Edward Sandałowski

Edward Sandałowski (ur. 12 października 1875 w Zarszynie, zm. 13 lutego 1945 w Albigowej) – duchowny rzymskokatolicki, kanonik, działacz społeczny.

Urodził się 12 października 1875 w Zarszynie^[1][2][3]. Był wnukiem Józefa (1807-1861, powstaniec listopadowy) oraz synem Pawła (1846-1929, powstaniec styczniowy, rolnik w Zarszynie)^[4][5] i Marii^[6].

W 1895 zdał egzamin dojrzałości w C. K. Gimnazjum Męskim w Sanoku^[1][7][2][8]. Po maturze podjął studia teologiczne^[1]. Jako alumn Seminarium Duchownego w Przemyślu otrzymał z rąk bp. Łukasza Soleckiego święcenia subdiakonatu 5 czerwca 1899^[9], święcenia diakonatu 6 czerwca 1899 oraz święcenia prezbiteratu 8 czerwca 1899^[10][2]. Od 1899 przez dwa lata był wikarym w Głogowie, następnie przez dwa lata w Łańcucie^[2]. W 1904 został przeniesiony do Przemyśla, gdzie był wikarym katedralnym^[2]. W lutym 1907 został mianowany administratorem w Sarzynie^[11]. Od 1908 do 1912 pełnił urząd proboszcza parafii św. Sebastiana w Sarzynie^[12]. W tym czasie w Sarzynie w 1908 wybudował plebanię, a w 1910 został prezesem utworzonej Kasy Spółka Oszczędności i Pożyczek, założył oddział ochotniczej straży pożarnej^[2][13]. Po pożarze z 1909 działał na rzecz odbudowy miejscowości^[2].

Od października 1912 do 1926 był proboszczem parafii Narodzenia Najświętszej Maryi Panny w Albigowej^[2][14][15]. W 1921 zainicjował budowę domu ludowego^[2]. W trakcie pracy w Albigowej objął w Łańcucie funkcje prezesa Kółka Rolniczego, Kasy Stefczyka i Składnicy Kółek Rolniczych oraz zainicjował utworzenie Włościańskiego Związku Hodowlanego^[16]. Podczas I wojny światowej w 1916 otrzymał tytuł Expositorium Canonicale^[17][18]. W 1923 otrzymał przywilej noszenia rokiety i mantoletu^[19]. Przed 1926 przystąpił do Związku Misyjnego Kleru^[20]. Pod koniec 1926 został mianowany kanonikiem gremialnym kapituły katedralnej w Przemyślu^{[21][22][23][2]}. W 1927 został mianowany egzaminatorem prosynodalnym^[24]. W grudniu 1928 został mianowany sędzią Sądu Duchownego^[25]. W 1932 został mianowany wicedziekanem dekanatu przemyskiego miejskiego^[26]. W 1935 został mianowany wizytatorem księży dziekanów^[27]. W lipcu 1939 został wybrany prezesem zarządu diecezjalnych Stowarzyszeń Męskiej Młodzieży Katolickiej^[28].

W kwietniu 1944 zamieszkał w Albigowej^[2]. Tam zmarł 13 lutego 1945 i został pochowany na miejscowym cmentarzu 17 lutego 1945^[2].

Wspomnienia ks. Edwarda Sandałowskiego pt. Liber memorabilium parochiae in Albigowa". Kalendarium I wojny światowej w kronice parafii Albigowa (28 VII 1914 – 1920) w publikacji Albigowa i Albigowianie w wojnach 1914-1920, 1939-1945. Cz. 1 w ramach „Zeszytów Albigowskich” 1-2 z 2005 pod redakcją Andrzeja Łobaza^[29].

W „Kronice Diecezji Przemyskiej” z. 1-12 (1947) ukazało się Wspomnienia pośmiertne: Świętej pamięci ks. Jan Marek, ks. Edward Sandałowski^[30]. W 1995 ukazała się publikacja pt. Ks. Edward Sandałowski (1875–1945). Życie i działalność, autorstwa Krzysztofa Mijala^[31].