Jerzy Ablewicz
| Arcybiskup ad personam | |||
 Jerzy Ablewicz (przed 1972) | |||
| |||
| Kraj działania | |||
|---|---|---|---|
| Data i miejsce urodzenia |
1 listopada 1919 | ||
| Data i miejsce śmierci |
31 marca 1990 | ||
| Biskup diecezjalny tarnowski | |||
| Okres sprawowania |
1962–1990 | ||
| Wyznanie | |||
| Kościół | |||
| Prezbiterat |
3 marca 1943 | ||
| Nominacja biskupia |
26 lutego 1962 | ||
| Sakra biskupia |
20 maja 1962 | ||
| Data konsekracji |
20 maja 1962 | ||||||||||||||||||
|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
| Miejscowość |
Przemyśl | ||||||||||||||||||
| Miejsce |
bazylika katedralna św. Jana Chrzciciela i Wniebowzięcia Najświętszej Maryi Panny | ||||||||||||||||||
| Konsekrator | |||||||||||||||||||
| Współkonsekratorzy | |||||||||||||||||||
| |||||||||||||||||||
| |||||||||||||||||||
Jerzy Karol Ablewicz[1] (ur. 1 listopada 1919 w Krośnie, zm. 31 marca 1990 w Tarnowie) – polski duchowny rzymskokatolicki, biskup diecezjalny tarnowski w latach 1962–1990, arcybiskup ad personam od 1987.
Życiorys
[edytuj | edytuj kod]Urodził się 1 listopada 1919 w Krośnie[1]. Jego starszy brat Adam również został księdzem[2]. Kształcił się w miejscowym Gimnazjum i Liceum im. Mikołaja Kopernika. W 1937 złożył egzamin dojrzałości. Należał do Sodalicji Mariańskiej. W 1937 rozpoczął studia filozoficzno-teologiczne w Instytucie Teologicznym w Przemyślu i formację kapłańską w tamtejszym Wyższym Seminarium Duchownym. Po zamknięciu seminarium we wrześniu 1939 wznowił studia w maju 1940 w Brzozowie. Tamże w kaplicy seminaryjnej w willi Anatolówka 3 marca 1943 został wyświęcony na prezbitera przez biskupa diecezjalnego przemyskiego Franciszka Bardę. Od 1946 kontynuował studia na Wydziale Filozofii Chrześcijańskiej Katolickiego Uniwersytetu Lubelskiego, gdzie w 1949 na podstawie dysertacji Tomistyczna metafizyka dobra uzyskał doktorat[1].
Od 1943 do 1946 był wikariuszem w parafii św. Józefa w Trzcieńcu. W 1946 pracował ponadto jako duszpasterz w parafii św. Mikołaja w Pnikucie, a następnie wikariusz w parafii Ducha Świętego w Przeworsku. W 1955 został sędzią synodalnym. Jako promotor wiary uczestniczył w procesach informacyjnych sług Bożych ks. Jana Balickiego i ks. Bronisława Markiewicza[1].
W latach 1949–1962 prowadził wykłady z filozofii w Wyższym Seminarium Duchownym w Przemyślu, gdzie od 1949 piastował stanowisko prefekta, a od 1957 urząd wicerektora[1].
26 lutego 1962 papież Jan XXIII[3] mianował go biskupem diecezjalnym diecezji tarnowskiej[1]. Święcenia biskupie otrzymał 20 maja 1962 w bazylice katedralnej św. Jana Chrzciciela i Wniebowzięcia Najświętszej Maryi Panny w Przemyślu. Udzielił mu ich arcybiskup metropolita lwowski i administrator apostolski archidiecezji krakowskiej Eugeniusz Baziak w asyście Franciszka Bardy, biskupa diecezjalnego przemyskiego, i Karola Pękali, biskupa pomocniczego tarnowskiego[1]. Jako zawołanie biskupie przyjął słowa „Lavare pedes” (Umywać stopy)[4]. 26 maja 1962 kanonicznie objął diecezję, a dzień później odbył ingres do katedry Narodzenia Najświętszej Maryi Panny w Tarnowie. Przeprowadził IV synod diecezjalny. W miejsce zamkniętego przez władze świeckie małego seminarium utworzył studium humanistyczne. Reaktywował Instytut Wyższej Kultury Religijnej. Dbał o dobre wykształcenie księży. Wysyłał kapłanów do pracy w krajach zachodnioeuropejskich, południowoamerykańskich, w Stanach Zjednoczonych, a także na misje w centralnej Afryce (utworzył misję chrystianizacyjną w Ludowej Republice Konga[1]). Przeprowadził reformę kurii i sądu biskupiego, ustanowił radę duszpasterską, radę kapłańską i kolegium konsultorów. Erygował 132 nowe parafie[3]. Przyczynił się do wybudowania Domu Księży Emerytów w Zbylitowskiej Górze[3] i Domu Samotnej Matki w Tarnowie[5]. Wznowił działalność diecezjalnej Caritas i wydawanie czasopisma naukowego „Tarnowskie Studia Teologiczne”[3]. Podjął starania o kanonizację błogosławionej Kingi i beatyfikację Karoliny Kózki[1]. Przeprowadził dwie diecezjalne peregrynacje Matki Boskiej Częstochowskiej, w latach 1968–1970 w symbolach Ewangelii i świecy, a w 1983 w jasnogórskim obrazie[3]. 10 czerwca 1987 podczas pobytu papieża Jana Pawła II w diecezji tarnowskiej został wyniesiony do godności arcybiskupa ad personam[1].
W Episkopacie Polski był członkiem Komisji ds. Katolickiego Uniwersytetu Lubelskiego, Komisji ds. Budowy Kościołów i Komisji Duszpasterskiej. W 1973 został członkiem Kongregacji ds. Świętych i Błogosławionych[1]. W 1962 i 1965 uczestniczył odpowiednio w I i IV sesji soboru watykańskiego II[6][1]. W 1976 brał udział w Międzynarodowym Kongresie Eucharystycznym w Filadelfii. W 1981 głosił rekolekcje wielkopostne w Watykanie[1].
Konsekrował biskupów pomocniczych tarnowskich: Józefa Gucwę (1969) i Władysława Bobowskiego (1975). Był współkonsekratorem podczas sakr 8 biskupów, m.in. późniejszych kardynałów: Mariana Jaworskiego (1984) i Kazimierza Nycza (1988)[7][8].
Zmarł 31 marca 1990 w Tarnowie. 4 kwietnia 1990 został pochowany w krypcie katedry tarnowskiej[1].
Jego imię nadano Klubowi Inteligencji Katolickiej w Tarnowie i Archiwum Diecezjalnemu w Tarnowie. Powstała także fundacja jego imienia przyznająca corocznie stypendia uzdolnionej młodzieży[9]. Jego imieniem nazwano również jedną z ulic w Tarnowie[10].
Przypisy
[edytuj | edytuj kod]- ↑ a b c d e f g h i j k l m n K.R. Prokop: Biskupi Kościoła katolickiego w III Rzeczpospolitej. Kraków: Towarzystwo Autorów i Wydawców Prac Naukowych „Universitas”, 1998, s. 11–12. ISBN 83-7052-900-3.
- ↑ Zmarł ks. prał. Adam Ablewicz. ekai.pl (arch.), 1999-01-11. [dostęp 2021-06-13].
- ↑ a b c d e Nota biograficzna Jerzego Ablewicza na stronie diecezji tarnowskiej. diecezja.tarnow.pl (arch.). [dostęp 2015-07-05].
- ↑ K.R. Prokop: Biskupi Kościoła katolickiego w III Rzeczpospolitej. Kraków: Towarzystwo Autorów i Wydawców Prac Naukowych „Universitas”, 1998, s. 187. ISBN 83-7052-900-3.
- ↑ Tarnów: 25 lat temu powstał Dom Samotnej Matki. ekai.pl (arch.), 2008-12-13. [dostęp 2021-06-13].
- ↑ B. Bejze: Sobór Watykański II. W: Z. Pawlak (red.): Katolicyzm A–Z. Wyd. III. Łódź: 1989, s. 419. ISBN 83-850-22-03-1.
- ↑ Jerzy Ablewicz. catholic-hierarchy.org. [dostęp 2015-07-05]. (ang.).
- ↑ Jerzy Ablewicz uczestniczył w sakrze biskupa pomocniczego gdańskiego Kazimierza Kluza, ale nie jako współkonsekrator. Bp Kazimierz Kluz. chrystuskrol.diecezja.gda.pl. [dostęp 2023-10-10].
- ↑ Kościół tarnowski wspominał abp. Jerzego Ablewicza w 25. rocznicę śmierci. ekai.pl (arch.), 2015-03-31. [dostęp 2021-06-13].
- ↑ E. Biedroń: Sto lat temu urodził się abp Jerzy Ablewicz. rdn.pl (arch.), 2019-11-01. [dostęp 2024-06-06].
Linki zewnętrzne
[edytuj | edytuj kod]- Nota biograficzna Jerzego Ablewicza na stronie diecezji tarnowskiej (arch.). [dostęp 2015-12-11].
- Jerzy Ablewicz [online], catholic-hierarchy.org [dostęp 2010-08-31] (ang.).