I Liceum Ogólnokształcące im. Jana Długosza w Nowym Sączu

I Liceum Ogólnokształcące im. Jana Długosza w Nowym Sączu

Liceum ogólnokształcące
Każdy jest dłużeń ojczyźnie swojej tyle, na ile go stać.
Państwo	Polska
Miejscowość	Nowy Sącz
Adres	ul. Długosza 5 33-300 Nowy Sącz
Data założenia	1818
Patron	Jan Długosz
Liczba uczniów	1157[1]
Dyrektor	mgr Jacek Tomasik
Wicedyrektorzy	mgr Barbara Lorek, mgr Grażyna Andrzejewska[2]
Członkostwo	Stowarzyszenie Szkół Aktywnych, Stowarzyszenie na rzecz Najstarszych Szkół w Polsce[3]
Położenie na mapie Nowego Sącza I Liceum Ogólnokształcące im. Jana Długosza w Nowym Sączu
Położenie na mapie Polski I Liceum Ogólnokształcące im. Jana Długosza w Nowym Sączu
Położenie na mapie województwa małopolskiego I Liceum Ogólnokształcące im. Jana Długosza w Nowym Sączu
49°37′18,38″N 20°41′42,09″E/49,621772 20,695025
Strona internetowa

I Liceum Ogólnokształcące im. Jana Długosza w Nowym Sączu – najstarsza szkoła ponadpodstawowa w Nowym Sączu i regionie. Do 2019 był to Zespół Szkół Ogólnokształcących nr 1 im. Jana Długosza w Nowym Sączu.

• 4.XI.1818 – otwarcie sześcioklasowego gimnazjum, 140 uczniów pobiera nauki w budynku przy ul. Pijarskiej
• 1838 – gimnazjum przekazano jezuitom, szkoła mieści się w budynku przy ul. Piotra Skargi
• 1867 – zorganizowanie pełnego ośmioklasowego gimnazjum, pierwszy egzamin dojrzałości
• 1868 – przejście pod nadzór nowo utworzonej C.K. Rady Szkolnej Krajowej
• 1870 – założenie bursy im. Tadeusza Kościuszki
• 17 kwietnia 1894 – pożar Nowego Sącza, ogień trawi jeden z budynków szkolnych
• 23 kwietnia 1894 – wznowienie nauki w nowym budynku przy ul. Długosza 5
• 1 września 1907 – rozpoczęła działalność samodzielna filia c. k. Gimnazjum Wyższego, mieszcząca się w realności R. Pisza przy ul. Wąsowiczów, kierownikiem filii, a następnie gimnazjum został dr Stanisław Klemensiewicz
• 1908 – filia została przekształcona w c. k. Gimnazjum II, późniejsze Państwowe Gimnazjum II im. Króla Bolesława Chrobrego
• 1908 – w związku z utworzeniem nowej placówki dotychczasowy zakład otrzymał nazwę „c. k. Gimnazjum I Wyższe”
• 1912–1918 – liczny udział uczniów I Gimnazjum w tajnej działalności patriotycznej i walkach wyzwoleńczych
• 11 listopada 1918 – w stulecie szkoły uroczystość patriotyczna – manifestacyjne otwarcie szkoły pod białym Orłem
• 1925–1926 – szkoła przyjmuje nazwę Państwowe I Gimnazjum im. Jana Długosza w Nowym Sączu
• 1933–1934 – reforma szkolna tzw. jędrzejewiczowska – wprowadzenie dwustopniowej szkoły średniej ogólnokształcącej. Zarządzeniem Ministra Wyznań Religijnych i Oświecenia Publicznego z 1937 zostało utworzone „I Państwowe Liceum i Gimnazjum im. Jana Długosza w Nowym Sączu” (państwowa szkoła średnią ogólnokształcąca, złożoną z czteroletniego gimnazjum i dwuletniego liceum), po wejściu w życie tzw. reformy jędrzejewiczowskiej szkoła miała charakter męski, a wydział liceum ogólnokształcącego był prowadzony w typie matemtycznym^[4]. Pod koniec lat 30. szkoła funkcjonowała pod adresem ulicy Jana Długosza 1^[4].
• 1939–1945 – zamknięcie Gimnazjum – w budynku szkoły mieści się szkoła policyjna^[5] – okres tajnego nauczania
• luty 1945 – wznowienie nauki w różnych budynkach szkolnych
• od 7 maja 1946 – regularna nauka we własnym budynku szkolnym
• od 1 września 1948 – wprowadzenie czteroklasowego gimnazjum z nazwami klas: ósma, dziewiąta, dziesiąta, jedenasta
• 1952–1957 – liceum jako podległe TPD jest szkołą świecka, koedukacyjną
• 1957–1958 – powrót do dawnej nazwy i męskiego typu szkoły
• 1964 – ponowne wprowadzenie koedukacji
• 1966–1967 – szkoła została uznana za jedną z pięciu w województwie krakowskim tzw. szkół wiodących
• 1967–1968 – w związku z reformą szkolnictwa szkoła przejmuje pierwszych absolwentów ośmioklasowych szkół podstawowych
• 1968–1969 – uroczyste obchody 150-lecia szkoły, wydanie monografii szkoły mgr Antoniego Sitka, szkoła otrzymała złotą odznakę „Zasłużony dla Rozwoju Ziemi Sądeckiej”
• 1972 – remont generalny budynku, założenie centralnego ogrzewania
• 1973 – Instytut Kształcenia Nauczycieli i Badań Oświatowych uznał szkołę za wzorową w pierwszym etapie wdrażania nowoczesnego systemu dydaktyczno-wychowawczego
• 1974 – powstał hymn szkoły – słowa: mgr U. Adamek, muzyka: mgr J. Pach
• 1975 – pierwszy większy sukces w olimpiadach przedmiotowych – Tomek Podgórski laureatem Centralnej Olimpiady Historycznej
• 1976 – powstanie drużyny ZHP „SEKATOR”
• 1978 – Wojewódzka Rada Narodowa nadała I L.O. Złotą Odznakę „Za zasługi dla Województwa Nowosądeckiego”
• 1979 – oddanie do użytku sali gimnastycznej
• 1979 – Ministerstwo Oświaty i Wychowania przyznaje szkole Medal Komisji Edukacji Narodowej
• 1983 – wizyta ministra Oświaty i Wychowania, prof. dr hab. Bolesław Farona absolwenta I L.O. z roku 1954
• 1983 – I rajd szkolny – tradycja utrzymywana do dziś
• 10 maja 1985 – odsłonięcie popiersia patrona szkoły Jana Długosza
• październik 1986 – przyjęcie szkoły do klubu UNESCO
• 6 grudnia 1986 – sesja naukowa pt.: „Zapewnić światu pokój”
• październik 1985 – udział przedstawicieli I LO w zjeździe szkół 100-letniej tradycji
• 1988 – uroczyste obchody 170-lecia szkoły
• 1998 – uroczyste obchody 180-lecia szkoły
• 1999 – utworzone zostaje przy I LO – Gimnazjum i szkoła otrzymuje nazwę: Zespół Szkół Ogólnokształcących Nr 1 im. Jana Długosza w Nowym Sączu
• 2017 – rozpoczęcie stopniowego wygaszania I Gimnazjum
• 2018 – uroczyste obchody 200-lecia szkoły.
• 2024 – obchody 206-lecia szkoły^[6]

Chór I Liceum Ogólnokształcącego w Nowym Sączu „Scherzo” (z wł. żart) – powstał w 1987 r. Jest czterogłosowym chórem mieszanym skupiającym młodzież z kilku szkół sądeckich. Liczy około 60 osób w wieku 15–18 lat. Zespół pracuje również w dwóch formacjach: jako zespół wokalny wykonujący madrygały i chansonne oraz chór kameralny śpiewający muzykę dawną. Repertuar zespołu obejmuje głównie muzykę polską okresu Renesansu oraz współczesną, m.in. fragmenty „Carmina Burana” C. Orffa i „Misa Criolla” A. Ramireza^{[potrzebny przypis]}. Jest zdobywcą wielu nagród na konkursach ogólnopolskich^[7]. Nagrał i wydał dwie kasety ze swoim repertuarem. Koncertował za granicą m.in. w Niemczech, Włoszech, Francji, Belgii i Anglii. W latach 1993 i 1997 wystąpił z koncertami u papieża Jana Pawła II. Ponadto występował w ratuszu i sądeckich kościołach, uczestniczył w wielu uroczystościach miejskich i wojewódzkich, prowadził audycje muzyczne dla szkół. W latach 1991–95 chór działał pod patronatem Młodzieżowego Domu Kultury. W 1996 r. powstało Stowarzyszenie wspierające chór organizacyjnie. Zespół podnosi swój poziom artystyczny m.in. na wakacyjnych obozach szkoleniowo-wypoczynkowych. Jego działalność jest finansowana przez Ministerstwo Edukacji Narodowej, Wydział Kultury Urzędu Miejskiego, Kuratorium Oświaty, Radę Szkoły oraz wielu sponsorów prywatnych^{[potrzebny przypis]}.

W rok 1971 młodzież działająca w Samorządzie Szkolnym wpadła na pomysł zorganizowania przeglądu artystycznego, w którym talenty mogliby zaprezentować uczniowie. Pod kierunkiem prof. Józefy Piwowar i prof. Wojciecha Froehlicha, młodzież przygotowała I Festiwal Młodych Talentów. Uczniowie prezentowali swoje uzdolnienia w konkurencjach: gra na instrumencie, śpiew solowy, recytacja, taniec, gra zespołu muzycznego, kabaret oraz rysunek z natury. Do 1980 r. odbywał się on rokrocznie. W latach 1982 i 1983 młodzież doprowadziła do zorganizowania kolejnych koncertów festiwalowych. W 1989 r. młodzież pod wodzą prof. Barbary Porzucek zorganizowała kolejny XIII Festiwal. Tradycja jest kontynuowana.

Biblioteka mieści się w budynku głównym szkoły na parterze. Posiada wypożyczalnię i czytelnię. Obecnie^[kiedy?] liczy około 19 300 woluminów. Są również czasopisma podarowane: w języku niemieckim, angielskim i rosyjskim oraz „POLITYKA”. Z czytelni mogą korzystać również osoby nie związane ze szkołą. Liczba odwiedzin, która w tym roku^[kiedy?] przekroczyła już 1300.

Cimelia biblioteki szkolnej:

• Nałęcz, Romans z dziejów polskich. 1828
• Władysław Syrokomla, Dwie koronacye Sasów. 1854
• Piotr Skarga, Kazanie sejmowe. 1857
• J. Przyborowski, Wiadomości o życiu i pismach Jana Kochanowskiego. 1857
• Mikołaj Rej, Żywot człowieka poczciwego. 1859
• S.B.Linde, Słownik języka polskiego. 1859
• Wespazjan Kochowski, Pisma wierszem i prozą. 1859

 Z tym tematem związana jest kategoria: Ludzie związani z I Liceum Ogólnokształcącym im. Jana Długosza w Nowym Sączu.

• Kazimierz Firganek
• Sebastian Flizak
• Marian Janelli
• Tadeusz Miękisz
• Zygmunt Zagórowski

W ciągu 183 lat szkołę ukończyło 11421 absolwentów, wśród nich znalazło się wiele znakomitości polskiej nauki, kultury i polityki. Słynni absolwenci „Długosza”:

• Józef Dietl – polsko-austriacki lekarz, polityk, profesor i rektor Uniwersytetu Jagiellońskiego, prezydent Krakowa
• Albin Dunajewski – metropolita krakowski, kardynał
• Józef Sembratowicz – greckokatolicki metropolita lwowski

• Bolesław Barbacki – uczeń gimnazjum, malarz portrecista, rozstrzelany w 1941
• Adam Karol Benisz – górnośląski działacz plebiscytowy, jeden z dowódców w III powstaniu śląskim, członek Komisji Międzynarodowej z ramienia Ligi Narodów ds. Górnego Śląska
• Jan Zygmunt Berek (matura 1915) – generał brygady Wojska Polskiego
• Artur Berson – inżynier, meteorolog, fizyk
• Marian Chodacki – polski dyplomata, major dyplomowany piechoty
• Bronisław Chruściel – generał brygady Wojska Polskiego
• Karol Frytz – podchorąży Wojska Polskiego, kawaler Virtuti Militari
• Michał Gałązka – honorowy generał brygady Wojska Polskiego
• Józef Giza – generał brygady Wojska Polskiego
• Stanisław Habowski – generał brygady Wojska Polskiego
• Wilhelm Kasprzykiewicz – podpułkownik dyplomowany piechoty Wojska Polskiego
• Karol Benedykt Kautzki – nauczyciel, polityk
• Zenon Klemensiewicz – polski językoznawca, autor podręczników gramatyki, członek Polskiej Akademii Nauk
• Zdzisław Kurnikowski – urzędnik konsularny
• Stanisław Kwapniewski – oficer
• Józef Kustroń – legionista II Brygady, generał brygady WP, dowódca 21 Dywizji Piechoty, poległ w 1939 pod Oleszycami prowadząc dywizje do kontrataku
• Jakub Pawłowski – poseł na Sejm
• Kazimierz Pieracki – wiceminister Ministerstwa Wyznań Religijnych i Oświecenia Publicznego RP
• Eugeniusz Romer – profesor Uniwersytetu Jana Kazimierza we Lwowie, polski geograf i kartograf, wiceprezes Międzynarodowej Unii Geograficznej
• Jan Romer – generał dywizji WP, inspektor armii, kawaler orderu Virtuti Militari II i V klasy
• Stanisław Stroński – profesor Uniwersytetu Jagiellońskiego, poseł na Sejm, redaktor „Rzeczypospolitej”
• Bolesław Wieniawa-Długoszowski – generał dywizji Wojska Polskiego, dyplomata
• Jerzy Żuławski – poeta, powieściopisarz, dramaturg

Abiturienci z 1914

• Stefan Dul – podpułkownik piechoty Armii Krajowej, kawaler Virtuti Militari
• Adam Dzianott – podpułkownik dyplomowany artylerii Wojska Polskiego
• Władysław Kiełbasa (1893–1939) – podpułkownik piechoty Wojska Polskiego
• Ferdynand Markiewicz – major piechoty Wojska Polskiego, kawaler Virtuti Militari
• Karol Mika – porucznik Wojska Polskiego
• Bronisław Pieracki – członek Związku Strzeleckiego, legionista, minister spraw wewnętrznych, poseł na Sejm RP
• Józef Życzkowski – dyrygent i pedagog, wykładowca Konserwatorium Towarzystwa Muzycznego w Krakowie
• Józef Motyka – botanik, profesor systematyki roślin i geografii roślin Uniwersytetu Marii Curie-Skłodowskiej w Lublinie

• Henryk Barycz – profesor Uniwersytetu Jagiellońskiego, historyk
• Jan Flis – profesor Wyższej Szkoły Pedagogicznej w Krakowie, znany geograf
• Stefan Jarosz – badacz Alaski, znany podróżnik
• Julian Lambor – profesor Politechniki Warszawskiej, znany hydrolog
• Andrzej Pelczar – historyk, organizator i dyrektor Biblioteki Gdańskiej PAN
• Emanuel Ringelblum – polsko-żydowski historyk, pedagog i działacz społeczny
• Józef Wąsowicz – profesor Uniwersytetu Jana Kazimierza i Uniwersytetu Wrocławskiego, geograf i kartograf
• Zdzisław Wójcik – ambasador w Libanie i Kuwejcie

• Leszek Bednarczuk – polski językoznawca, indoeuropeista i celtolog^[8]
• Zygmunt Berdychowski – poseł na Sejm RP
• Bolesław Faron – prof., minister Edukacji Narodowej (1981–1986), rektor Wyższej Szkoły Pedagogicznej w Krakowie
• Wojciech Froehlich – prof., dyrektor Zakładu Geomorfologii i Hydrologii Gór i Nizin PAN
• Franciszek Gągor – generał, szef Sztabu Generalnego Wojska Polskiego
• Ludomir Handzel – prezydent Nowego Sącza od 2018 r.
• Juliusz Janusz – arcybiskup tytularny, nuncjusz Stolicy Apostolskiej w Rwandzie, od 1998 powołany na nuncjusza Stolicy Apostolskiej w Mozambiku, Nuncjusz Apostolski w Budapeszcie
• Jolanta Klimek-Grądzka – polska polonistka, slawistka i profesor Katolickiego Uniwersytetu Lubelskiego Jana Pawła II; związana z Małopolskim Centrum Kultury „Sokół” w Nowym Sączu
• Ludomir Krawiński – były prezydent Miasta Nowego Sącza
• Antoni Malczak – muzyk, pedagog, dyrektor Małopolskiego Centrum Kultury SOKÓŁ w Nowym Sączu od 1980 do 2019 roku
• Leszek Mazan – publicysta krakowski
• Stanisław Mazur – polski politolog, doktor habilitowany nauk humanistycznych, profesor uczelni na Uniwersytecie Ekonomicznym w Krakowie
• Andrzej Mączyński – sędzia Trybunału Konstytucyjnego
• Krzysztof Pawłowski – senator RP, rektor Wyższej Szkoły Biznesu w Nowym Sączu i Tarnowie
• Zbigniew Ślipek – profesor, rektor dwóch kadencji Akademii Rolniczej w Krakowie
• Leszek Wójtowicz – bard Piwnicy Pod Baranami w Krakowie
• Marian Zając – ksiądz, profesor Katolickiego Uniwersytetu Lubelskiego Jana Pawła II
• Jerzy Zoń – twórca i dyrektor teatru
• Katarzyna Ucherska – polska aktorka
• Łukasz Warzecha – reżyser
• Jakub Polaczyk – polski kompozytor i pianista

• ZSO nr 1 im. Jana Długosza w Nowym Sączu

• Jacek Tomasik „Mój Długosz”
• Oficjalna strona internetowa szkoły
• BIP ZSO nr 1

• Oficjalna strona internetowa Liceum
• Sprawozdania szkolne I Gimnazjum w Nowym Sączu