Euritmia

	Euritmia
	Sarda-Borroy, 1987
	; Euritmia carolensis, widok z boku, la: czułek boczny, pa: głaszczek
	Systematyka
Domena	eukarionty
Królestwo	zwierzęta
Typ	pierścienice
Gromada	wieloszczety
Podgromada	wieloszczety wędrujące
Rząd	Phyllodocida
Rodzina	Sphaerodoridae
Rodzaj	Euritmia
	Typ nomenklatoryczny
	Euritmia hamulisetosa Sarda-Borroy, 1987
Synonimy
	Amacrodorum Kudenov, 1987;
	Amacrodorum Kudenov, 1987;
	Multimedia w Wikimedia Commons

Euritmia – rodzaj wieloszczetów z rzędu Phyllodocida i rodziny Sphaerodoridae. Obejmuje 5 opisanych gatunków. Zamieszkują bentos mórz.

Morfologia

Wieloszczety o ciele krótkim i grubym, w zarysie elipsowatym. Zależnie od gatunku osiągają maksymalnie od 0,5 do 2,5 mm długości i od 0,125 do 0,8 mm szerokości^[1]^[2]. Oskórek jest gruby i pozbawiony kolagenu. Powierzchnia ciała i parapodiów usiana jest rozproszonymi guzkami nabłonkowymi. Guzki te są małe, kuliste, siedzące (pozbawione szypułek), gładkie i pozbawione brodawek końcowych (papilli terminalnych). Na grzbietowej stronie segmentów szczecinkonośnych (chetigerów) guzki rozmieszczone są w ponad ośmiu nieregularnych szeregach podłużnych i trzech lub większej liczbie szeregów poprzecznych^[2]. Guzki te w klasyfikacji wypustek nabłonkowych Sphaerodoridae określane są jako papille, co oznacza brak w tym rodzaju guzków makroskopowych i mikroskopowych^[1].

Prostomium zlane jest z pierwszym chetigerem ciała. Zaopatrzone jest w parę głaszczków, dwie lub trzy pary czułków bocznych oraz pojedynczy czułek środkowy. Poza tym część głowowa zaopatrzona jest w parę cirrusów mackowatych (okołogębowych)^[1]^[2]. Wszystkie te przydatki są krótkie, palcowate, pozbawione ostróg czy brodawek nasadowych. Poza tym na głowie występują małe, półkuliste papille, brak jest natomiast papilli czułkowatych^[2]. Mogąca się wywracać na zewnątrz część gardzieli (ryjek) pozbawiona jest uzbrojenia^[3].

Parapodia są jednogałęziste^[3], stożkowate. Każde ma płat acikularny z pojedynczą acikulą. Wyrastający na spodzie parapodium cirrus wentralny jest krótki, zaokrąglony i nie wykracza długością poza wierzchołek płata acikularnego. Na chetigerze pierwszym brak jest szczecin zmodyfikowanych w przysadziste, zakrzywione haki. Szczecinki wszystkich parapodiów są proste (niezłożone), przed szczytem nabrzmiałe, piłkowane na krawędziach tnących blaszek^[2].

Ekologia i występowanie

Zwierzęta morskie, bentosowe. Spotykane na głębokościach od 0,5 do 800 m p.p.m. Bytują w miękkich osadach dennych, detrytusie, wśród glonów i w rurkach wieloszczetów z rodzaju Ampharete. Znane są z rejonów wybrzeży Europy, Grenlandii, Stanów Zjednoczonych (w tym Alaski) oraz Afryki Południowej^[2].

Taksonomia

Rodzaj ten wprowadził w 1987 roku Rafael Sarda-Borroy na łamach Zoologica Scripta. Autor ten umieścił w nim dwa gatunki – E. hamulisetosa i E. capense^[4]^[5]. Nie dokonał on formalnego wyznaczenia gatunku typowego, jednak przyjmuje się, że jest nim pierwszy z wymienionych, jako że pojawia się w tytule pracy^[5]. W tym samym roku wprowadzony został przez Jerry’ego D. Kudenova monotypowy rodzaj Amacrodorum^[6], który w 2016 roku zsynonimizowany został z rodzajem Euritmia przez Maríę Capę, Karen J. Osborn i Torkilda Bakkena^[1]. Po rewizji Sphaerodoridae Maríi Capy i innych z 2020 roku do rodzaju tego zalicza się 5 opisanych gatunków^[2]:

Euritmia bipapillata (Kudenov, 1987)
Euritmia capense (Day, 1963)
Euritmia carolensis Capa, Osborn & Bakken, 2016
Euritmia hamulisetosa Sardá-Borroy, 1987
Euritmia nordica Capa & Bakken in Capa et al., 2019

Przypisy

↑ ^a ^b ^c ^d María Capa, Karen J. Osborn, Torkild Bakken. Sphaerodoridae (Annelida) of the deep Northwestern Atlantic, including remarkable new species of Euritmia and Sphaerephesia. „ZooKeys”. 615, s. 1-32, 2016.
↑ ^a ^b ^c ^d ^e ^f ^g María Capa, Arne Nygren, Julio Parapar, Torkild Bakken, Karin Meißner, Juan Moreira. Systematic re-structure and new species of Sphaerodoridae (Annelida) after morphological revision and molecular phylogenetic analyses of the North East Atlantic fauna. „ZooKeys”. 845, s. 1-97, 2019. DOI: 10.3897/zookeys.845.32428.
↑ ^a ^b Kristian Fauchald: The Polychaete Worms. Definitions and Keys to the Orders, Families and Genera. Natural History Museum of Los Angeles County, The Allan Hancook Fundation (University of Southern California), 1997.
↑ Rafael Sarda-Borroy. Sphaerodoridae (Annelida, Polychaeta) from the region of the Gibraltar Strait with description of Euritmia hamulisetosa gen. et sp.n.. „Zoologica Scripta”. 16 (1), s. 47-50, 1987.
↑ ^a ^b G. Read, K. Fauchald: Euritmia Sarda-Borroy, 1987. [w:] World Polychaeta database (World Register of Marine Species) [on-line]. [dostęp 2021-10-26].
↑ J.D. Kudenov. Four Species of Sphaerodoridae (Annelida: Polychaeta) including one new Genus and three new Species from Alaska. „Proceedings of the Biological Society of Washington”. 100 (4), s. 917-926, 1987.

[cob-1] María Capa, Karen J. Osborn, Torkild Bakken. Sphaerodoridae (Annelida) of the deep Northwestern Atlantic, including remarkable new species of Euritmia and Sphaerephesia. „ZooKeys”. 615, s. 1-32, 2016.

[Capa20-2] ↑ ^a ^b ^c ^d ^e ^f ^g María Capa, Arne Nygren, Julio Parapar, Torkild Bakken, Karin Meißner, Juan Moreira. Systematic re-structure and new species of Sphaerodoridae (Annelida) after morphological revision and molecular phylogenetic analyses of the North East Atlantic fauna. „ZooKeys”. 845, s. 1-97, 2019. DOI: 10.3897/zookeys.845.32428.

[Fauchald-3] Kristian Fauchald: The Polychaete Worms. Definitions and Keys to the Orders, Families and Genera. Natural History Museum of Los Angeles County, The Allan Hancook Fundation (University of Southern California), 1997.

[sb-4] Rafael Sarda-Borroy. Sphaerodoridae (Annelida, Polychaeta) from the region of the Gibraltar Strait with description of Euritmia hamulisetosa gen. et sp.n.. „Zoologica Scripta”. 16 (1), s. 47-50, 1987.

[worms-5] G. Read, K. Fauchald: Euritmia Sarda-Borroy, 1987. [w:] World Polychaeta database (World Register of Marine Species) [on-line]. [dostęp 2021-10-26].

[Kudenov-6] J.D. Kudenov. Four Species of Sphaerodoridae (Annelida: Polychaeta) including one new Genus and three new Species from Alaska. „Proceedings of the Biological Society of Washington”. 100 (4), s. 917-926, 1987.

[1]