Edukacja

Edukacja (stgr. παιδεία, łac. educatio) – ogół procesów i oddziaływań, których celem jest zmienianie ludzi, przede wszystkim dzieci i młodzieży, stosownie do panujących w danym społeczeństwie ideałów i celów wychowawczych^[1].

Edukację tworzą czynności nauczania i czynności uczenia się^[2]^[3]^[4].

Pojęcie edukacji jest związane z wychowaniem i z wykształceniem człowieka we wszystkich fazach rozwojowych^[5]. Pojęcia edukacyjne wychowanie i wykształcenie są ściśle związane z nauką pedagogiczną, która odpowiedzialna jest za prawidłowy i zharmonizowany proces edukacji społeczeństwa.

Formy edukacji

Edukacja formalna (zinstytucjonalizowana) – ma miejsce na etapie edukacji wczesnoszkolnej i szkolnej, za którą w Polsce odpowiada na etapie podstawowym i średnim MEN. Za edukację formalną studentów dziennych w trakcie studiów wyższych odpowiada MNiSW. Zazwyczaj jest to proces prowadzący do uzyskania dyplomów, certyfikatów czy zaświadczeń.
Edukacja nieformalna – trwający przez całe życie proces kształtowania się postaw, wartości, umiejętności i wiedzy na podstawie różnych doświadczeń oraz wpływu edukacyjnego otoczenia (grupy rówieśniczej, rodziny, środowiska społecznego, działalności gospodarczej) oraz oddziaływania mass mediów. Przykładem są m.in. edukacyjne konkursy, projekty, filmy, słuchowiska, gry multimedialne i symulacyjne, a także edukacja rozrywkowa.
Edukacja nieoficjalna – zazwyczaj ma miejsce obok oficjalnego procesu nauczania bądź szkolenia, ale nie prowadzi do uzyskania certyfikatów czy dyplomów. Tego typu uczenie się obecne jest w miejscu pracy albo w ramach aktywności organizacji społeczeństwa obywatelskiego (np. organizacji pozarządowych, młodzieżowych, związków zawodowych, klubów sportowych, stowarzyszeń). Tego typu aktywności edukacyjne mogą kreować także same osoby uczące się.
Samoedukacja – forma wzbogacania swojej wiedzy w sytuacji, gdy aktualna edukacja nie spełnia oczekiwań jednostki lub gdy została już zakończona w wyniku edukacji formalnej^[6].
Edukacja akcydentalna (ad hoc) – wynikającą z codziennych sytuacji, które wydarzyły się niespodziewanie i nie były zaplanowane, ale były źródłem wiedzy lub doświadczenia.

Przypisy

↑ Okoń W., (1998), Nowy słownik pedagogiczny, Warszawa, Wydawnictwo Akademickie „Żak”, s. 84. ISBN 83-86770-96-1.
↑ MieczysławM. Malewski MieczysławM., Od nauczania do uczenia się. O paradygmatycznej zmianie w andragogice, Wrocław: Wydawnictwo Naukowe Dolnośląskiej Szkoły Wyższej, 2010, s. 46, ISBN 978-83-62302-08-6 .
↑ MarcinM. Muszyński MarcinM., Edukacja i uczenie się – wokół pojęć, „Rocznik Andragogiczny”, 21, 2014, s. 77 - 88, ISSN 1429-186X .
↑ education, [w:] Encyclopædia Britannica [dostęp 2022-09-30] (ang.).
↑ Jankowski D., (2007), Edukacja wobec zmiany, Wydawnictwo: Adam Marszałek, s. 10. ISBN 83-7322-845-4.
↑ Samoedukacja w praktyce, czyli skąd czerpać wiedzę? | Michalpasterski.pl. [dostęp 2015-08-28].

Linki zewnętrzne

Józef Wilk, Edukacja, Powszechna Encyklopedia Filozofii, Polskie Towarzystwo Tomasza z Akwinu, ptta.pl [dostęp 2024-05-05].

[1] Okoń W., (1998), Nowy słownik pedagogiczny, Warszawa, Wydawnictwo Akademickie „Żak”, s. 84. ISBN 83-86770-96-1.

[2] MieczysławM. Malewski MieczysławM., Od nauczania do uczenia się. O paradygmatycznej zmianie w andragogice, Wrocław: Wydawnictwo Naukowe Dolnośląskiej Szkoły Wyższej, 2010, s. 46, ISBN 978-83-62302-08-6 .

[3] MarcinM. Muszyński MarcinM., Edukacja i uczenie się – wokół pojęć, „Rocznik Andragogiczny”, 21, 2014, s. 77 - 88, ISSN 1429-186X .

[4] education, [w:] Encyclopædia Britannica [dostęp 2022-09-30] (ang.).

[5] Jankowski D., (2007), Edukacja wobec zmiany, Wydawnictwo: Adam Marszałek, s. 10. ISBN 83-7322-845-4.

[6] Samoedukacja w praktyce, czyli skąd czerpać wiedzę? | Michalpasterski.pl. [dostęp 2015-08-28].

[1]