światowej[2]. Oprócz dramatów pisał także wiersze, satyry, aforyzmy i glosy. Przez całe swoje życie związany był z Wiedniem[1].

Pochowany na Cmentarzu Centralnym w Wiedniu.

Twórczość

[edytuj | edytuj kod]
  • Die demolierte Literatur. 1897.
  • Sittlichkeit und Kriminalität. 1902.
  • Heine und die Folgen. 1910.
  • Die Chinesische Mauer. 1910.
  • Die letzten Tage der Menschheit. 1922.
  • Literatur und Lüge. 1929.
  • Die Sprache. 1937.
  • Die dritte Walpurgisnacht. 1952.

Zbiory aforyzmów

[edytuj | edytuj kod]
  • Sprüche und Widersprüche. 1909.
  • Pro domo et mundo. 1912.
  • Nachts. 1918.

Przypisy

[edytuj | edytuj kod]
  1. ↑ a b c Pisarze niemieckojęzyczni XX wieku. Leksykon encyklopedyczny PWN pod red. Marka Zybury. Warszawa – Wrocław 1996 (autor biogramu: Krzysztof Lipiński), s/ 185..
  2. ↑ Karl Kraus - w obronie prywatności, przeciw Wielkiej Wojnie - Dwójka - polskieradio.pl

Bibliografia

[edytuj | edytuj kod]
  • Pisarze świata. Słownik encyklopedyczny, wyd. PWN, 1999ski
  • Pisarze niemieckojęzyczni XX wieku. Leksykon encyklopedyczny PWN pod red, Marka Zybury. Warszawa – Wrocław: Wydawnictwo Naukowe PWN, 1996. ISBN 83-01-11995-0 (autor biogramu: Krzysztof Lipiński).

Linki zewnętrzne

[edytuj | edytuj kod]
Źródło: „https://pl.wikipedia.org/w/index.php?title=Karl_Kraus&oldid=74992781”