Europejska Komisja Gospodarcza

Europejska Komisja Gospodarcza ONZ
United Nations Economic Commission for Europe
Comisión Económica de las Naciones Unidas para Europa
لجنة الأمم المتحدة الاقتصادية لأوروبا
Commission économique des Nations unies pour l'Europe
联合国欧洲经济委员会
Европейская экономическая комиссия ООН
	; państwa członkowskie EKG ONZ
Język roboczy	angielski, francuski, chiński, rosyjski, hiszpański, arabski
Siedziba	Szwajcaria, Genewa, Pałac Narodów
Członkowie	56 państw
Sekretarz wykonawczy	Tatiana Molcean
Utworzenie	28 marca 1947 r.
	Multimedia w Wikimedia Commons
	Strona internetowa

Europejska Komisja Gospodarcza (EKG) (ang. United Nations Economic Commission for Europe, skrót: UNECE lub ECE) – jedna z pięciu komisji regionalnych Organizacji Narodów Zjednoczonych pod jurysdykcją Rady Gospodarczej i Społecznej^[1]. Powołano ją do życia w 1947 roku w celu promowania współpracy gospodarczej i integracji pomiędzy państwami członkowskimi^[1]. Siedzibą UNECE jest Genewa.

Komisja składa się z 56 państw członkowskich, z których większość znajduje się w Europie. Do jej transkontynentalnych euroazjatyckich i pozaeuropejskich państw członkowskich należą: Armenia, Azerbejdżan, Kanada, Gruzja, Izrael, Kazachstan, Kirgistan, Federacja Rosyjska, Tadżykistan, Turkmenistan, Stany Zjednoczone i Uzbekistan.

Historia

Komisja została powołana przez Radę Gospodarczą i Społeczną 28 marca 1947 r. w celu "inicjowania i uczestniczenia w środkach ułatwiających wspólne działanie na rzecz gospodarczej odbudowy Europy", jak również w celu "utrzymywania i wzmacniania stosunków gospodarczych krajów europejskich, zarówno między sobą, jak i z innymi krajami świata"^[1].

Powstała na wniosek Zgromadzenia Ogólnego Narodów Zjednoczonych, które wezwało Radę Gospodarczą i Społeczną do utworzenia komisji, podobnie jak Komisji dla Azji i Dalekiego Wschodu, w celu "udzielenia skutecznej pomocy krajom zniszczonym przez wojnę"^[2].

Ponieważ komisja została powołana na początku zimnej wojny, napotkała trudności w realizacji mandatu odbudowy gospodarczej Europy z powodu żelaznej kurtyny. Prace komisji musiały dotyczyć tylko kwestii, które były przedmiotem wspólnego zainteresowania Wschodu i Zachodu, aby nie doprowadzić do konfrontacji^[3]^[4]. Jednak od upadku Związku Radzieckiego komisje gospodarcze ONZ rozszerzają swoją działalność w byłych republikach radzieckich.

Mandat i zakres działania

EKG jako wielostronna platforma służy zwiększeniu integracji gospodarczej i współpracy między państwami członkowskimi oraz promuje zrównoważony rozwój i dobrobyt gospodarczy poprzez:

dialog polityczny,
negocjowanie międzynarodowych instrumentów prawnych,
opracowywanie przepisów i norm,
wymianę i stosowanie najlepszych praktyk oraz wiedzy ekonomicznej i technicznej,
współpracę techniczną z krajami o gospodarkach w okresie przejściowym^[5].

Głównymi obszarami działania EKG są:

polityka środowiskowa,
transport lądowy,
statystyka,
zrównoważona energetyka,
standardy w handlu,
lasy i przemysł leśny,
rozwój obszarów miejskich, mieszkalnictwo i zarządzanie gruntami,
innowacje, konkurencja i partnerstwa publiczno-prywatne^[6].

EKG współpracuje z UE, z wyraźnymi sukcesami na polu ochrony środowiska, czego wyrazem jest przyjęcie przez UE czterech konwencji o kontroli zanieczyszczeń^[7]^[8]. Ścisła współpraca podejmowana jest również w zakresie transportu, handlu, standardów konstrukcji pojazdów mechanicznych, przemysłu chemicznego i stalowego, przekazywania danych drogą elektroniczną.

Sekretarz wykonawczy

Od 2023 roku sekretarzem wykonawczym Komisji jest Tatiana Molcean, mołdawska dyplomatka^[9]. Poprzednio, w latach 2005–2008, funkcję sekretarza wykonawczego Komisji sprawował m.in. były premier Polski, Marek Belka, natomiast w latach 2001–2002 Danuta Hübner, późniejszy komisarz ds. polityki regionalnej UE w latach 2004–2009.

Członkowie

Komisja liczy 56 członków (państwa europejskie, państwa byłego ZSRR, Izrael, Kanada, USA):

W Europejskiej Komisji Gospodarczej Unia Europejska posiada status obserwatora.

Przypisy

↑ ^a ^b ^c UN. Economic and Social Council (4th sess. : 1947, LakeL. Success LakeL., N.Y.), Economic Commission for Europe., www.un.org, 1947, E/RES/36(IV) [dostęp 2024-03-30] (ang. • ros. • hiszp. • chiń.).
↑ VictorV. Purcell VictorV., The Economic Commission for Asia and the Far East, „International Affairs”, 24 (2), Oxford University Press, 1948, s. 181-195, DOI: 10.2307/3017971, JSTOR: 3017971 [dostęp 2024-03-30] (ang.).
↑ History | UNECE [online], unece.org [dostęp 2021-05-01] .
↑ DanielD. Stinsky DanielD., A Bridge between East and West? Gunnar Myrdal and the UN Economic Commission for Europe, 1947-1957., „Planning in Cold War Europe: Competition, Cooperation, Circulations (1950s-1970s)”, 2 (1), 2018, s. 45 [dostęp 2024-03-30] (ang.).
↑ Terms of reference and rules of procedure of the Economic Commission for Europe [online], United Nations Digital Library, 2009, E/ECE/778/Rev.5 [dostęp 2024-03-30] (ang. • fr. • ros.).
↑ Governance and organizational structure [online], UNECE, 27 listopada 2023 [dostęp 2024-03-30] .
↑ ArminA. Rozencranz ArminA., The ECE convention of 1979 on long-range transboundary air pollution., „American Journal of International Law”, 75 (4), 1981, s. 975-982 (ang.).
↑ TomT. Delreux TomT., The EU in Environmental Negotiations in UNECE: An Analysis of its Role in the Aarhus Convention and the SEA Protocol Negotiations, „Review of European Community & International Environmental Law”, 18 (3), 2009, s. 328–337, DOI: 10.1111/j.1467-9388.2009.00653.x, ISSN 0962-8797 [dostęp 2024-03-30] (ang.).
↑ Executive Secretary | UNECE [online], unece.org [dostęp 2024-03-30] .

Linki zewnętrzne

Oficjalna strona UNECE

[:0-1] UN. Economic and Social Council (4th sess. : 1947, LakeL. Success LakeL., N.Y.), Economic Commission for Europe., www.un.org, 1947, E/RES/36(IV) [dostęp 2024-03-30] (ang. • ros. • hiszp. • chiń.).

[2] VictorV. Purcell VictorV., The Economic Commission for Asia and the Far East, „International Affairs”, 24 (2), Oxford University Press, 1948, s. 181-195, DOI: 10.2307/3017971, JSTOR: 3017971 [dostęp 2024-03-30] (ang.).

[3] History | UNECE [online], unece.org [dostęp 2021-05-01] .

[4] DanielD. Stinsky DanielD., A Bridge between East and West? Gunnar Myrdal and the UN Economic Commission for Europe, 1947-1957., „Planning in Cold War Europe: Competition, Cooperation, Circulations (1950s-1970s)”, 2 (1), 2018, s. 45 [dostęp 2024-03-30] (ang.).

[5] Terms of reference and rules of procedure of the Economic Commission for Europe [online], United Nations Digital Library, 2009, E/ECE/778/Rev.5 [dostęp 2024-03-30] (ang. • fr. • ros.).

[6] Governance and organizational structure [online], UNECE, 27 listopada 2023 [dostęp 2024-03-30] .

[7] ArminA. Rozencranz ArminA., The ECE convention of 1979 on long-range transboundary air pollution., „American Journal of International Law”, 75 (4), 1981, s. 975-982 (ang.).

[8] TomT. Delreux TomT., The EU in Environmental Negotiations in UNECE: An Analysis of its Role in the Aarhus Convention and the SEA Protocol Negotiations, „Review of European Community & International Environmental Law”, 18 (3), 2009, s. 328–337, DOI: 10.1111/j.1467-9388.2009.00653.x, ISSN 0962-8797 [dostęp 2024-03-30] (ang.).

[9] Executive Secretary | UNECE [online], unece.org [dostęp 2024-03-30] .

[1]