Jacek Machciński

Jacek Machciński

Pełne imię i nazwisko	Jacek Józef Machciński
Data i miejsce urodzenia	27 stycznia 1948 Warszawa
Data i miejsce śmierci	22 grudnia 2019 Łódź
Pozycja	lewoskrzydłowy
Kariera juniorska
Lata Klub 1964–? MKS Łodzianka Hala Sportowa Łódź Widzew Łódź
Kariera seniorska[a]
Lata Klub Wyst. Gole Warta Poznań ?–1969 AZS-AWF Warszawa
Kariera trenerska
Lata Drużyna 1972 Włókniarz Pabianice 1972–1973 Widzew Łódź (juniorzy) 1972–1976 Widzew Łódź (asystent) 1976–1977 ŁKS Łódź (asystent) 1977 Włókniarz Białystok 1977 Concordia Piotrków Trybunalski 1977–1978 Resovia 1978–1979 Ruch Chorzów (asystent) 1979–1981 Widzew Łódź 1983 Stal Mielec 1985 Lech Poznań Włókniarz Pabianice 1987 Ruch Chorzów Start Łódź 2001 Włókniarz Pabianice 2002 Wigry Suwałki 2003 Tur Turek
↑ Uwzględniono wyłącznie rozgrywki ligowe.

Jacek Józef Machciński (ur. 27 stycznia 1948 w Warszawie, zm. 22 grudnia 2019 w Łodzi) – polski piłkarz występujący na pozycji lewoskrzydłowego oraz trener piłkarski; zdobywca mistrzostwa Polski z Widzewem Łódź w sezonie 1980/1981.

Wychowujący się w łódzkim Śródmieściu Machciński grę w piłkę rozpoczął w miejskich klubach młodzieżowych: Łodziance (od 1964^[1]) i Hali Sportowej. Następnie był członkiem juniorskiej drużyny Widzewa Łódź, a po rozpoczęciu studiów w Akademii Wychowania Fizycznego w Poznaniu grał w miejscowej Warcie w rozgrywkach III ligi. Ze stolicy Wielkopolski przeniósł się później do Akademii Wychowania Fizycznego w Warszawie, którą ukończył w 1972 z tytułem trenera II klasy. W tamtym okresie występował w akademickim zespole AZS-AWF Warszawa. Karierę zakończył w wieku 21 lat, po odniesieniu poważnej kontuzji^[1].

Latem 1972 Machciński został trenerem spadkowicza z II ligi, Włókniarza Pabianice. Poprowadził go jednak tylko w jednym spotkaniu, szybko został bowiem zatrudniony w łódzkim Widzewie – ówczesnym beniaminku II ligi – na stanowisku trenera drużyny juniorów oraz jednocześnie asystenta prowadzącego pierwszy zespół Leszka Jezierskiego (jego dawnego trenera w Hali Sportowej). Po roku pracy skupił się wyłącznie na roli asystenta. W 1975 piłkarze Widzewa wywalczyli awans do ekstraklasy, lecz już po pierwszym sezonie na tym szczeblu Jezierski i Machciński odeszli do innego pierwszoligowego klubu – ŁKS Łódź. Ich podopieczni na półmetku nowych rozgrywek zajmowali pozycję lidera, wiosną jednak musieli sobie radzić już bez asystenta Machcińskiego, który w styczniu 1977 odszedł z klubu, by objąć wkrótce trzecioligową drużynę Włókniarza Białystok. Osiągnął z tym zespołem ósme miejsce w tabeli (łodzianie skończyli ligę na siódmej pozycji).

Pracował następnie w również trzecioligowej Concordii Piotrków Trybunalski, z której został dyscyplinarnie zwolniony po konflikcie z zawodnikami, którzy przychodzili na treningi pijani^[2]. Już bez Machcińskiego – który wygrał z klubem w sądzie pracy^[1] – Concordia wywalczyła wiosną awans do II ligi. Od grudnia 1977 do maja 1978 był trenerem drugoligowej Resovii^[3], z którą zajął czwarte miejsce w grupie południowej sezonu 1977/78. Przed sezonem 1978/79 powrócił do współpracy z Leszkiem Jezierskim, tym razem w Ruchu Chorzów. W końcówce sezonu 1977/78 przyczynili się oni do utrzymania zespołu w I lidze, a w 1979 prowadzeni przez nich chorzowianie sięgnęli po mistrzostwo Polski.

22 października 1979 Machciński zastąpił Stanisława Świerka na stanowisku trenera łódzkiego Widzewa. Początkowo Polski Związek Piłki Nożnej nie chciał wydać mu zezwolenia na prowadzenie zespołu w I lidze; powodem był głośny konflikt Machcińskiego z czołowymi polskimi trenerami oraz kilkoma działaczami i dziennikarzami, do którego doszło w styczniu 1979 w przeddzień ogólnopolskiej konferencji szkoleniowej, a który zakończył się rękoczynami^[4]. Ostatecznie trener otrzymał niezbędne dokumenty i w sezonie 1979/80 poprowadził swój zespół od przedostatniego miejsca w tabeli do srebrnego medalu mistrzostw Polski. Pozwoliło to Widzewowi wziąć w kolejnym sezonie udział w rozgrywkach Pucharu UEFA, w których osiągnął 1/8 finału, eliminując Manchester United (1:1, 0:0) i Juventus FC (3:1, 1:3 pd., k. 4-1) oraz odpadając z Ipswich Town (0:5, 1:0). Młody szkoleniowiec łodzian słynął z trudnego charakteru i aplikowania piłkarzom wymagających fizycznie treningów. Kosztem taktyki stawiał na intuicję, wolę walki i kreatywność swoich zawodników^[2]. Jesienią 1980 zespół Machcińskiego zanotował serię 22 kolejnych meczów bez porażki. Przerwana ona została po aferze na Okęciu, gdy na pewien czas zdyskwalifikowano czterech graczy Widzewa: Józefa Młynarczyka, Zbigniewa Bońka, Włodzimierza Smolarka i Władysława Żmudę. Widzew został ostatecznie po raz pierwszy w historii mistrzem, wyprzedzając o dwa punkty Wisłę Kraków^[5]. Mający wówczas tylko 33 lata Machciński podał się do dymisji w połowie czerwca 1981 po konflikcie z prezesem klubu Ludwikiem Sobolewskim^[6].

Od stycznia do maja 1983 prowadził Stal Mielec^[7], z którą zajął 15. miejsce w tabeli ekstraklasy i spadł do II ligi. Na początku 1985 wspólnie z Leszkiem Jezierskim objął Lecha Poznań, którego poprowadzili w dziesięciu spotkaniach ligowych rundy wiosennej sezonu 1984/85 i dwóch w przegranym ćwierćfinale Pucharu Polski. Poznaniacy zakończyli sezon na czwartym miejscu w tabeli, uzyskując możliwość gry w Pucharze UEFA. Machciński wrócił wkrótce do grającego wtedy w II lidze Włókniarza Pabianice.

Wiosną 1987 próbował ratować przed degradacją z I ligi Ruch Chorzów, prowadząc go w ostatnich ośmiu spotkaniach rundy wiosennej sezonu 1986/87. O pierwszym w historii klubu spadku z ekstraklasy przesądziła porażka w dwumeczu barażowym z Lechią Gdańsk (1:2, 1:2). W pierwszym meczu w Chorzowie bramkarz gospodarzy Janusz Jojko wrzucił ręką piłkę do własnej bramki. Po tym wydarzeniu Machciński opuścił stadion i poszedł do kawiarni^[2]. W szatni Ruchu klubowa sprzątaczka znalazła później reklamówkę z pieniędzmi, do której nikt się nie przyznał^[8]. Trener – który dzień przed tym spotkaniem doznał zapaści krążeniowej – oskarżył kilku zawodników o sprzedanie meczu, Jojce nie pozwolił wsiąść do autokaru na mecz rewanżowy i do końca życia nie podał mu ręki.

Po odejściu z Ruchu prowadził jeszcze Start Łódź, po czym na wiele lat wycofał się z futbolu, tłumacząc że ma dość bycia ofiarą układów, handlowania meczami i stresu. Na łamach Tempa proponował, by na kilka lat zawiesić rozgrywki ligowe, aby zmusić zdegenerowane pokolenie piłkarzy do odejścia z piłki.

Do zawodu trenera powracał kilka razy na początku XXI wieku. W 2001 po raz trzeci objął Włókniarza Pabianice^[9][10], występującego tym razem w IV lidze i kończącego sezon 2001/02 na miejscu spadkowym. W październiku 2002 poprowadził w trzech spotkaniach trzecioligowe Wigry Suwałki^[11], które po sezonie również zaliczyły degradację. We wrześniu i październiku 2003 szkolił piłkarzy trzecioligowego Tura Turek, z którego został zwolniony z powodu słabych wyników^[12].

Prowadził sklep przy ul. Piotrkowskiej w Łodzi, gdzie handlował militariami. Był żonaty z Urszulą, działaczką społeczną, uhonorowaną m.in. Odznaką „Za Zasługi dla Miasta Łodzi”^[13], którą poznał gdy mieli po siedem lat. Przez długi czas zmagała się ona z ciężką chorobą, zmarła w marcu 2017^[14]. Mieli córkę Magdalenę pracującą jako tłumacz przysięgły. Mieszkali w bloku przy ul. Lubeckiego^[2].

Machciński palił dużo papierosów. W ostatnich latach życia miał problemy zdrowotne, kilkukrotnie przechodził zapalenie płuc^[6].

Zmarł wskutek kolejnego zapalenia w wieku 71 lat^[15][16]. 8 stycznia 2020 został pochowany obok zmarłej dwa lata wcześniej żony, na cmentarzu Doły w Łodzi^[17]. Następnie prochy małżeństwa zostały przeniesione do alei zasłużonych tego samego cmentarza^[18]. 27 października 2024 odbyła się uroczystość odsłonięcia ich pomnika^[19].

• Mistrzostwo Polski: 1980/1981
• Wicemistrzostwo Polski: 1979/1980

• Andrzej Gowarzewski, Joachim Waloszek: Ruch Chorzów. 75 lat "niebieskich" – księga jubileuszowa. Katowice: Wydawnictwo GiA, 1995.
• Andrzej Gowarzewski: Widzew Łódź oraz dawni łódzcy ligowcy, ŁTS-G, Klub Turystów, Union-Touring. 75 lat prawdziwej historii RTS (1922–1997). Katowice: Wydawnictwo GiA, 1998.
• Andrzej Gowarzewski, Jan Rędzioch: Lech Poznań. 80 lat i jeden rok prawdziwej historii. Katowice: Wydawnictwo GiA, 2003. ISBN 83-88232-11-8. Brak numerów stron w książce, s. 136–137, 223 i 241.

• Jacek Machciński w bazie Worldfootball.net (ang.)
• Jacek Machciński w bazie Wikiliga.pl
• Jacek Machcinski, [w:] baza Transfermarkt (trenerzy) [dostęp 2020-11-27] .