Przejdź do zawartości

H. Cegielski – Fabryka Pojazdów Szynowych

Z Wikipedii, wolnej encyklopedii
Fabryka Pojazdów Szynowych
Ilustracja
Wejście na teren zakładów
Państwo

 Polska

Adres

ul. 28 czerwca 1956 r. 223/229
60-965 Poznań[1]

Data założenia

1920[2]

Forma prawna

spółka z o.o.

Prezes

dr Marcina Rodka, LL.M.[3]

Nr KRS

0000069009

Zatrudnienie

370 (lipiec 2010)[2]

Dane finansowe
Kapitał zakładowy

105 553 000 PLN[1]

Położenie na mapie Poznania
Mapa konturowa Poznania, w centrum znajduje się punkt z opisem „Fabryka Pojazdów Szynowych”
Położenie na mapie Polski
Mapa konturowa Polski, po lewej znajduje się punkt z opisem „Fabryka Pojazdów Szynowych”
Położenie na mapie województwa wielkopolskiego
Mapa konturowa województwa wielkopolskiego, blisko centrum na lewo znajduje się punkt z opisem „Fabryka Pojazdów Szynowych”
Ziemia52°22′49″N 16°54′38″E/52,380278 16,910556
Strona internetowa

H. Cegielski – Fabryka Pojazdów Szynowych – przedsiębiorstwo produkujące pojazdy szynowe założone w 1920 w Poznaniu. W 1997 spółka przyjęła obecną nazwę i weszła w skład grupy H. Cegielski – Poznań, a od 2010 jej wyłącznym akcjonariuszem i właścicielem jest Agencja Rozwoju Przemysłu.

Historia

[edytuj | edytuj kod]
Wnętrze Fabryki Wagonów i Parowozów

Fabryka powstała w 1920[2] jako część zakładów H. Cegielski Towarzystwo Akcyjne[4] i już w 1921 rozpoczęła produkcję wagonów towarowych. Początkowo były to węglarki kryte i wagony do przewozu szyn, a następnie także wagony specjalne, m.in. pocztowe oraz chłodzone suchym lodem[5].

W 1926 fabrykę opuścił pierwszy ciężki parowóz towarowy serii Ty23. Do 1932 powstały 164 sztuki tej lokomotywy[5]. W 1927 natomiast na zamówienie Ministerstwa Komunikacji zaprojektowany został pierwszy całkowicie polski parowóz OKl27. Do 1933 wybudowano 122 jego egzemplarze[6].

Pod koniec lat 20. XX wieku tabor kolejowy stanowił produkcję pierwszoplanową zakładów. W 1928 uruchomiono budowę wagonów osobowych, a w 1930 fabrykę opuścił ich 100. egzemplarz. Zakłady wykonały także na specjalne zamówienie 10 wagonów restauracyjnych dla Paryża[5].

W 1930 Ministerstwo Komunikacji zamówiło w Zakładach Mechanicznych Hipolita Cegielskiego 9 parowych wagonów motorowych, które zbudowano rok później[7]. W 1934 skonstruowano pierwszą Luxtorpedę, a w 1936 pierwsze wagony sterownicze i doczepne dla jednostek elektrycznych. W 1937 powstały cztery lekkie elektrowozy EL.200 dla Warszawskiego Węzła Kolejowego oraz 10 wagonów tramwajowych dla Poznańskiej Kolei Elektrycznej[5].

Podczas II wojny światowej zakłady zostały przejęte przez niemiecki koncern zbrojeniowy Deutsche Waffen und Munitionsfabriken[4], nosiły nazwę DWM Posen i produkowały tabor na potrzeby III Rzeszy. 22 stycznia 1945 Niemcy opuścili fabrykę ewakuując cenniejsze obrabiarki i inne urządzenia, a 28 stycznia została ona ponownie zajęta, tym razem przez wojenną administrację radziecką. 8 lutego Zakłady Cegielskiego zostały przekazane Tymczasowemu Zarządowi Państwowemu[8].

W 1946 utworzono Zakłady Przemysłu Metalowego H. Cegielski Poznań, a działająca w ich ramach fabryka taboru przyjęła nazwę Fabryka Wagonów. Do 1950 zbudowano w niej ponad 500 wagonów na potrzeby PKP, a w latach 1950-1960 wyprodukowano 2846 wagonów różnych typów dla ZSRR[5].

Na początku lat 60. zakłady wykonały krótką serię spalinowych wagonów silnikowych serii SN80[9]. W 1967 producent został przemianowany na Fabrykę Lokomotyw i Wagonów i rozpoczął budowę prototypowych spalinowozów typu 301D, a trzy lata później uruchomiono produkcję seryjną lokomotyw serii SP45[5]. W latach 1975–1977 w fabryce zbudowano dwa prototypowe spalinowozy serii SP47, a w latach 1974-1985 konstruowano lokomotywy serii SU46[9].

W 1977 produkcja spalinowozów została wstrzymana na rzecz elektrowozów. Do 1992 zakłady budowały lokomotywy serii ET41, EU07 i EM10[9].

W 1995 zakłady przekształcono w spółkę akcyjną[9], a w 1997 w ramach reorganizacji na bazie Fabryki Lokomotyw i Wagonów powstała niezależna spółka H. Cegielski – Fabryka Pojazdów Szynowych Sp. z o.o. należąca do grupy H. Cegielski – Poznań S.A.[5].

26 marca 2010 Agencja Rozwoju Przemysłu przejęła 100% udziałów spółki, stając się tym samym jej wyłącznym właścicielem[5].

W kwietniu i wrześniu 2015 Przewozy Regionalne sprzedały łącznie 20 EN57 spółce Polski Tabor Szynowy. Jednostki te zostały następnie zmodernizowane przez FPS[10].

27 lutego 2018 PKP Intercity podpisało z Fabryką Pojazdów Szynowych umowę na dostawę 55 wagonów osobowych z opcją na dodatkowe 26 wagonów[11].

Działalność

[edytuj | edytuj kod]

Oferta

[edytuj | edytuj kod]

Zakłady oferują:

Zestawienie wyprodukowanych pojazdów

[edytuj | edytuj kod]
Pierwszy parowóz wybudowany w HCP – Ty23
Pierwszy całkowicie polski parowóz – OKl27
HCP 303E
Wagon parowy serii PCix z 1931
Wagon silnikowy serii SN80
Wagon standardu Z2 typu 144Aa
Wagon standardu Z1 typu 407A
Tramwaj 123N
Typ Seria Lata produkcji Liczba sztuk Uwagi Źródła
Lokomotywy parowe
Ty23 1926–1932 164 [5]
OKl27 1928–1933 122 [6]
Pu29 1931 3 [18]
OKz32 1934–1936 25 [19]
Ty37 1937–1938 27 przedwojenna produkcja zakładów HCP na potrzeby PKP [20]
1940–1941 10 produkcja zakładów DWM Posen na potrzeby III Rzeszy
Ty42 1943–1945 367 produkcja zakładów DWM Posen na potrzeby III Rzeszy [8]
1945–1946 83 powojenna produkcja zakładów HCP na potrzeby PKP
Ty45 1946–1951 łączna produkcja 448 sztuk w zakładach HCP i Fablok [21]
Pt47 1948–1951 60 [22]
TKt48 1950–1952 łączna produkcja 91 sztuk w zakładach HCP i Fablok [23]
Ty51 1953–1958 232 [24]
Lokomotywy spalinowe
301D 1967 1 prototyp nieodebrany przez PKP [25]
301Da SP45 1968 1 prototyp [9]
301Db SP45 1970–1976 265 [9]
303D SU46 1974–1977 52 [9]
302D SP47 1975–1977 2 prototypy [9]
301Dc 1977 3 eksport do Libanu [9]
303D SU46 1985 2 rekonstrukcja z zachowaniem typu [26]
Lokomotywy elektryczne
EL.200 1937 4 [5]
203E ET41 1977–1983 200 [9]
303E EU07 1983–1992 242 [9]
405E EM10 1990–1991 4 prototypy [9]
Elektryczne zespoły trakcyjne
E-91 1936–1939 łączna produkcja wagonów doczepnych do 76 zespołów
w zakładach HCP i Zieleniewskiego
[27]
Hybrydowe zespoły trakcyjne
227M FPS Plus 2023 1 Jednostka dwuczłonowa [28]
228M FPS Plus 2024 1 Jednostka trójczłonowa [28]
Wagony silnikowe
PCix 1931 10 [7]
Luxtorpeda SBx 1934–1939 21
5M SN80 1961–1964 13 [9]
Wagony osobowe
Gmx 1928 5 [29]
1928–1930 10 wagony restauracyjne dla Paryża [5]
Chxz 1928–1939 70 [29]
Chrz 1930–1938 130 [29]
Churz 1934, 1939 35 [29]
23W Chxz 1946–1950 486 [29]
11A
12A
13A
1948–1950 25 [29]
1950–1960 2846 wagony różnych typów dla ZSRR [5]
14A 1954 1 prototyp [29]
1F
2F
3F
1954–1957 182 [29]
43A 1957–1962 [29]
101A 1962–1964 [29]
102A 1964–1965 [29]
104A 1964–1965 80 [29]
112Ad
112Af
1967–1969 130 [29]
110A 1969 prototypy [29]
111A 1969–1971
1977–1978
[29]
110A 1971–1973
1976–1977
[29]
113A 1972 1 prototyp [29]
1974–1976 230
104A 1978 100 [29]
134Aa Bcdn 1988 2 prototypy [30]
134Ab Bcdmnu 1991–1992 12 [31]
139A Admnu 1991–1993 17 [32]
136A Bdmnu 1991–1994 44 [33]
145A Admnu 1994 8 [34]
144A Bdmnu 1994–1995 23 [35]
144Aa Bdimnu 1995 2 [35]
145Ab Ademnu 1996 10 [36]
152A Adhmnu 1997–1998 15 [37]
154A Bdhmnu 1998–1999 10 [38]
154Aa Bdhmnu 1999–2003 30 [38]
145Ac Ademnu 2000 2 [36]
305Ab S 2000 1 prototyp [39]
152Aa Adhmnu 2000, 2003 9 [37]
305Ad WLABdmnu 2004 10 [39]
305Ad2 2008 2 wagony z możliwością wymiany wózków 1435/1520 mm dla BCz [40]
158A 2010–? 7 [41][42][43][44]
159A 2010–? 16 [41][42][43][44]
156A 2012–? 7 [41][42][43][44]
156A (pierw. 166A) 2013 4 [45]
156A (pierw. 167A) 2014 8 [45]
158A (pierw. 164A) 4 [46]
159A (pierw. 165A) 2014–2015 9 [46]
157Aa 2 [42][43][44]
407A 2 [42][43][44]
Tramwaje
1937 10 wagony dla Poznańskiej Kolei Elektrycznej [5]
115N 1995 1 przebudowa 2 wagonów 105N na tramwaj dwuprzegubowy [47]
123N 2006–2007 30 [48]
118N 2007 1 prototyp [49]

Prezentacje na targach

[edytuj | edytuj kod]
Wagon 156A na targach Trako 2013
Stoisko przedsiębiorstwa na targach Trako 2015
Rok Targi Tabor Źródła
1961 30. Międzynarodowe Targi Poznańskie Spalinowy wagon silnikowy SN80-01 [50]
1968 37. Międzynarodowe Targi Poznańskie Lokomotywa spalinowa typu 301Da [51]
1971 40. Międzynarodowe Targi Poznańskie Lokomotywa spalinowa SP45-008 [52]
1973 42. Międzynarodowe Targi Poznańskie Lokomotywa spalinowa SP45-071 [52]
1974 wystawa w Turynie Lokomotywa spalinowa SP45-134 [52]
1975 44. Międzynarodowe Targi Poznańskie Lokomotywa spalinowa SP45-177 [52]
1976 45. Międzynarodowe Targi Poznańskie Lokomotywa spalinowa SP47-001 [53]
1994 66. Międzynarodowe Targi Poznańskie Wagon osobowy typu 145A [54]
1995 67. Międzynarodowe Targi Poznańskie Prototypowy tramwaj typu 115N [55]
1996 68. Międzynarodowe Targi Poznańskie Wagon osobowy typu 145Ab [36]
1998 70. Międzynarodowe Targi Poznańskie Wagon osobowy typu 152A [54]
II Międzynarodowe Targi Kolejnictwa „Kolej” w Bydgoszczy Wagon osobowy typu 154A [54]
2000 72. Międzynarodowe Targi Poznańskie Prototypowy wagon osobowy typu 305Ab [39]
2001 73. Międzynarodowe Targi Poznańskie Wagon osobowy typu 154Aa [56]
2004 76. Międzynarodowe Targi Poznańskie Wagon osobowy typu 305Ad [54]
2007 79. Międzynarodowe Targi Poznańskie Prototypowy tramwaj typu 118N Puma [57]
Trako Prototypowy tramwaj typu 118N Puma [58]
2008 Transporta Prototypowy tramwaj typu 118N Puma i wagon osobowy Z1 [59]
InnoTrans Prototypowy tramwaj typu 118N Puma [60]
2009 Trako Wagon osobowy typu 158A [41]
2013 Trako Wagony osobowe typu 156A i 166A [61]
2017 Trako Wagon osobowy typu 144A i EZT EN57FPS [62]
2019 Trako Zmodernizowane wagony dla PKP IC oraz wózek do jazdy z prędkością 200 km/h [63]
2024 InnoTrans Zmodernizowany wagon Z1B dla PKP IC [64]

Nagrody i wyróżnienia

[edytuj | edytuj kod]

Przypisy

[edytuj | edytuj kod]
  1. a b H. Cegielski – Fabryka Pojazdów Szynowych Sp. z o.o.: Kontakt. fpspoznan.pl. [dostęp 2016-11-22]. (pol.).
  2. a b c Agencja Rozwoju Przemysłu S.A.: Informacja Prasowa z dnia 23 lipca 2010 r.. arp.com.pl, 2010-07-23. [dostęp 2015-02-04]. (pol.).
  3. Jakub Madrjas: Cegielski-FPS ma nowego prezesa. rynek-kolejowy.pl, 2016-11-21. [dostęp 2016-11-22]. [zarchiwizowane z tego adresu (2016-11-22)]. (pol.).
  4. a b H. Cegielski –Poznań: Historia firmy HCP. [dostęp 2014-08-12]. [zarchiwizowane z tego adresu (2014-08-08)]. (pol.).
  5. a b c d e f g h i j k l m H. Cegielski – Fabryka Pojazdów Szynowych Sp. z o.o.: Historia. fpspoznan.pl. [dostęp 2014-08-10]. (pol.).
  6. a b Bogdan Pokropiński. Parowóz tendrzak osobowy OKl27. „Rynek Kolejowy”. 5/2010, s. 84. Warszawa: TOR Wydawnictwo. ISSN 1644-1958. (pol.). 
  7. a b Zanim pojawiła się „lux-torpeda”. W: Bogdan Pokropiński: Lux-torpeda PKP. Wyd. drugie (zmienione). Warszawa: Wydawnictwa Komunikacji i Łączności, 2007, s. 7-15. (pol.).
  8. a b Tomasz Roszak. Parowóz serii Ty42. „Świat Kolei”. 4/2003, s. 14-23. Łódź: Emi-press. ISSN 1234-5962. 
  9. a b c d e f g h i j k l m Producenci taboru – HCP. W: Paweł Terczyński: Atlas lokomotyw. Wyd. III, zmienione. Poznań: Poznański Klub Modelarzy Kolejowych, 2007, s. 16. ISBN 978-83-920757-7-6. (pol.).
  10. Dwa Feniksy 57 na testach w Przewozach Regionalnych. rynek-kolejowy.pl, 2017-06-27. [dostęp 2017-08-09].
  11. Cegielski podpisał umowę na dostawę 55 wagonów dla PKP Intercity. inforail.pl, 2018-02-27. [dostęp 2018-02-27]. (pol.).
  12. H. Cegielski – Fabryka Pojazdów Szynowych Sp. z o.o.: Produkcja wagonów kolejowych. fpspoznan.pl. [dostęp 2014-08-10]. (pol.).
  13. H. Cegielski – Fabryka Pojazdów Szynowych Sp. z o.o.: Produkcja tramwajów. fpspoznan.pl. [dostęp 2014-08-10]. [zarchiwizowane z tego adresu (2014-08-13)]. (pol.).
  14. H. Cegielski – Fabryka Pojazdów Szynowych Sp. z o.o.: Produkcja wózków. fpspoznan.pl. [dostęp 2014-08-10]. [zarchiwizowane z tego adresu (2014-08-31)]. (pol.).
  15. H. Cegielski – Fabryka Pojazdów Szynowych Sp. z o.o.: Remonty, naprawy i modernizacje pojazdów szynowych. fpspoznan.pl. [dostęp 2014-08-10]. [zarchiwizowane z tego adresu (2014-08-27)]. (pol.).
  16. H. Cegielski – Fabryka Pojazdów Szynowych Sp. z o.o.: Modernizacja elektrycznych zespołów trakcyjnych EN57. fpspoznan.pl. [dostęp 2016-09-30]. [zarchiwizowane z tego adresu (2016-08-12)]. (pol.).
  17. H. Cegielski – Fabryka Pojazdów Szynowych Sp. z o.o.: Usługi. fpspoznan.pl. [dostęp 2014-08-10]. [zarchiwizowane z tego adresu (2014-08-27)]. (pol.).
  18. Paweł Terczyński. Parowóz serii Pu29. „Świat Kolei”. 4/2000, s. 10-14. Łódź: Emi-press. ISSN 1234-5962. 
  19. Paweł Terczyński. OKz32. „Świat Kolei”. 4/1997, s. 10-14. Łódź: Emi-press. ISSN 1234-5962. 
  20. Paweł Terczyński. Parowóz serii Ty37. „Świat Kolei”. 8/2000, s. 10-15. Łódź: Emi-press. ISSN 1234-5962. 
  21. Ryszard Boduszek. Parowóz Ty45-217. „Świat Kolei”. 2/2000, s. 19. Łódź: Emi-press. ISSN 1234-5962. 
  22. Pt47. W: Paweł Terczyński: Atlas lokomotyw. Poznań: Poznański Klub Modelarzy Kolejowych, 2002, s. 98. ISBN 83-901902-6-5. (pol.).
  23. TKt48. W: Paweł Terczyński: Atlas lokomotyw. Poznań: Poznański Klub Modelarzy Kolejowych, 2002, s. 110. ISBN 83-901902-6-5. (pol.).
  24. Bogdan Pokropiński. Polski parowóz towarowy PKP serii Ty51. „Rynek Kolejowy”. 5/2012, s. 76. Warszawa: TOR Wydawnictwo. ISSN 1644-1958. (pol.). 
  25. Załącznik 2 – Lista fabryczna lokomotyw spalinowych produkcji HCP. W: Marek Ćwikła, Paweł Terczyński: Lokomotywy spalinowe produkcji HCP serii: SP45, SU46, SP47. Wyd. I. Poznań: Kolpress, 2004, s. 200-205. (pol.).
  26. 6. Lokomotywy typu 303D (SU46) – nowe koncepcje konstrukcyjne. W: Marek Ćwikła, Paweł Terczyński: Lokomotywy spalinowe produkcji HCP serii: SP45, SU46, SP47. Wyd. I. Poznań: Kolpress, 2004, s. 53-68. (pol.).
  27. EW51, EW52. W: Paweł Terczyński: Atlas lokomotyw. Wyd. III, zmienione. Poznań: Poznański Klub Modelarzy Kolejowych, 2007, s. 78. ISBN 978-83-920757-7-6. (pol.).
  28. a b Znamy datę debiutu pierwszego lubuskiego Plusa z FPS [online], Rynek Kolejowy, 2 września 2024 [dostęp 2024-09-02] (pol.).
  29. a b c d e f g h i j k l m n o p q r 50-lecie produkcji wagonów osobowych w Zakładach H. Cegielski. „Trakcja i Wagony”. 1/1979. (pol.). 
  30. Andrzej Etmanowicz. Pierwsze na PKP wagony 2 klasy z miejscami do leżenia standardu Z2, rodziny 123A. Część 1. Prototypy typu 134Aa. „Świat Kolei”. 10/2010, s. 14-19. Łódź: Emi-press. ISSN 1234-5962. (pol.). 
  31. Andrzej Etmanowicz. Pierwsze na PKP wagony 2 klasy z miejscami do leżenia standardu Z2, rodziny 123A. Część 2. Wagony typu 134Ab. „Świat Kolei”. 12/2010, s. 22-27. Łódź: Emi-press. ISSN 1234-5962. (pol.). 
  32. Andrzej Etmanowicz. Pierwsze seryjnie produkowane wagony 1 klasy standardu Z2 typu 139A na PKP (1). Wersje fabryczne bez klimatyzacji. „Świat Kolei”. 6/2010, s. 36-41. Łódź: Emi-press. ISSN 1234-5962. (pol.). 
  33. Andrzej Etmanowicz. Pierwsze seryjnie produkowane wagony 2 klasy standardu Z2 typu 136A na PKP. Część 1. Wersje fabryczne bez klimatyzacji. „Świat Kolei”. 12/2009, s. 24-29. Łódź: Emi-press. ISSN 1234-5962. (pol.). 
  34. Andrzej Etmanowicz. Pierwsze wagony klimatyzowane 1 klasy standardu Z2 typu 145A na PKP. „Świat Kolei”. 3/2009, s. 20-24. Łódź: Emi-press. ISSN 1234-5962. (pol.). 
  35. a b Andrzej Etmanowicz. Pierwsze wagony klimatyzowane 2 klasy standardu Z2 typu 144A i 144Aa na PKP. „Świat Kolei”. 5/2009, s. 38-43. Łódź: Emi-press. ISSN 1234-5962. (pol.). 
  36. a b c Andrzej Etmanowicz. Pierwsze na PKP wagony 1 klasy z przedziałami „business class” standardu Z2 typu 145Ab i standardu Z1 typu 145Ac. „Świat Kolei”. 12/2008, s. 24-29. Łódź: Emi-press. ISSN 1234-5962. (pol.). 
  37. a b Andrzej Etmanowicz. Pierwsze wagony bezprzedziałowe 1 klasy standardu Z1 na PKP typu 152A / 152Aa. „Świat Kolei”. 7/2008, s. 22-27. Łódź: Emi-press. ISSN 1234-5962. (pol.). 
  38. a b Andrzej Etmanowicz. Pierwsze wagony bezprzedziałowe 2 klasy standardu Z1 na PKP typu 154A/154Aa. „Świat Kolei”. 10/2008, s. 22-27. Łódź: Emi-press. ISSN 1234-5962. 
  39. a b c Andrzej Etmanowicz. Wagony sypialne PKP standardu Z1 typu 305Ad. „Świat Kolei”. 5/2008, s. 12-16. Łódź: Emi-press. ISSN 1234-5962. 
  40. Ryszard Piech: Garstka informacji wagonowych z FPS. inforail.pl, 2011-01-25. [dostęp 2014-08-11]. (pol.).
  41. a b c d Andrzej Etmanowicz. Wagony osobowe PKP standardu Z1 nowej generacji typu 156A, 158A i 159A. „Świat Kolei”. 7/2014, s. 18-23. Łódź: Emi-press. ISSN 1234-5962. (pol.). 
  42. a b c d e PKP Intercity w końcu podpisało umowę na dostawę 20 wagonów Cegielskiego. rynek-kolejowy.pl, 2015-05-19. [dostęp 2015-05-19]. (pol.).
  43. a b c d e Poznański FPS z ofertą nowych wagonów pasażerskich na Innotrans 2016. rynek-kolejowy.pl, 2016-09-28. [dostęp 2015-09-28]. (pol.).
  44. a b c d e Pojazdy. polskitabor.pl. [dostęp 2018-11-18]. [zarchiwizowane z tego adresu (2018-11-18)].
  45. a b Andrzej Etmanowicz. Wagony osobowe standardu Z1 "nowej generacji" klasy pierwszej typu 156A (166A) oraz drugiej typu 156A (167A). „Świat Kolei”. 11/2014, s. 28-33. Łódź: Emi-press. ISSN 1234-5962. 
  46. a b Andrzej Etmanowicz. Wagony osobowe drugiej klasy PKP Intercity typu 159A (165A) standardu Z1 "nowej generacji" z przedziałami na rowery. „Świat Kolei”. 7/2015, s. 26-29. Łódź: Emi-press. ISSN 1234-5962. 
  47. 105N/2. W: Arkadiusz Lubka, Marcin Stiasny: Atlas tramwajów. Wyd. 1. Poznań: KOLPRESS, 2011, s. 96. ISBN 978-83-920784-6-3. (pol.).
  48. 123N. W: Arkadiusz Lubka, Marcin Stiasny: Atlas tramwajów. Wyd. 1. Poznań: KOLPRESS, 2011, s. 83. ISBN 978-83-920784-6-3. (pol.).
  49. 118N Puma. W: Arkadiusz Lubka, Marcin Stiasny: Atlas tramwajów. Wyd. 1. Poznań: KOLPRESS, 2011, s. 105. ISBN 978-83-920784-6-3. (pol.).
  50. Paweł Terczyński, Krzysztof Zintel. Wagon spalinowy serii SN80. „Świat Kolei”. 8/2002, s. 10-17. Łódź: Emi-press. ISSN 1234-5962. 
  51. 3. Lokomotywa 301Da – Fiat staje do konkurencji. W: Marek Ćwikła, Paweł Terczyński: Lokomotywy spalinowe produkcji HCP serii: SP45, SU46, SP47. Wyd. I. Poznań: Kolpress, 2004, s. 25-30. (pol.).
  52. a b c d 4. Lokomotywy 301Db (SP45) – wreszcie produkcja seryjna. W: Marek Ćwikła, Paweł Terczyński: Lokomotywy spalinowe produkcji HCP serii: SP45, SU46, SP47. Wyd. I. Poznań: Kolpress, 2004, s. 31-44. (pol.).
  53. 7. Lokomotywy typu 302D (SP47) – niespełnione nadzieje Zakładów Cegielskiego. W: Marek Ćwikła, Paweł Terczyński: Lokomotywy spalinowe produkcji HCP serii: SP45, SU46, SP47. Wyd. I. Poznań: Kolpress, 2004, s. 69-80. (pol.).
  54. a b c d e f g h H. Cegielski – Fabryka Pojazdów Szynowych Sp. z o.o.: Produkcja wagonów osobowych. hcp.com.pl. [dostęp 2014-08-10]. (pol.).
  55. Tomasz Gieżyński. Poznański wagon 105N/2. „Świat Kolei”. 1/2004, s. 50-51. Łódź: EMI-PRESS. ISSN 1231-5962. (pol.). 
  56. Marek Rabsztyn. Tabor kolejowy na 73. Międzynarodowych Targach Poznańskich. „Technika Transportu Szynowego”. 6/2001, s. 10. Łódź: Emi-Press. ISSN 1232-3829. (pol.). 
  57. Premiera 118N na targach w Poznaniu. infotram.pl, 2007-06-25. [dostęp 2014-08-10]. (pol.).
  58. Karol Wach: Tramwaje na Trako 2007. infotram.pl, 2007-10-16. [dostęp 2014-08-10]. (pol.).
  59. Marek Malczewski. Salon Logistyki, Transportu i Spedycji Transporta 2008. „Technika Transportu Szynowego”. 7-8/2008, s. 23-25. Łódź: Emi-Press. ISSN 1232-3829. (pol.). 
  60. Karol Wach: Pora na InnoTrans. infotram.pl, 2008-09-23. [dostęp 2014-08-10]. (pol.).
  61. MW: Komfortowy wagon Cegielskiego. kurier-kolejowy.pl, 2013-09-24. [dostęp 2014-08-10]. (pol.).
  62. PKP Intercity pokazały na Trako zmodernizowane wagony. rynek-kolejowy.pl, 2017-09-26. [dostęp 2017-10-01]. (pol.).
  63. Griffin dla PKP Intercity i wagony pasażerskie na Trako 2019 [zdjęcia] [online], www.rynek-kolejowy.pl [dostęp 2022-01-07] (pol.).
  64. Karol Wach, InnoTrans 2024: H. Cegielski prezentuje wagon Z1B [online], TransInfo, 26 września 2024 [dostęp 2024-10-03] (pol.).