Fusarium poae

Fusarium poae

Kolonia na szalce Petryego
Systematyka
Domena	eukarionty
Królestwo	grzyby
Typ	workowce
Klasa	Sordariomycetes
Rząd	rozetkowce
Rodzina	gruzełkowate
Rodzaj	Fusarium
Gatunek	Fusarium poae
Nazwa systematyczna
Fusarium poae (Peck) Wollenw. Bull. Maine Agric. Exp. Sta.: 254 (1914)
Multimedia w Wikimedia Commons

Fusarium poae (Peck) Wollenw. – gatunek grzybów z rodziny gruzełkowatych (Nectriaceae). Mikroskopijny grzyb pasożytniczy^[1].

Pozycja w klasyfikacji według Index Fungorum: Fusarium, Nectriaceae, Hypocreales, Hypocreomycetidae, Sordariomycetes, Pezizomycotina, Ascomycota, Fungi^[1].

Po raz pierwszy opisał go w 1904 r. Charles Horton Peck, nadając mu nazwę Sporotrichum poae. Obecną nazwę nadał mu Hans Wilhelm Wollenweber w 1914 r.^[1]

Synonimy:

• Fusarium sporotrichiella var. poae (Peck) Bilaĭ 1953
• Fusarium tricinctum f. poae (Peck) W.C. Snyder & H.N. Hansen 1945
• Fusarium sporotrichiella var. poae (Peck) Bilaĭ 1987
• Sporotrichum anthophilum Peck 1906
• Fusarium maydiperdum Bubák 1911^[1].

Kultury na podłożach hodowlanych wykazują szybki wzrost w porównaniu z innymi gatunkami Fusarium. Po 4 dniach hodowli w ciemności w 25 °C osiągają średnicę 65–73 mm. Grzybnia powietrzna zwykle obfita i kłaczkowata, czasami kutnerowata, biała, gdy kultury hodowane są w ciemności, w żółtaworóżowych odcieniach gdy są oświetlone, rzadziej występują odcienie różowe lub żółte. Rewers zwykle o barwie od różowej do ciemnoczerwonej lub fioletowoczerwonej z żółtaworóżowymi odcieniami, jeśli kultura została wystawiona na działanie światła; rzadziej występują odcienie pomarańczowożółte lub jasnożółte. Zapach owocowy, często dość wyraźny. Konidiofory rozgałęzione lub nierozgałęzione, składające się z samotnej fialidy lub z jednej lub więcej komórek podtrzymujących fialidy ułożone nieregularnie lub pionowo. Fialidy o kształcie od ampułkowatego do baryłkowatego, ale także prawie jajowate do cylindrycznych, 9–22 × 3–5 µm, często z wyraźnym kołnierzem. Mogą być gęsto zagregowane i tworzyć sporodochia lub pionnoty na powierzchni agaru. Konidia przeważnie bez przegród, włoskowate, od prawie kulistych do szeroko elipsoidalnych, 7–11 × 5,5–7 µm. Występują także 1– i 2–przegrodowe do 3– do 5–przegrodowe, ale głównie 3–przegrodowe makrokonidia o wymiarach 18–36(–44) x 4–5,5 µm. Są sierpowate, często mniej więcej w kształcie buławy, najszersze nad przegrodą środkową, z podstawą szypułkową. Konidia z przegrodami mogą mieć wyraźnie brodawkowaty wierzchołek. Konidia mogą tworzyć się bocznie na komórkach strzępek, jak również z charakterystycznych fialid^[1].

Fusarium poae przeważnie występuje w regionach o klimacie umiarkowanym. Jest szeroko rozpowszechniony w Europie, Federacji Rosyjskiej oraz w północnej części USA i Kanady. Został również odnotowany w RPA, Australii i Nowej Zelandii^[1]. W Polsce po raz pierwszy podano jego występowanie w 1957 r.^[2]

Ma szeroką grupę żywicieli. Występuje na roślinach z rodziny wiechlinowatych (Poae), w tym na zbożach, trzcinie cukrowej i ryżu. Występuje również na goździkach, chryzantemach, wielu roślinach strączkowych oraz na sadzonkach drzew, w tym iglastych^[1]. Wywołuje choroby zwane fuzariozami, w tym fuzariozę kłosów i fuzariozę wiech owsa^[3]. Zboża infekuje przez nasiona. W ZSRR często spotykano go zarówno na zbożu zbieranym jesienią, jak i wiosną. Może być również przenoszony przez glebę, wodę, a nawet przez roztocze^[1].

Grzyby z rodzaju Fusarium wytwarzają mykotoksyny o działaniu fitoksycznym (na rośliny) i zootoksycznym (na zwierzęta i ludzi, u których powodują mykotoksykozę). W latach 1890, 1913, 1941–1945 u 10% ludności w rejonie Ussuryjskim na Syberii wystąpiły zatrucia produktami zbożowymi powodujące chorobę o nazwie żywieniowa białaczka toksyczna. Objawiała się wymiotami, porażeniem układu nerwowego i krwiotwórczego i u 60% porażonych nią spowodowała śmierć. Przyczyną okazał się rozwój na przechowywanym ziarnie mykotoksyn wytwarzanych przez grzyby z rodzaju Fusarium (głównie Fusarium sporotrichioides i Fusarium poae). Te same toksyny do dzisiaj powodują liczne zatrucia zwierząt w wielu krajach^[4].